دانشمندان در مقاله‌ای تازه منتشر‌شده، ادعا دارند که کودکان ساکن کشورهای جنگ‌زده‌، در معرض آسیب‌های ناخواسته در سطح مولکولی و DNA هستند که می‌تواند تأثیرات مادام‌العمر روی سلامت آنها داشته‌باشد.

پژوهشگران دانشگاه ساری در انگلستان، برای اولین‌بار اقدام به بررسی نمونه‌های بزاق جمع‌آوری شده از ۱۵۰۷ کودک پناهنده سوری کردند که در کمپ‌های موقت داخل کشور لبنان زندگی می‌کنند. این کودکان که سن آنها بین ۶ الی ۱۹ سال عنوان شده‌است، مورد بررسی و تحلیل متیله‌شدن DNA قرار گرفتند. طی فرایند مذکور، مواد شیمیایی ناخواسته به ماده ژنتیکی سلول اضافه می‌شوند که امکان روشن یا خاموش شدن ژن‌های خاص را پدید می‌آورد.

نظرسنجی‌هایی هم برای ارزیابی میزان تماس کودکان با جنگ توسط پژوهشگران از خود آنها یا سرپرستان، انجام گرفت. نتایج نشان داد که کودکان در معرض جنگ با شدت یا مدت زمان بیشتر، تغییرات گسترده‌تری را در سطح DNA داشتند و چندین ناحیه خاص از ماده ژنتیکی آنها دچار تغییر شده‌است. برخی از نواحی، در امور حساس و حیاتی مثل انتقال پیام‌های عصبی دخیل بودند که هرگونه تغییر در آنها، می‌تواند پیامدهای جدی را به‌دنبال داشته‌باشد.

پژوهش‌های قبلی نشان داده است که آسیب‌های روانی دیگر مثل تروما، فقر و قلدری می‌تواند تغییراتی را در DNA ایجاد نماید. البته تغییرات ناشی از جنگ، متفاوت با الگوهای قبلی بوده است؛ در نتیجه می‌توان گفت که جنگ با تغییر در نواحی منحصربه‌فرد در ماده ژنتیکی فرد، می‌تواند تأثیرات فیزیکی و روانی مختص به خود را روی قربانیان داشته‌باشد. همچنین کند شدن روند رشد و توسعه قسمت‌های مختلف از جمله مغز، یکی دیگر از آثار فیزیکی غیرمستقیم جنگ روی کودکان عنوان شده‌است.

DNA کدام کودکان آسیب بیشتری در جنگ می‌بیند؟

از دیگر یافته‌های تحقیق اخیر که بخشی از مطالعه هم‌گروهی BIOPATH روی کودکان مهاجر محسوب‌می‌شود، تأثیر شدیدتر جنگ روی DNA دخترها در مقایسه با پسرها بوده است. ژن‌های دخیل در پاسخ‌های استرس و رشد مغز، بیشترین تغییر را در کودکان شاهد بودند؛ اما میزان آن در دختران بیشتر گزارش شده‌است. محققان پیش‌بینی می‌کنند که به همین دلیل، آثار جنگ می‌تواند به‌شکل جدی‌تر و طولانی‌تر در دختران ظاهر شود و مشکلات جدی را برای سلامت آنها ایجاد کند.