آلرژی به خرمالو به معنای واکنش غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن به برخی از ترکیبات موجود در این میوه خوش‌طعم است. حساسیت به خرمالو زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه مواد بی‌ضرر موجود در خرمالو را به‌عنوان مهاجم‌های خطرناک تشخیص می‌دهد و برای مقابله با آن‌ها آنتی‌بادی تولید می‌کند.

این فرایند می‌تواند منجر به بروز علائم مختلف آلرژیک در فرد مصرف‌کننده شود. در ادامه این نوشته از ستاره به بررسی مواد موجود در خرمالو که باعث بروز حساسیت می شوند، عوارض مصرف زیاد خرمالو و علائم حساسیت به خرمالو پرداخته و می گوییم که چه کسانی نباید خرمالو مصرف کنند.

ترکیباتی که باعث حساسیت به خرمالو می‌شوند چیست؟

با وجودی که خرمالو یکی از میوه های پر خاصیت و سرشار از ویتامین است، موادی که در ادامه می خوانید در آن وجود دارد که ممکن است باعث بروز حساسیت به خرمالو شوند. 

• پروتئین‌های موجود در خرمالو: حساسیت به خرمالو بیشتر به دلیل حساسیت به پروتئین‌های خاص موجود در این میوه رخ می‌دهد. برخی از پروتئین‌های خرمالو مشابه پروتئین‌های گیاهی هستند که در دیگر میوه‌ها و سبزیجات یافت می‌شوند. این پروتئین‌ها می‌توانند در افراد حساس باعث تحریک سیستم ایمنی شوند و در نتیجه باعث حساسیت به خرمالو شوند.
• تانن‌ها: خرمالو، به خصوص انواع نارس آن دارای سطح بالایی از تانن‌ها است. تانن‌ها به‌عنوان ترکیبات گیاهی در برخی افراد ممکن است باعث تحریک معده یا واکنش‌های حساسیتی خفیف شوند که به نوبه خود می‌تواند به‌عنوان نشانه‌ای از حساسیت به خرمالو تعبیر شود.
• پروتئین‌های واکنش متقاطع: افرادی که به لاتکس یا گرده گیاهان حساسیت دارند، ممکن است به خرمالو نیز آلرژی نشان دهند. این پدیده که به نام “واکنش متقاطع” شناخته می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی فرد به پروتئین‌های مشابه موجود در خرمالو واکنش نشان می‌دهد، زیرا این پروتئین‌ها ساختار مشابهی با آلرژن‌های دیگر دارند. این وضعیت نیز می‌تواند نشانه‌ای از حساسیت به خرمالو باشد.
• پکتین و فیبرها: خرمالو حاوی مقدار زیادی پکتین و فیبر است. اگرچه این مواد به‌طور معمول آلرژی‌زا نیستند، اما در برخی افراد می‌توانند باعث تحریک دستگاه گوارش یا ناراحتی شوند که گاهی با علائم حساسیت به خرمالو اشتباه گرفته می‌شود.

بیشتر بخوانید: طبع خرمالو چیست؟ مصرف آن برای چه افرادی مضر است؟

چه کسانی نباید خرمالو بخورند؟

برخی افراد به دلیل ویژگی‌های فردی یا شرایط خاص جسمانی، بیشتر در معرض حساسیت به خرمالو قرار دارند و خرمالو برای برخی از افراد نیز به دلیل داشتن برخی از بیماری ها و مشکلات مضر است. در ادامه به تفصیل بررسی می‌شود که حساسیت به خرمالو در چه کسانی بیشتر است و چه کسانی نباید خرمالو بخورند. 

۱- افراد با سابقه آلرژی‌های غذایی

افرادی که به میوه‌ها و سبزیجات خاصی حساسیت دارند، احتمال بروز حساسیت به خرمالو نیز در آن‌ها بیشتر است. پروتئین‌های موجود در خرمالو، شبیه به پروتئین‌های موجود در میوه‌هایی مانند سیب، هلو و برخی سبزیجات هستند. این شباهت باعث واکنش متقاطع سیستم ایمنی می‌شود و بدن فرد این پروتئین‌ها را به عنوان مهاجم شناسایی کرده و واکنش آلرژیک نشان می‌دهد.

علاوه بر این کسانی که از قبل می دانند به یکی از موادی که در بالا گفته شد، یعنی پکتین و فیبرها، تانن ها و لاتکس و گرده گیاهان حساسیت دارند، نباید خرمالو بخورند. 

۲- افراد با سیستم ایمنی ضعیف

کسانی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند، مانند افراد مبتلا به بیماری‌های خودایمنی یا کسانی که داروهای تضعیف‌کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض خطر حساسیت به خرمالو قرار دارند.

۳- افراد با سابقه خانوادگی آلرژی

حساسیت‌های غذایی و آلرژی‌ها اغلب ارثی هستند و از طریق ژنتیک منتقل می‌شوند. افرادی که در خانواده‌شان سابقه حساسیت به خرمالو وجود دارد، احتمال بیشتری برای بروز این حساسیت به خرمالو دارند.

۴- کودکان

سیستم ایمنی کودکان هنوز در حال رشد و تکامل است. برخی کودکان به دلیل حساسیت بالای سیستم ایمنی‌شان ممکن است در معرض حساسیت به خرمالو باشند. اگرچه بسیاری از کودکان با گذر زمان از آلرژی‌های غذایی رهایی می‌یابند، اما در مواردی آلرژی‌ها می‌توانند ادامه یابند و خرمالو نیز از جمله میوه‌هایی است که ممکن است باعث بروز حساسیت در کودکان شود.

۵- افراد مبتلا به دیابت یا مشکلات متابولیکی

خرمالو حاوی مقادیر زیادی قند طبیعی است. اگرچه این قندها معمولاً به عنوان قندهای سالم‌تر شناخته می‌شوند، اما افراد مبتلا به دیابت یا کسانی که مشکلات متابولیکی دارند، باید از مصرف زیاد خرمالو خودداری کنند. قندهای موجود در خرمالو می‌توانند سطح قند خون را به سرعت افزایش دهند و به مشکلات بیشتر منجر شوند.

۶- افراد با مشکلات گوارشی مانند سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS)

خرمالو حاوی مقادیر زیادی فیبر است که می‌تواند برای برخی افراد با مشکلات گوارشی مانند سندروم روده تحریک‌پذیر مشکلاتی ایجاد کند. مصرف زیاد خرمالو می‌تواند باعث بروز علائمی مانند نفخ، دل‌درد و ناراحتی معده شود.

۷- افراد با مشکلات کلیوی

خرمالو حاوی مقادیر زیادی پتاسیم است. افراد مبتلا به مشکلات کلیوی ممکن است در دفع پتاسیم اضافی از بدن مشکل داشته باشند و مصرف زیاد خرمالو می‌تواند منجر به تجمع پتاسیم در بدن و مشکلاتی مانند آریتمی قلبی شود. این افراد باید مصرف خرمالو را با مشورت پزشک محدود کنند.

۸- افراد با سوءجذب فروکتوز

افرادی که بدنشان نمی‌تواند فروکتوز را به‌خوبی جذب کند، باید از خوردن خرمالو اجتناب کنند، زیرا این میوه محتوای بالایی از فروکتوز دارد.

بیشتر بخوانید: فواید و عوارض خوردن خرمالو در بارداری

علائم حساسیت به خرمالو

علائم حساسیت به خرمالو می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و به سرعت پس از مصرف خرمالو ظاهر شود. این علائم به دلیل واکنش سیستم ایمنی بدن به پروتئین‌های خاص موجود در این میوه بروز می‌کنند. در ادامه به تفصیل به علائم شایع حساسیت به خرمالو پرداخته می‌شود:

۱. علائم گوارشی

• درد شکم: برخی افراد ممکن است پس از مصرف خرمالو دچار درد شکمی یا ناراحتی معده شوند.
• تهوع و استفراغ: افرادی که به خرمالو حساسیت دارند ممکن است احساس تهوع کرده و به استفراغ دچار شوند.
• اسهال: این علامت می‌تواند به دلیل واکنش سیستم ایمنی به خرمالو ایجاد شود و مشکلات گوارشی را به همراه داشته باشد.

۲. علائم پوستی

• خارش و قرمزی پوست: افرادی که حساسیت به خرمالو دارند ممکن است دچار خارش و قرمزی یا تورم پوست، به‌ویژه در نواحی صورت و گردن، شوند.
• کهیر: کهیرهای قرمز و خارش‌دار نیز ممکن است در نتیجه حساسیت به خرمالو ایجاد شوند.
• اگزما: حساسیت به خرمالو می‌تواند باعث تشدید علائم اگزما در برخی افراد شود.

۳. علائم تنفسی

• خس‌خس سینه: افرادی که به خرمالو حساسیت دارند ممکن است پس از مصرف آن دچار خس‌خس سینه شوند، که نشان‌دهنده تنگی نفس یا مشکلات تنفسی است.
• آبریزش بینی و عطسه: این علائم می‌توانند به عنوان بخشی از واکنش‌های آلرژیک بروز کنند.
• تنگی نفس: در موارد شدید، حساسیت به خرمالو ممکن است منجر به تنگی نفس شود که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

۴. علائم سیستمیک

• درد قفسه سینه: برخی افراد ممکن است دچار درد قفسه سینه شوند که می‌تواند به دلیل التهاب و واکنش سیستم ایمنی باشد.
• سرگیجه یا غش: در موارد شدید، حساسیت به خرمالو ممکن است منجر به سرگیجه یا غش شود.
• آنافیلاکسی: در برخی افراد، حساسیت به خرمالو ممکن است منجر به واکنش شدید به نام آنافیلاکسی شود که علائم آن شامل تنگی نفس شدید، تورم زبان و گلو، ضربان قلب سریع یا کند، افت فشار خون و سردرگمی و بی‌هوشی می شود. آنافیلاکسی یک وضعیت اضطراری پزشکی است و نیاز به درمان فوری دارد.

در صورت مشاهده علائم حساسیت به خرمالو چه کار کنیم؟

با مشاهده علائم حساسیت به خرمالو، اقدام سریع و مؤثر می‌تواند به کاهش علائم و جلوگیری از عوارض جدی کمک کند. در ادامه، مراحل لازم برای مدیریت واکنش آلرژیک توضیح داده شده است:

• اگر بعد از خوردن خرمالو علائم آلرژیک را مشاهده کردید، فوراً از مصرف آن خودداری کنید.
• اگر علائم خفیف باشد، می‌توانید از داروهای ضدآلرژی مانند آنتی‌هیستامین‌ها استفاده کنید تا علائم خود را کاهش دهید.
• اگر علائم ادامه پیدا کردند یا شدت گرفتند، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
• در صورتی که دچار علائم شدید مانند تنگی نفس، تورم در صورت یا گلو، یا افت فشار خون شدید، باید فوراً به اورژانس مراجعه کنید.
• اگر به حساسیت‌های شدید مبتلا هستید و پزشک برای شما دستگاه تزریق خودکار اپی‌نفرین تجویز کرده است، در صورت بروز علائم شدید، از آن استفاده کنید. این دارو می‌تواند به سرعت علائم آنافیلاکسی را کاهش دهد.
• پس از بهبود از علائم، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می‌تواند برای شما آزمایش‌های آلرژی انجام دهد و برنامه مدیریت حساسیت را تنظیم کند.
• درباره حساسیت به خرمالو آگاهی پیدا کنید و به خانواده و دوستان خود اطلاع دهید تا در مواقعی که شما نمی‌توانید از مصرف آن خودداری کنید.
• همیشه داروهای لازم (مانند آنتی‌هیستامین یا خودکار اپی‌نفرین) را در دسترس داشته باشید.

مصرف بیش از حد خرمالو چه عوارضی دارد؟

خرمالو یکی از میوه‌های خوشمزه و مغذی است، اما مصرف بیش از حد آن می‌تواند به عوارض مختلفی، از جمله حساسیت به خرمالو، منجر شود. در ادامه به تفصیل به عوارض ناشی از مصرف زیاد خرمالو پرداخته می‌شود:

• نفخ و دل‌درد: خرمالو به دلیل محتوای بالای فیبر می‌تواند باعث نفخ و دل‌درد شود، به ویژه در افرادی که به فیبر حساسیت دارند. این عوارض در افرادی که به حساسیت به خرمالو دچار هستند، می‌تواند شدیدتر باشد.
• استفراغ و اسهال: مصرف بیش از حد خرمالو ممکن است به بروز علائمی مانند استفراغ و اسهال منجر شود. این امر به دلیل تحریک سیستم گوارشی و افزایش حرکات روده اتفاق می‌افتد.
• بالا رفتن قند خون: خرمالو حاوی مقادیر زیادی قند طبیعی است. افرادی که به دیابت یا مشکلات متابولیکی مبتلا هستند، باید در مصرف خرمالو احتیاط کنند. مصرف زیاد می‌تواند سطح قند خون را به شدت افزایش دهد و خطر عوارض دیابت را افزایش دهد.
• پتاسیم بالا: خرمالو منبع غنی از پتاسیم است. افراد مبتلا به مشکلات کلیوی ممکن است در دفع پتاسیم اضافی از بدن مشکل داشته باشند. مصرف بیش از حد خرمالو می‌تواند منجر به تجمع پتاسیم و بروز عوارضی مانند آریتمی قلبی شود.
• تجمع تانن: خرمالو به ویژه در حالت نارس حاوی مقدار زیادی تانن است. مصرف زیاد این میوه می‌تواند منجر به بروز مشکلات گوارشی و احساس تلخی در دهان شود. همچنین، تانن‌ها ممکن است جذب مواد مغذی را کاهش دهند و عوارضی از جمله حساسیت به خرمالو ایجاد کنند.
• آسیب به دندان‌ها: قندهای طبیعی موجود در خرمالو می‌توانند باعث آسیب به دندان‌ها شوند. اگر خرمالو به میزان زیاد مصرف شود و دندان‌ها به درستی شسته نشوند، ممکن است خطر پوسیدگی دندان‌ها افزایش یابد.
• ایجاد جوش و آکنه: برخی از افراد ممکن است بعد از مصرف بیش از حد خرمالو دچار جوش و آکنه شوند. این امر به دلیل ترکیبات شیمیایی موجود در خرمالو و تأثیر آن بر روی غدد چربی پوست است.