این اصلاح قیمت از محل هزینههای تولید خودرو و مستند به اقلام هزینهای درجشده در صورتهای مالی و حسابرسیشده شرکتهای خودروساز است و بعد از گذشت بیشاز یک سال از آخرین بهروزآوری قیمت محصولات (طی مصوبه ۶۱۱ مورخ ۲۵ مهرماه ۱۴۰۲) اجرا میشود. قطعا توسعه صنعت خودرو متناسب با صنعت جهانی و افزایش تولید، در گرو سودآوری این صنعت خواهد بود و امید میرود با اجرای صحیح و به موقع دستورالعمل تنظیم بازار، این صنعت از وضعیت زیاندهی فعلی خارج شود. تزریق نقدینگی به جریان تامین و تولید خودرو بیتردید افزایش شمارگان تولید را بههمراه خواهد داشت و با ایجاد شرایط اجرای پروژههای ارتقای کیفیت در کنار توسعه محصولات، مسیر جلب رضایتمندی مشتریان را هموار خواهد کرد. امید میرود، پس از این اصلاح قیمت و کاهش بها در حاشیه بازار محصولات، امکان خرید مستقیم مصرفکنندگان واقعی از تولیدکننده، بیش از پیش فراهم شود.
چرایی و شأن قانونی اصلاح محصولات ایرانخودرو
با توجه به افزایش قیمت نهادههای تولید متناسب با تورم و افزایش نرخ دلار، تغییر قیمتهای فروش محصولات امری اجتنابناپذیر برای تداوم تولید و عرضه تولید است. طبق بند ۳-۱ ماده۳ مصوبه ۶۳۳ شورای رقابت (دستورالعمل تنظیم بازار خودرو سواری مصوب دیماه سال گذشته) و ضوابط هیات تعیین و تثبیت قیمتها، مقرر شده است بهروزرسانی قیمتهای فروش محصولات براساس دورههای مالی حسابرسیشده و براساس بهای تمامشده تولید محصول صورت پذیرد و بر همین اساس اصلاح قیمتها البته با فاصله زمانی بیش از یک سال اجرا شده است.
مشتریان معاف از افزایش قیمت
افزایش قیمت اخیر شامل کسانی که تکمیل وجه کردهاند و در صف انتظار صدور فاکتور هستند، نمیشود. افرادی که نسبت به واریز مابهالتفاوت (در تعهدات پیشفروش) یا تکمیل وجه (تعهدات فوری یا فوقالعاده) اقدام کرده و در انتظار صدور فاکتور هستند، مشمول افزایش قیمت نمیشوند.
به همین ترتیب، افزایش قیمت شامل افرادی که موعد تحویل خودرویشان گذشته، اما هنوز دعوتنامه برای آنها ارسال نشده است، نمیشود. چراکه مبنای قیمتگذاری در روش پیشفروش، موعد تحویل قرارداد است. در قراردادهایی که موعد تحویل آنها در قرارداد قبل از ابلاغ قیمتهای جدید بوده است، بر اساس ماده چهار آییننامه اجرایی قانون حمایت از حقوق مصرفکنندگان مبنا همان قیمتهای قبل خواهد بود، اما قراردادهایی که موعد تحویل آنها بعد از ابلاغ قیمت باشد، مشمول قیمتهای جدید خواهند بود. لازم به ذکر است؛ بر اساس مصوبه ۴۷۳ شورای رقابت، ودیعه پرداختی مشتریان مشمول قیمتهای جدید نمیشود و معادل درصد پرداختی از قیمت خودرو در زمان ثبتنام براساس قیمت زمان واریز وجه محاسبه خواهد شد.
مشتریان مشمول افزایش قیمت
اما در مقابل، این افزایش قیمت شامل افرادی که فراخوان برای آنها ارسال شده است، اما امکان واریز وجه در آن مقطع را نداشتهاند، میشود و با توجه به عدم واریز وجه و انعقاد قرارداد، مطابق مفاد مرحله سوم اطلاعیه شماره یک سامانه یکپارچه، قیمت فروش بر مبنای قیمت زمان انعقاد قرارداد و واریز وجه لحاظ خواهد شد.
گروه دیگری مشمول این افزایش قیمت میشوند، مشتریانی هستند که میگویند فراخوان برای ما ارسال شده بود، اما چون با خودرو درخواستی در سامانه یکپارچه مغایر بوده استقبال نکرده و به همین دلیل واریز را انجام ندادهایم. زیرا مطابق تبصره ۴ اطلاعیه عرضه سامانه یکپارچه، ثبتنام در فهرست نوبتدهی، هیچگونه تعهدی برای خودروساز ایجاد نکرده است و تعهد پس از فراخوان واریز وجه و انعقاد قرارداد برای خودروساز ایجاد میشود. بنابراین مبنای قیمت در زمان انعقاد قرارداد خواهد بود.
درخصوص افرادی که در قرعهکشی مهرماه ایرانخودرو بهصورت برنده اصلی و رزرو اعلام شدهاند نیز با توجه به اینکه اعلام نفرات پیش از افزایش قیمت بوده است، باید اظهار داشت که تمامی برندگان اصلی قرعهکشی طرح عادی از مهرماه فراخوان شدهاند و بر اساس بند ۳ تذکرات مهم اطلاعیه شماره یک سامانه ثبت درخواست خرید خودرو، عدم واریز وجه هر مرحله در مدت تعیینشده به منزله انصراف تلقی میشود. ضمنا با توجه به تکمیل ظرفیت عرضه توسط منتخبان اصلی، امکان فراخوان منتخبان رزرو نیز وجود نداشته است.
همچنین مشتریان دارای اولویتهای بهار، تابستان و پاییز ۱۴۰۳ سامانه یکپارچه که در فراخوانهای ارسالی، خودرویی جز خودرو مورد تقاضا یا شرایط پیشفروش خودرو ثبتنامی به آنها پیشنهادشده است، اما از پذیرش آن امتناع کردهاند نیز شامل افزایش قیمت میشوند. زیرا همانطور که اشاره شد؛ مطابق تبصره چهار اطلاعیه عرضه سامانه یکپارچه، ثبتنام در فهرست نوبتدهی، هیچگونه تعهدی برای خودروساز ایجاد نکرده است و تعهد پس از فراخوان واریز وجه و انعقاد قرارداد برای خودروساز ایجاد میشود. بنابراین مبنای قیمت بر اساس زمان انعقاد قرارداد خواهد بود.
وضعیت ثبتنامکنندگان طرح جایگزینی خودروهای فرسوده سامانه
درخصوص وضعیت ثبتنامکنندگان طرح جایگزینی خودروهای فرسوده سامانه ثبت درخواست خودرو نیز بنابراعلام ایرانخودرو، متقاضیانی که مشخصات آنان تاکنون از سوی ستاد ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده به مراکز اسقاط اعلام نشده است تا برای ایجاد قرارداد و واریز وجه برای ایرانخودرو ارسال شود، مشمول افزایش قیمت خواهند بود.