انتخاب بهترین روش درمانی به عوامل مختلفی از جمله شدت علائم، ترجیحات فردی و توصیه پزشک بستگی دارد. تکنیک های روان پویشی به شرط اینکه تحت نظارت یک درمانگر حرفه‌ای اجرایی شوند به شما کمک می‌کنند تا از علت اصلی بروز رفتارهای خاص و افکار وسواسی خود مطلع شوید و تلاش کنید تا آن‌ها را به شیوه‌ای موثر و برای همیشه برطرف کنید.

تمامی افراد مبتلا به ocd یا وسواس، الگویی از افکار یا ترس‌های ناخواسته را نشان می‌دهند که به صورت ناخودآگاه آن‌ها را به انجام کارهایی تکراری وا می‌دارد. این وضعیت گاهی اوقات تا اندازه‌ای جدی می‌شود که فرد قادر به انجام کارهای روزمره خود و وظایفی که برعهده دارد نیست و پریشانی زیادی را هم تجربه می‌کند. با وجود اینکه بعضی از افراد تصور می‌کنند که رهایی از این وضعیت غیرممکن است، اما در حال حاضر روش‌های زیادی برای درمان وسواس فکری بدون دارو وجود دارند که یکی از موثرترین آن‌ها روان درمانی پویشی است. ویکی روان می‌تواند به شما برای دریافت مشاوره از متخصص رواندرمانی کمک کند.

اگر می‌خواهید بدانید که روان پویشی چیست و چطور می‌تواند در درمان وسواس فکری عملی موثر واقع شود مطالعه‌ی این مطلب را از دست ندهید.

علائم و نشانه‌های وسواس فکری عملی

اختلال وسواس فکری عملی که به آن Obsessive compulsive disorder یا به اختصار OCD می‌گویند می‌تواند به شیوه‌های مختلف بروز کند و زندگی افراد در بازه‌های سنی مختلف را تحت تاثیر قرار دهد:

وسواس عملی

در این حالت فرد رفتارهای خاصی را به صورت مداوم تکرار می‌کند تا به کاهش اضطراب و مدیریت استرس خود کمک کند. برای مثال گاز را به صورت مداوم چک می‌کنند تا خاموش باشد یا اینکه دستان خود را آنقدر می‌شویند که خشک و زخم می‌شود.

وسواس فکری

در این حالت افکار وسواسی یا تصاویر مشخصی به صورت مداوم در ذهن افراد تکرار می‌شوند و در زندگی و کارهای روزمره‌ی آن‌ها اختلال ایجاد می‌کنند. برای مثال گاهی اوقات نگرانی بیش از اندازه در مورد حوادث ناگواری که ممکن است برای عزیزان اتفاق بیفتد، عملاً افراد را از پیگیری وظایفی که برعهده دارند باز می‌دارد.

وسواس نجاست و پاکی

از دیگر حالت‌های وسواس که روان درمانگر پویشی در تهران و سایر شهرها با آن مواجه می‌شود می‌توانیم به حساس بودن نسبت به نجاست و پاکی اشاره کنیم که در دین اسلام هم به عنوان نوعی بیماری در نظر گرفته می‌شود. به همین جهت اگر در مورد نجاست فرد یا شی خاصی دچار وسواس شدید به عنوان یک مسلمان وظیفه‌ی شما است که نسبت به آن بی‌اعتنایی کنید.

وسواس آلودگی

گاهی اوقات افراد تصور می‌کنند که آلودگی می‌تواند به صورت مستقیم به آن‌ها، اعضای خانواده و نزدیکانشان آسیب برساند به همین جهت دائماً نگران آلودگی و کثیفی دستگیره‌های در، نرده‌ها، پول، جریان هوا، توالت‌های عمومی و… هستند و با تکرار آیین‌های شستشوی مخصوصی که دارند تلاش می‌کنند این کثیفی را برطرف کند.

وسواس نظم و تقارن

سلامت روان ما به واسطه‌ی نیاز شدید و مداوم به منظم بودن تمامی اشیا و قرار گرفتن آن‌ها به صورت متقارن هم می‌تواند در معرض خطر قرار بگیرد. در این حالت افراد می‌خواهند تمامی وسایل اعم از لباس‌ها، تصاویر و کتاب‌ها را در جای درست خود قرار دهند و اگر به نتیجه‌ی دلخواهشان نرسند زمان زیادی را صرف این کار می‌کنند و حتی برای حفظ حالت مورد نظر در منزل ممکن است روابط اجتماعی خود را هم کاهش دهند.

تفاوت زیادی بین افرادی که می‌خواهند همه چیز بی‌نقص باشد با اشخاص مبتلا به وسواس وجود دارد و زمانی که این وسواس برکیفیت زندگی اثر می‌گذارد باید از کمک پزشک یا متخصصان سلامت روان که در مرکز مشاوره معتبر در سراسر کشور فعالیت می‌کنند استفاده کرد تا با کمک یکی از روش‌هایی که در ادامه بررسی شده‌اند درصدد درمان برآیند.

وسواس چطور درمان می‌‌شود؟

برای درمان وسواس روش‌های مختلفی پیش روی متخصص وجود دارند که با در نظر گرفتن وضعیت بیمار و شدت و ضعف علائم موجود تصمیم می‌گیرد از یکی از آن‌ها استفاده کند:

درمان شناختی رفتاری cbt

درمانگر با کمک روش cbt که ترکیبی از رویکردهای رفتاری و شناختی است تلاش می‌کند بیمار را در جهت مدیریت صحیح اختلال وسواس سوق دهد. از آنجایی که افکار و رفتارهای ما به یکدیگر مرتبط هستند با تغییر افکار می‌توانیم رفتارهای خود را تغییر و به این ترتیب سطح سلامت روان را هم ارتقا دهیم. در این روش سطح اضطراب فرد در طولانی مدت کاهش می‌یابد و در عین حال فرآیندهایی را هم که منجر به بروز علائم وسواس می‌شوند شناسایی و حذف می‌کند.

درمان روان پویشی

یکی از موثرترین متدهای درمان افکار وسواسی است که در طی آن درمانگر به بیماران کمک می‌کند تا علت بروز الگوهای رفتاری خود را که ریشه در دوران کودکی دارند پیدا و به این ترتیب با شناسایی انگیزه‌هایی که در ناخودآگاهشان وجود دارند مشکلات را به درستی مدیریت کنند.

استفاده از دارو

گاهی اوقات پزشک با تجویز داروهای ضد افسردگی یا موارد دیگر تلاش می‌کند وسواس بیمار را کنترل و درمان کند؛ البته این کار حساسیت‌های خاص خود را دارد و باید با در نظر گرفتن موارد زیر و صرفاً تحت نظارت روانپزشکان انجام شود:

• کنترل موثر علائم بیماری با استفاده از کمترین دوز دارویی ممکن
• توجه به کلیه‌ی عوارض جانبی احتمالی مصرف دارو
• احتمال افزایش خطر خودکشی در کودکان و نوجوانان زیر ۲۵ سال در هفته‌های اولیه‌ی مصرف دارو
• احتمال بروز علائمی شبیه به ترک در اثر قطع ناگهانی دارو

نکته: فهرست داروهای مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا در جدول زیر آمده است، با این حال گاهی اوقات پزشک به تشخیص خود ممکن است موارد دیگری را هم برای شما تجویز کند:

شوک درمانی (ECT)

از روش‌های تهاجمی درمان وسواس است که در طی آن بیمار بین ۱ تا ۲ دقیقه بیهوش می‌شود تا با استفاده از جریان‌های الکتریسیته خفیف به او شوک مغزی دهند. این تشنج‌ها و شوک‌های مغزی کوتاه منجر به بروز تغییرات در شیمی مغز می‌شوند و می‌توانند به برطرف کردن علائم وسواس کمک کنند. نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که روان درمانگر اغلب زمانی به سراغ این روش می‌رود که موفقیتی در سایر درمان‌ها حاصل نشود.

درمان با یوگا

تحقیقات نشان می‌دهند که ورزش یوگا هم از جمله راهکارهایی است که می‌تواند در کنار دارو درمانی در بهبود علائم وسواس موثر واقع شود. با استفاده از حرکات این ورزش می‌توانید سطوح استرس را کاهش دهید، خلق و خوی خود را بهبود ببخشید و علائم افسردگی را هم به درستی مدیریت کنید. با وجود اینکه نمی‌توان یوگا را به عنوان یک درمان منفرد برای اختلال وسواس در نظر گرفت اما به کمک آن می‌توان تاثیرگذاری سایر روش‌های درمانی را به میزان چشمگیری افزایش داد.

راهکارهای درمان انواع مختلف وسواس

همان‌طور که اشاره کردیم در انواع مختلف وسواس فکری عملی الگوهای رفتار تکراری در افراد بروز می‌کند تا آن‌ها از شر افکار آزاردهنده‌ی خود راحت شوند. با وجود اینکه افراد معمولاً تمایلی به انجام این کارهای تکراری و اجباری ندارند اما با بروز این رفتارها از استرس ناشی از افکار خود خلاصی می‌یابند؛ با این وجود نمی‌توان بر روی همه‌ی عادات و رفتارهای تکراری برچسب وسواس زد. زمانی یک کار و فکر به عنوان وسواس تلقی می‌شود که مشخصات زیر را داشته باشد:

• انجام دادن آن لذتی برای افراد به همراه ندارد.
• معمولاً شخص نمی‌تواند آن را کنترل کند.
• حداقل یک ساعت از زمان فرد را در طی روز می‌گیرد.
• در زندگی شخصی و اجتماعی و کار اشخاص اختلال ایجاد می‌کند.

اگر مبتلا به ocd هستید باید بدانید که روانپزشک یا درمانگر شما با استفاده از راهکارهای زیر تلاش می‌کند تا انواع مختلف این اختلال را درمان کند:

روش درمان وسواس تصمیم‌گیری

معمولاً زمانی که افراد اعتماد به نفس کافی ندارند در تصمیم‌گیری دچار وسواس می‌شوند و نمی‌توانند موارد مناسب را انتخاب کنند. در این حالت درمان وسواس فکری بدون دارو امکان‌پذیر است؛ چرا که شما باید اعتماد به نفس خود را تقویت کنید و از مشورت بیش از اندازه با دیگران هم بپرهیزید.

مراحل درمان وسواس فکری

در صورتی که افراد به انواع شدید وسواس فکری مبتلا باشند نمی‌توان صرفاً با رفتاردرمانی به نتیجه‌ی مناسب رسید و گاهی اوقات روانپزشک بنا به صلاح‌دید خود دارو هم تجویز می‌کند. جدا از روش‌های گوناگون آموزش آرامش، ERP و حساسیت‌زدایی تدریجی یک روانشناس حرفه‌ای با استفاده از تکنیک های روان پویشی هم می‌تواند وسواس فکری را به موثرترین شیوه‌ی ممکن درمان کند.

راه‌های درمان وسواس ترس از بیماری و مرگ

یکی از مهم‌ترین راه‌هایی که پزشکان برای وسواس ترس از مرگ و بیماری استفاده می‌کنند، کنترل افکار است؛ شما باید به صورت مداوم به خود یادآوری کنید هر آنچه که در ذهن شما است الزاماً اتفاق نخواهد افتاد.

روند درمان وسواس شستشو

درمان شناختی رفتاری cbt و تکنیک حساسیت‌زدایی تدریجی به عنوان یکی از موثرترین راهکارهای درمان وسواس شستشو شناخته می‌شوند. در این حالت روان درمانگر افراد را به آرامی با مواردی که نسبت به آن‌ها حساسیت دارد مواجه و با آگاهی‌بخشی تلاش می‌کند راه‌های مقابله با افکار وسوسه‌کننده را به آن‌ها بیاموزد.

راهکارهای درمان وسواس در کودکان

بله؛‌ وسواس اختلالی مختص بزرگسالان نیست و کودکان هم در بازه‌های سنی مختلف ممکن است به آن دچار شوند. در صورتی که به بروز وسواس در کودک خود شک کردید جای نگرانی نیست؛ چرا که صرفاً باید نشان دهید که حامی و پشتیبان فرزند خود هستید و مسئله را با یک روانشناس حرفه‌ای کودک در میان بگذارید تا از طریق صحبت با فرزندتان متوجه علت اختلال وسواس او شود و درمان‌های لازم را ارائه دهد.

درمان وسواس مو کندن

پزشکان از روش‌های مختلفی برای درمان وسواس مو کندن استفاده می‌کنند که شامل آموزش تغییر رفتار و عادت، خودکنترلی، آشنایی با دلایل بروز این رفتار و مواردی از این قبیل هستند.

منظور از درمان روان پویشی چیست؟

بسیاری از اشخاصی که می‌خواهند وسواس خود را به صورت موثر درمان کنند به دنبال اطلاع از تفاوت روان پویشی و روانکاوی هستند که در اصل بسیار ناچیز است و به مواردی مانند محل مشاوره، موقعیت نشستن مراجع در جلسات و تعداد جلسات او در طی یک هفته محدود می‌شوند. در مجموع اطلاع از ماهیت درمان روان پویشی که در ادامه بررسی شده است به شما کمک می‌کند به دیدگاه روشنی هم در مورد تفاوت روان پویشی و روان تحلیلی دست یابید:

«روان درمانی پویشی در حقیقت نوعی درمان از طریق گفتگو با بیمار است که در طی آن مشاور تلاش می‌کند با صحبت در مورد مشکلات بیمار به او احساس آسودگی ببخشد تا بتواند راه حل موثری برای برطرف کردن آن‌ها پیدا کند. در جلسات درمانی که معمولاً بین ۴۵ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشند فرد می‌تواند احساسات و تعارضاتی را که در بروز رفتارهای خاص او نقش دارند بهتر درک کند و انگیزه‌های ناخودآگاهی را هم که بر روی تفکر، احساسات و اعمالش تاثیر می‌گذارند بشناسد. به این ترتیب افراد مشکلات گوناگون خود را بهتر مدیریت می‌کنند و با استفاده از روش‌های هوشمندانه در تلاشند تا به بهبود وضعیت فعلی خود کمک کنند.»

کاربرد درمان روان پویشی

با وجود اینکه اندازه‌گیری دقیق میزان اثرگذاری تکنیک های روان پویشی بر روی درمان مشکلات مختلف پیچیده است؛ اما مطالعات و بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهند که این روش می‌تواند در بهبود مشکلات و اختلالات زیر موثر واقع شود:

• بی‌اشتهایی عصبی
• افسردگی
• دردهای مزمن
• اختلال شخصیت مرزی
• اضطراب اجتماعی
• وسواس
• مشکلات روان‌شناختی کودکان و نوجوانان
• اختلال استرس بعد از سانحه
• مصرف مواد مخدر و…

روان درمانی پویشی istdp چیست؟

رویکرد روان پویشی کوتاه مدت یکی از متدهای روان درمانی پویشی محسوب می‌شود که هدف اصلی آن کمک به بیماران به منظور غلبه بر مقاومت درونی و تجربه‌ی احساسات واقعی در زمان حال و گذشته است. با این کار کلیه‌ی احساسات واقعی و سرکوب شده از حالت ناخودآگاه خود خارج می‌شوند، میزان تنش و اضطراب کاهش می‌یابد و باورهای غیرمنطقی هم اصلاح خواهند شد.

میزان کارآمدی درمان روان پویشی

بسیاری از افرادی که به سراغ روان درمانی پویشی می‌روند می‌خواهند از میزان اثرگذاری آن در مقایسه با سایر روش‌های درمانی دیگر مطلع شوند؛ حقیقت این است که این روش با افزایش خودآگاهی بیمار علت بروز بسیاری از رفتارها را مشخص می‌کند و در مجموع مزایا و معایب زیر را به همراه دارد که اطلاع از آن‌ها برای تمامی متقاضیان این روش درمانی ضروی است:

نکته: عمده‌ی مطالعات و بررسی‌ها حاکی از آن هستند که میزان اثرگذاری روان درمانی پویشی به اندازه‌ی درمان شناختی رفتاری cbt و دارو درمانی است.

کدام افراد کاندیدای مناسبی برای درمان با تکنیک های روان پویشی هستند؟

تمامی افراد مبتلا به ocd یا سایر اختلالات روانی می‌توانند از مزایای روش درمان پویشی بهره‌مند شوند؛ با این حال گاهی اوقات برای اشخاصی که با مشکلات روانی خاصی دست و پنجه نرم می‌کنند چندان مناسب نیست. به دلیل ماهیت خاص درمان می‌توان گفت که این روش برای بیمارانی که تمایل دارند به صورت آزادانه در مورد مشکلات خود صحبت کنند، هوشمندانه است. در این شرایط پزشک به صورت مستقیم و از نزدیک با بیمار در ارتباط است و به او کمک می‌کند تا با کشف الگوهای ناخودآگاه، بر احساسات سرکوب شده چیره شود و میزان خودآگاهی و روابط خود را با سایرین بهبود یابد. با این حساب می‌تواند گفت که افراد با مشکلات زیر کاندیداهای مناسبی برای روان درمانی پویشی محسوب می‌شوند:

• افسردگی
• اضطراب
• مشکلات مربوط به روابط عاطفی و ازدواج
• مشکلات خانوادگی
• وسواس

در مجموع تشخیص اینکه روند درمان پویشی برای شما مناسب است برعهده‌ی پزشکان و متخصصانی قرار دارد که در بهترین مرکز مشاوره در سطح کشور فعالیت می‌کنند.

نگاهی به هزینه‌های کلی درمان وسواس با روش روان پویشی

درمان روان پویشی نوعی تکنیک است که در ضمن جلسات مشاوره درمانگر برای برطرف کردن مشکلات شما استفاده می‌کند؛ بنابراین نیازی به پرداخت هزینه‌های جداگانه برای آن نیست و شما باید صرفاً هزینه‌ی جلسات خود را پرداخت کنید که با توجه به تحصیلات درمانگر، میزان تجربه او و طول جلسات متغیر است. این هزینه تحت تأثیر عواملی چون شهر محل درمان، تجربه و شهرت درمانگر، مدت زمان درمان و نوع بیمه متفاوت است. در کل، هزینه‌های درمان روانشناختی در ایران نسبت به بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته کمتر است، اما همچنان می‌تواند برای برخی افراد قابل توجه باشد.

نکته قابل توجه این است که بسیاری از بیمه‌های تکمیلی، بخشی از هزینه‌های درمان‌های روانشناختی را پوشش می‌دهند. همچنین، برخی مراکز مشاوره دولتی و دانشگاهی، خدمات روانشناختی را با هزینه‌های بسیار پایین‌تر یا حتی رایگان ارائه می‌دهند. علاوه بر این، امکان استفاده از خدمات روانشناسان در حال تحصیل تحت نظارت اساتید نیز وجود دارد که می‌تواند هزینه‌ها را کاهش دهد. برای اطلاع دقیق از هزینه‌ها، بهتر است با چندین مرکز مشاوره و درمانگر تماس گرفته و از آن‌ها مشاوره دریافت کنید.