فرهنگ مردم ژاپن فلسفه های جالبی دارد که باید آن ها را بشنوید تا بدانید چرا مردم این کشور اینقدر به این آداب و رسوم پایبند هستند.

فرهنگ مردم ژاپن و نحوه‌ی زندگی در این کشور بر ارزش‌های اخلاقی و رفتاری بنا شده است. مردم ژاپن به خاطر ادب و احترام مثال‌زدنی خود در سراسر جهان شناخته شده‌اند. شاید برای بیشتر ما، این میزان تأکید بر آداب معاشرت غیرمعمول به نظر برسد، اما برای ژاپنی‌ها، رفتار صحیح در مکان‌های عمومی نشان‌دهنده‌ی اعتبار و ارزش بالایی است. «اوموتناشی» (Omotenashi) به معنی مهمان‌نوازی از صمیم قلب یکی از جنبه‌های برجسته‌ی فرهنگ ژاپن است. این فلسفه که ریشه‌های عمیقی در مراسم چای ژاپنی «سادو» (sado) یا «چانویو» (chanoyu) دارد، بر پیش‌بینی و برآورده ساختن نیازهای مهمان با حداکثر تلاش تأکید می‌کند.

اگر قصد سفر به ژاپن را دارید، آشنایی با برخی از آداب و رسوم مبنایی این کشور، ضروری است. هرچند قواعد و انتظارات با توجه به موقعیت و مکان تغییر می‌کنند، در این مقاله چند نکته‌ی مهم را که هر گردشگری در تور ژاپن باید به خاطر داشته باشد، گردآوری کرده‌ایم.

۱. سکوت و احترام به صحبت دیگران

صحبت کردن بیش از حد یا قطع کردن حرف دیگران، باوجود اینکه در بسیاری از فرهنگ‌ها رایج است، در ژاپن بی‌ادبی محسوب می‌شود. ژاپنی‌ها با صبر و احترام به حرف‌های شما گوش می‌دهند و انتظار می‌رود شما نیز همین رفتار را داشته باشید. همچنین صحبت کردن با صدای بلند در اماکن عمومی نیز مرسوم نیست.

۲. رد کردن غیرمستقیم خواسته ها در فرهنگ ژاپن

ژاپنی‌ها در رد کردن خواسته‌ی دیگران، استاد استفاده از روش‌های غیرمستقیم هستند؛ بنابراین ممکن است پاسخ‌های آن‌ها کمی مبهم به نظر برسد. هنگام صحبت با یک ژاپنی، به زبان بدن، تماس چشمی، حرکات فیزیکی و حالات صورت آنها توجه کنید تا معنای ضمنی گفته‌هایشان را بهتر درک کنید.

۳. اهمیت فروتنی و تواضع

در فرهنگ ژاپنی، فروتنی و تواضع ارزش بالایی دارد؛ بنابراین، خودستایی یا لاف زدن، حتی اگر فرد در زمینه‌ای بسیار توانمند باشد، دور از ادب است.

۴. آداب عذرخواهی در ژاپن

عذرخواهی برای اشتباهات امری بدیهی است، اما ژاپنی‌ها برای شرایط مختلف، انواع مختلفی از عذرخواهی دارند. «Sumimasen» عذرخواهی ملایمی است که با آشنایان و غریبه‌ها استفاده می‌شود، درحالی‌که «Gomen» عذرخواهی غیررسمی بین دوستان و خانواده‌ی نزدیک است. گاهی اوقات افراد برای عذرخواهی هدیه‌ی کوچکی هم تقدیم می‌کنند.

۵. آداب هدیه دادن در ژاپن

هدیه‌دادن در فرهنگ ژاپنی بسیار رایج است. هدایا معمولاً زیبا بسته‌بندی می‌شوند، حتی اگر اشیای ساده‌ی خانگی یا سوغاتی باشند. به خاطر داشته باشید که ست‌های هدیه‌ی چهار‌تایی را نباید هدیه بدهید، زیرا تلفظ عدد چهار در ژاپنی شبیه کلمه‌ی «مرگ» است.

ژاپنی‌ها برای نشان‌دادن محبت یا قدردانی در قبال لطفی که در حقشان کرده‌اید نیز به شما هدیه می‌دهند. این هدیه‌ها معمولاً شیرینی یا شکلات هستند.

۶. آداب قدردانی از هدیه

هنگام دریافت هدیه، بلافاصله آن را باز نکنید. اگر می‌خواهید هدیه را در لحظه باز کنید، از شخص هدیه دهنده اجازه بگیرید. این کار نه تنها بی‌ادبی است، بلکه موجب خجالت خودتان و هدیه‌دهنده می‌شود.

۷. نکوهش درخواست کمک در میان ژاپنی ها

اگرچه در بند قبل به این اشاره شد که دوست‌ها در ژاپن در حق هم لطف می‌کنند، اما معمولاً درخواست مستقیم برای کمک مرسوم نیست. مردم ژاپن سعی می‌کنند مشکلات خود را خودشان حل کنند و کمتر از دیگران درخواست کمک می‌کنند.

۸. اهمیت ایجاد مزاحمت نکردن در ژاپن

برای آسایش همسایه‌ها و عابران، بهتر است در مکان‌های عمومی با صدای بلند صحبت نکنید. به‌خصوص اگر در مهمان‌خانه یا هر جای اقامتی که همسایه‌های نزدیک دارید، از حدود ساعت ۱۰ شب به بعد، سروصدای زیادی ایجاد نکنید.

۹. اهمیت احترام به نام ها

ژاپنی‌ها معمولاً یکدیگر را با اسم کوچک صدا نمی‌زنند، بلکه از پسوندهای احترام‌آمیز، مانند «سان» به همراه نام خانوادگی استفاده می‌کنند. شما هم همین کار را انجام دهید، به‌خصوص با دوستان و آشنایان جدید. در روابط صمیمی و بین دوستان نزدیک، استفاده از پسوندهای «کون یا چان» رایج است.

۱۰. اهمیت استفاده نکردن از عطر زیاد

به احترام به اطرافیان، بهتر است از عطر ملایم یا مقدار کمی عطر استفاده کنید. بوی تند عطر، به‌خصوص در فضاهای بسته، ممکن است موجب ناراحتی دیگران، به‌ویژه افرادی با حساسیت‌های بویایی، شود.

۱۱. اهمیت حفظ فاصله فیزیکی

برخلاف بسیاری از کشورهای غربی، در ژاپن افراد معمولاً هنگام ملاقات یا احوالپرسی، دست نمی‌دهند و همدیگر را در آغوش نمی‌گیرند. در عوض، تعظیم‌کردن رایج‌تر است و برای گفتن «سلام»، «خداحافظ»، «متشکرم» و «عذرخواهی» استفاده می‌شود.

۱۲. اهمیت احترام به سلسله مراتب

در مهمانی‌ها و اجتماعات، به‌خصوص بین همکاران، قبل از فردی با رتبه بالاتر یا ارشدتر، شروع به خوردن یا نوشیدن نکنید. در محیط اداری، این فرد معمولاً مدیر یا رئیس شرکت شما خواهد بود. در جمع‌های خانوادگی نیز به طور سنتی این قانون درباره پدر یا پسر بزرگ‌تر خانواده صدق می‌کند.

۱۳. رسم برنداشتن آخرین تکه غذا

هنگام به اشتراک گذاشتن یک بشقاب غذا، آخرین تکه را برندارید. این رسم ژاپنی‌ها معمولاً به بحثی خاموش منجر می‌شود که در آن افراد حاضر در سر میز مجبورند برای تعارف آخرین تکه به یکدیگر، مانورهای عجیب‌وغریبی بدهند! با پرسیدن می‌توانید به‌راحتی این مشکل را حل کنید، اما توجه داشته باشید که این کار بهترین راه‌حل نیست.

۱۴. آداب غذا خوردن در مکان های عمومی

حین راه رفتن غذا خوردن به طور کلی توصیه نمی‌شود، زیرا احتمال برخورد با دیگران و ریختن غذا وجود دارد. اگر در یک جشنواره مثل فستیوال شکوفه های گیلاس هستید و جایی برای نشستن پیدا نکرده‌اید، به کناری بروید و بدون مسدود کردن مسیر دیگران، غذای خود را میل کنید. درحالی‌که خوردن و آشامیدن در قطارها عموماً کار ناشایستی است، اما اگر غذای با بوی تند مانند سیر یا کیمچی را انتخاب کنید، این موضوع بیشتر هم به چشم می‌آید.

۱۵. انعام ندهید

برخلاف بسیاری از نقاط جهان، دادن انعام در ژاپن مرسوم نیست. برخی موارد استثنایی مانند بخشیدن انعام به راهنماهای شخصی وجود دارد، اما این بدان معنا نیست که این کار به طور گسترده انجام می‌شود. در صورت تردید، از دادن انعام خودداری کنید.

۱۶. آداب عکاسی در کشور ژاپن

هیچ چیز بدتر از توریستی نیست که بی‌توجه به قوانین، مدام در حال سلفی گرفتن باشد. قبل از عکاسی، به‌خصوص در اماکن مقدس و موزه‌ها، حتماً مطمئن شوید که گرفتن عکس مجاز است. همچنین از عکاسی از افراد غریبه در خیابان‌ها خودداری کنید.

۱۷. رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی

رعایت قوانین نه تنها از تصادف جلوگیری می‌کند، بلکه الگوی خوبی برای دانش‌آموزان جوان است. به یاد داشته باشید هم در پیاده‌روها و هم حین رانندگی از سمت چپ حرکت کنید. این کار به مدیریت ترافیک کمک می‌کند، پس سعی کنید سرعت حرکت دیگران را کم نکنید.

۱۸. در وسایل حمل و نقل عمومی، توقع فضای شخصی نداشته باشید

قطارهای تندرو ژاپن به شلوغی و کمی احساس ناخوشایند از نظر فضای شخصی معروف هستند. هنگام نشستن، سعی نکنید بیش از حد جا بگیرید و کیفتان را روی پا یا مقابل خود نگه دارید تا به کسی برخورد نکند.

۱۹. نوبت را رعایت کنید

ژاپنی‌ها تقریباً برای هر چیزی صف می‌کشند و هرگز جلو نمی‌زنند، حتی اگر کسی جای آن‌ها را نگه داشته باشد. همیشه به احترام به دیگران، به انتهای صف بروید.

۲۰. رعایت ترتیب ورود و خروج از آسانسور

آخرین نفری که وارد آسانسور می‌شود، باید آخرین نفر هم خارج شود تا عدالت رعایت شود. هنگام خروج، حتماً دکمه بسته شدن در را فشار دهید تا افراد باقیمانده منتظر بسته شدن در نمانند.

منبع: ایوار