نتایج مطالعه‌ای جدید می‌گوید ابتلا به ویروس تبخال یا زخم سرد احتمالاً ریسک توسعه زوال عقل را دو برابر می‌کند. دانشمندان پیش از این نیز گمان می‌بردند که ارتباطی بین این دو بیماری وجود داشته باشد، و حالا شواهد جدیدی برای این فرضیه یافته‌اند. همچنان مشخص نیست که داروهای ضد تبخال می‌توانند این ریسک را کاهش دهند یا نه. اگر چنین باشد، راه برای توسعه واکسن‌های جدید باز خواهد بود.

ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) یک ویروس شایع است که ابتلا به آن مادام‌العمر است، یعنی می‌توان علائم آن را از بین برد اما نمی‌توان به‌طور کامل درمانش کرد. طبق تخمین‌ها، حدود ۶۷ درصد افراد زیر ۵۰ سال در دنیا به ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱، علت تبخال دهان، مبتلا هستند. همچنین ۱۳ درصد این گروه‌های جمعیتی ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۲ دارند که علت اصلی تبخال تناسلی است.

زوال عقل نیز یک بیماری شایع است که روزبروز موارد آن در دنیا گسترش می‌یابد. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ حدود ۷۸ میلیون نفر در دنیا به این بیماری مبتلا شوند. بیماری آلزایمر شایع‌ترین نوع زوال عقل است که همچنان علت مشخصی ندارد. شواهد روزافزونی نشان می‌دهند که ابتلا به HSV در توسعه آلزایمر یا زوال عقل نقش دارد.

حالا مطالعه‌ای در دانشگاه اوپسالا در سوئد ارتباط بین ابتلا به ویروس تبخال و ریسک زوال عقل را بررسی کرده است. پژوهشگران به مطالعه ۱٬۰۰۲ مورد ۷۰ ساله بدون زوال عقل برای ۱۵ سال پرداختند. یک مزیت این جمعیت مطالعه سن مشابه اعضای آن بود که باعث می‌شد عامل سن نتایج را مختل نکند.

ارتباط ویروس تبخال و زوال عقل

نمونه خون آن‌ها برای شناسایی انواع پادتن‌های ویروس هرپس تحلیل می‌شد. ایمونوگلوبولین M اولین پادتنی است که در واکنش به حضور آنتی‌ژن‌های خارجی ترشح می‌شود. اگر خون حامل ویروس‌ها یا باکتری‌ها باشد، ایمونوگلوبولین G شایع‌ترین پادتنی است که سیستم ایمنی بدن در واکنش به آن‌ها آزاد می‌کند.

اگر فرد به ویروس هرپس سیمپلکس مبتلا باشد، پادتن ایمونوگلوبولین G ضد HSV آن را نشان می‌دهد. شناسایی ایمونوگلوبولین M و سطح بالاتر ایمونوگلوبولین G نشان از دوره‌های فعالیت متعدد ویروس دارد. سیتومگالوویروس یک نوع دیگر از ویروس هرپس است که با زوال عقل ارتباط دارد و در این مطالعه بررسی شد.

۸۲ درصد شرکت‌کنندگان این مطالعه ایمونوگلوبولین G ویروس هرپس سیمپلکس را در خون داشتند و ۶ درصد از آن‌ها درمان ضد ویروس هرپس دریافت می‌کردند. درنهایت، ۷ درصد از آن‌ها به زوال عقل با تمام علت‌ها و ۴ درصد به آلزایمر مبتلا شدند.

حضور ایمونوگلوبولین G ویروس هرپس سیمپلکس در خون با افزایش حداقل دو برابری ریسک زوال عقل همراه بود. با این حال پژوهشگران هیچ ارتباط معناداری بین ویروس و بیماری آلزایمر به‌طور خاص پیدا نکردند. به‌عبارت دیگر، خطر این بیماری با زوال عقل یکسان بود.

همچنین سطح ایمونوگلوبولین‌ها و درمان‌های ضد تبخال با آلزایمر یا زوال عقل ارتباطی نداشتند. این نشان می‌دهد که حضور ایمونوگلوبولین G، و نه سطح آن، نشانگر ریسک زوال عقل است.

پژوهشگران می‌گویند موارد پایین آلزایمر احتمالاً مانع از شناسایی ارتباط‌های بیشتر شده است. آزمایش‌های قوی‌تر و به‌روش کنترل تصادفی لازمند تا اندرکنش‌های احتمالی بیشتر مشخص شود. همچنان باید توانایی داروهای فعلی ویروس تبخال برای کاهش ریسک زوال عقل و امکان توسعه واکسن‌های جدید مشخص شود.