محققان دانشگاه کلگری متوجه شده‌اند که هنگام وجود عفونت، ریه‌ها به‌طور مستقیم با مغز ارتباط برقرار می‌کنند. یافته‌های دانشمندان نشان می‌دهد که مغز در ایجاد علائم بیماری نقشی مهم ایفا می‌کند؛ نقشی که می‌تواند روش درمان عفونت‌های دستگاه تنفسی و بیماری‌های مزمن را تغییر دهد.

به گفته دکتر «برایان ییپ»، نویسنده ارشد پژوهش اخیر که در ژورنال Cell منتشر شده است، ریه‌‌ها از حسگرها و نورون‌های یکسان در مسیر درد استفاده می‌کنند تا به مغز ابتلا به عفونت را اطلاع دهند:

«مغز علائم مرتبط با بیماری را ایجاد می‌کند؛ علائمی مانند احساس ناخوشی، خستگی و ازدست‌دادن اشتها. یافته اخیر ما نشان می‌دهد که شاید مجبور شویم علاوه بر عفونت، سیستم عصبی را هم درمان کنیم.»

مسیر ارتباطی مستقیم میان مغز و ریه‌ها

پیش از تحقیق اخیر پژوهشگران دانشگاه کلگری، مطالعه‌ای روی موش‌ها نشان داده بود که عفونت در ریه‌ها و ذات‌الریه باعث التهاب مولکولی می‌شود که درنهایت از طریق جریان خون به مغز می‌رسد. همچنین تصور می‌شد که بیماری نتیجه فعال‌شدن سیستم ایمنی است. بااین‌حال، یافته‌های جدید نشان می‌دهد که بیماری ناشی از فعال‌شدن سیستم عصبی در ریه است.

درک گفت‌وگوی میان ریه و مغز برای درمان بیمار اهمیت بالایی دارد، زیرا باکتری‌هایی که باعث عفونت ریه می‌شوند، می‌توانند یک بیوفیلم تولید کنند؛ پوششی که اطراف خود ایجاد می‌کنند تا سیستم عصبی نتواند آن‌ها را ببیند. این رویکرد می‌تواند باعث پنهان‌شدن بلندمدت باکتری در ریه شود و درنهایت بدون ایجاد علائم خاصی در ابتدا، عفونت‌های شدید ریه را به‌همراه داشته باشد.

به گفته ییپ، درک مسیرهای ارتباطی میان مغز و ریه احتمالاً پیامدهای گسترده‌ای برای افراد مبتلا به بیماری‌های تنفسی، ازجمله بیماران مبتلا به عفونت‌های مزمن ریه مانند «فیبروز کیستیک» (CF) خواهد داشت. بسیاری از افراد مبتلا به CF یک بیوفیلم باکتریایی در ریه‌های خود دارند که بدون علائم است. درحالی‌که شاید این افراد احساس ناخوشی نداشته باشند، این احتمال وجود دارد که به‌یکباره بیماری شعله‌ور شود و همیشه نمی‌توان علت آن را پیدا کرد. البته شاید دلیل شعله‌ورشدن بیماری، مربوط به اعصاب باشد.

ییپ می‌گوید تخصص پزشکان معمولاً براساس اندام‌های فرد است؛ بنابراین پزشکان ریه روی ریه و متخصصان مغز و اعصاب روی مغز تمرکز دارند. این درحالی است که مطالعه اخیر نشان می‌دهد که ابتلا به عفونت ریه می‌تواند با سیستم عصبی هم ارتباط داشته باشد. به گفته ییپ، این تلاقی می‌تواند نحوه تفکر درباره ابتلا به بیماری‌های تنفسی را تغییر دهد:

«تمام آن‌ها با مغز ارتباط داشته و احتمالاً مدارهای پیچیده‌تری هم در این فرایند وجود دارند. ما حالا می‌توانیم درباره هدف قراردادن مدارهای عصبی با آنتی‌بیوتیک‌ها برای مقابله با عفونت‌ها و بیماری‌های ناشی از آن فکر کنیم.»

درنهایت محققان می‌گویند که در بررسی‌های انجام‌شده روی موش‌ها، موش‌های نر شدیدتر از موش‌های ماده بیمار شدند. علت این موضوع می‌تواند به ارتباطات عصبی مربوط باشد و همچنین به اصطلاح «آنفولانزای مردانه» اعتبار ببخشد؛ اصطلاحی که نشان می‌دهد مردان در زمان ابتلا به آنفولانزا وضعیت شدیدتری را تجربه می‌کنند.