یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پژوهشگران ساخت نسخه‌های خوردنی داروهای تزریقی است. داروهای خوردنی معمولاً کارایی ندارند، زیرا نمی‌توانند محیط شدید روده را تحمل کنند. حالا پژوهشگران دریافته‌اند که ذرات نانو در شیر گاو می‌توانند برای انتقال دهانی داروهای مبتنی بر RNA استفاده شوند. این داروها تنها به‌صورت تزریقی در دسترس هستند و این کشف پنجره‌ای را برای داروهای ارزان‌تر و متنوع‌تر باز می‌کند.

داروهای RNA از مولکول‌های مبتنی بر RNA استفاده می‌کنند تا بیان و فعالیت مولکول‌های هدف را دستکاری کنند. به این ترتیب، مسیرهای زیستی به‌گونه‌ای تغییر می‌یابند که بیماری درمان شود. درمان RNA می‌تواند برای بیماری‌هایی مفید باشد که داروهای متداول روی آن‌ها اثری ندارند.

پژوهشی جدید در دانشگاه کینگز کالج لندن دریافته است که ذرات نانو موجود در شیر گاو، که وزیکول‌های فراسلولی (EV) نام دارند، می‌توانند راهی جدید برای مصرف داروهای مهم RNA از طریق دهان باشند.

داروهای خوردنی معمولاً در دسترس‌ترین، راحت‌ترین و ارزان‌ترین راه مصرف دارو هستند، زیرا استفاده از آن‌ها به متخصصان سلامت نیاز ندارد. پزشکان داروهای زیستی خوردنی را «جام مقدس» صنعت دارو می‌دانند، اما غلبه بر این چالش کار ساده‌ای نبوده است.

نقش ذرات شیر گاو در انتقال دارو

وزیکول‌های فراسلولی نقشی مهم در ارتباط سلول‌ها با یکدیگر دارند. بسیاری از سلول‌های ما از وزیکول‌های فراسلولی استفاده می‌کنند تا محموله‌هایی نظیر پروتئین‌ها، لیپیدها و نوکلئیک اسیدها، شامل RNA، را در فواصل طولانی به سلول‌های هدف برسانند. این وزیکول‌ها یک لایه محافظ از جنس لیپید دارند و می‌توانند از موانع زیستی بدن عبور کنند.

به همین علت، پژوهشگران بررسی کردند که وزیکول‌های فراسلولی موجود در شیر گاو می‌تواند به‌عنوان یک ابزار برای انتقال داروها به مجرای گوارشی استفاده شود یا نه.

آن‌ها با استفاده از مدل‌های ارگانوئید واقع‌گرایانه از روده انسان تأیید کردند که ذرات وزیکول شیر گاو از دیوار روده عبور می‌کنند.

سپس پژوهشگران ذرات وزیکول شیر را با RNA فاکتور آنتی نکروز توموری آلفا (anti-TNF-a) پر کردند و یک دوز از آن را به یک موش بتلا به بیماری التهابی روده خوراندند. TNF-a فرایند التهاب روده را تسهیل می‌کند و یکی از عوامل اصلی توسعه بیماری التهابی روده است. این دارو توانست طول محل التهاب را در روده بزرگ موش‌ها در مقایسه با موش‌های گروه کنترل (که دارو را دریافت نکردند) کاهش دهد.

بهبود ظاهری قابل‌توجه در روده بزرگ موش‌های گروه درمان نشان داد که ذرات وزیکول فراسلولی شیر گاو با موفقیت محموله RNA خود را منتقل کرده و باعث کاهش التهاب و تعمیر دیواره روده شده‌اند.

گرچه این آزمایش فقط اثر وزیکول‌های فراسلولی پرشده با RNA را در درمان بیماری التهابی روده بررسی کرد، پژوهشگران می‌گویند که این روش را می‌توان برای درمان بیماری‌های گسترده‌ای به‌کار برد؛ از جمله بیماری‌های قلبی و دیابت.