یادگیری رایگان برنامه‌نویسی برای بسیاری از افراد، خصوصاً تازه‌کارها شاید امری محال به‌نظر برسد؛ اما ما اینجاییم تا تصور شما را درمورد این موضوع عوض کنیم. احتمالاً اگر قصد شروع برنامه نویسی در ایران را دارید با مراکز آموزشی زیادی مواجه شده‌اید که قیمت‌های نجومی‌ای را برای دوره‌های آموزشی چند ماهه‌ی خود تعیین کرده‌اند و یا تجربه و برندی در این حوزه ندارند.

در این لحظه از خود می‌پرسید آیا ارزشش را دارد که ۳۰ تا ۵۰ میلیون تومان برای یکی از زبان های برنامه نویسی در هر حوزه‌ هزینه کنم؟ آیا می‌توانم مدت کوتاهی بعد از اتمام دوره، با کار کردن در این زمینه، پولی که برای دوره آموزشی خرج کردم را به دست بیاورم؟ یا اصلا چراً هزینه آموزش برنامه نویسی باید اینقدر زیاد باشد؟

سؤالات این چنینی باعث تضعیف روحیه و انگیزه شما در ابتدای کار می‌شود و در بسیاری موارد شما را از یادگیری برنامه‌نویسی منصرف می‌کند. با راه‌هایی که در ادامه خواهیم گفت می‌توانید با تمرین کردن در خانه و صد البته داشتن پشتکار، تا حدودی در حوزه‌ی موردنظر خود تخصص پیدا کنید و سپس برای ارتقاء مهارت‌ها و تضمین آینده‌ی شغلی خود، شروع به استخدام برنامه نویس شدن برای شرکت‌های مختلف کنید.

روش‌های یادگیری برنامه نویسی در منزل

منظور از بدون هزینه بودن یا کم‌هزینه بودن برنامه‌نویسی، این است که با استفاده از منابع رایگان یا منابعی که قیمت بسیار پایینی دارند، یادگیری را در منزل تجربه کنید. همچنین اگر فکر می‌کنید که به صورت تک‌نفره نمی‌توانید روی مباحث تمرکز کافی را داشته باشید و نیاز به راهنمایی دارید، یادتان نرود که تالار‌های گفتگوی زیادی در سطح اینترنت برای برنامه‌نویسان وجود دارد که افراد در آن جا مشکلاتشان را مطرح و با یکدیگر صحبت می‌کنند.

یادگیری با دوستانتان نیز راه دیگری برای بهتر کردن یادگیری در منزل است. مثلاً می‌توانید کلاس‌ها و برنامه‌های آموزشی‌‌ای را که در ادامه معرفی خواهیم کرد، با هم ببینید و در مورد تمرین‌های مختلف، نظرات خود را با هم ترکیب کنید یا پروژه‌ای را به‌صورت چندنفره جلو ببرید.

حال که نمایی کلی نسبت به جنبه‌های مختلف یادگیری برنامه‌نویسی در خانه دارید، بهتر است به سراغ منابع و سایر روش‌های آن برویم.

روش های یادگیری برنامه نویسی

در ادامه أنواع روش های یادگیری برنامه نویسی را معرفی می کنیم.

شروع یادگیری در منزل

راه‌های بسیاری برای یادگیری برنامه نویسی وجود دارند؛ برخی از افراد به مدرسه می‌روند، بعضی در بوت‌کمپ‌ها و برنامه‌های آموزشی فشرده ثبت‌نام می‌کنند و برخی حتی خودآموزی را ترجیح می‌دهند؛ با وجود این‌که راه‌های بسیاری برای یادگیری برنامه نویسی وجود دارند، روش‌های عمومی‌ای هستند که برای راحت‌تر کردن فرایند آموزش می‌تواند از آن‌ها بهره برد.

آموزش برنامه نویسی با بوت کمپ

بوت کمپ‌ها منابع بسیار خوبی به‌ویژه برای آموزش‌های مقدماتی هر زبان هستند. شاید در بین منابع ایرانی، بوت کمپ‌های رایگان خاصی وجود نداشته باشد که به اندازه‌ی نمونه‌های خارجی مفید باشد؛ پس اگر زبان انگلیسی شما در حدی هست که بتوانید جملات ساده را بخوانید و متوجه شوید.

بوت کمپ برنامه نویسی کوئرا یکی از بهترین گزینه های داخلی برای شروع یادگیری برنامه نویسی است.

کتاب‌های کدنویسی

کتاب‌های کدنویسی که جزو اولین روش‌های یادگیری برنامه‌نویسی محسوب می‌شوند، در زمانی که منابعی مانند سایت‌های آموزشی وجود نداشت، بی‌رقیب‌ بودند؛ اما امروزه شاید کمتر کسی برای شروع یادگیری برنامه‌نویسی به سراغ آن‌ها برود. اما اگر در مورد زبانی که در حال آموختن آن هستید مطالعه نیز داشته باشید، یک سر و گردن بالاتر از رقیبان هم‌سطح خواهید بود.

اکثر کتاب‌های آموزشی که توسط برنامه‌نویسان باسابقه نوشته شده‌اند، دارای بخش‌های زیادی از داکیومنت‌های همان زبان هستند که در سایت منبع زبان نیز موجود است و بسیار پیش می‌آید که در طول کدنویسی، از روی نیاز، به داکیومنت زبان مربوطه مراجعه کنید.

اگر قصد دارید سراغ یادگیری از طریق کتاب بروید، باید بدانید که مباحث برنامه‌نویسی با مباحث دانشگاه و مدرسه فرق دارند و حتما باید در کنار آن، کدهای دیگران (چه در حال آموزش چه در سطح حرفه‌ای) و تمرین‌هایی فراتر از کتاب را هم ببینید. گرچه آموزش با کتاب می‌تواند مفید باشد، اما توصیه می‌کنیم که سریع‌تر از کتاب بگذرید و سراغ آموزش‌های ویدئویی بروید که در بخش بعدی موضوع مورد بحث ما است.

ویدئو‌های آموزشی

شاید مهم‌ترین بخش یادگیری برنامه نویسی در خانه همین بخش باشد. ویدئو‌های آموزشی نزدیک‌ترین حالت را به کلاس‌های آموزشی واقعی دارند و اگر استادِ دوره خوب باشد، تمام چیزی که از آموش در خانه نیاز دارید را خواهید داشت.

برای پیدا کردن این آموزش‌ها می‌توانید به سایت‌های داخلی همچون کوئرا و سایت‌‌های خارجی مانند یوتیوب مراجعه کنید. سایت‌های داخلی یادشده تجربه‌ی خوبی در زمینه‌ی آموزش مجازی دارند که البته محدود به برنامه‌نویسی نمی‌شوند و طیف گسترده‌ای از مباحث را پوشش می‌دهند. در این سایت‌ها هم آموزش‌های رایگان و هم آموزش‌های پولی وجود دارد که هزینه خرید آن‌ها بسیار پایین‌تر از کلاس‌های عملی است و با تمرین‌ها و پروژه‌های ضروری، شما را وادار می‌کنند با مسائل واقعی برنامه‌نویسی درگیر شوید و توانایی‌هایی که فرا گرفته‌اید را محک بزنید.

در مقابل، سایت اشتراک ویدیو یوتیوب که فکر می‌کنم هرکسی نام آن را یک بار شنیده، اصلی‌ترین مرجعی است که تمام برنامه‌نویسان بدون شک از آن کمک گرفته‌اند! در این دنیای بی‌انتها از مباحث آموزشی، برنامه‌نویسی جای خوبی دارد و یوتیوب را به محلی برای پاسخ به سوال‌های توسعه‌دهندگان تبدیل کرده است!

مسلماً کانال‌های بسیار خوبی در زمینه برنامه‌نویسی به زبان انگلیسی وجود دارد اما برنامه‌نویسان خوبی نیز هستند که از داخل ایران، آموزش‌های خود را در پلتفرم یادشده آپلود می‌کنند و تعداد آن‌ها کم هم نیست. تنها کافیست آموزش مورد نیاز یا سؤالتان را جست‌وجو کنید و با ده‌ها ویدئوی آموزشی مواجه شوید که شما را از سؤال کردن در جوامع آنلاین نیز بی‌نیاز می‌کنند. همچنین این احتمال نیز وجود دارد که در آینده، خود شما نیز به یکی از مدرسان حرفه‌ای برنامه‌نویسی در یوتیوب تبدیل شوید.

یادگیری را خودتان شروع کنید

اگر تا کنون هرگز برنامه نویسی نکرده‌اید، بسیار پیشنهاد می‌کنیم که منابع رایگانی را در اینترنت پیدا کنید و اصول اولیه‌ی برنامه نویسی را خودتان یاد بگیرید. با این کار، قبل از صرف هزینه برای برنامه‌های آموزشی یا مدارک تحصیلی، مطمئن می‌شوید که آیا دوست دارید آن را انجام دهید یا خیر.

مناسب‌ترین گزینه‌ی یادگیری را انتخاب کنید

وقتی مطمئن شدید که برنامه نویسی مهارتی است که یادگیری آن را دوست دارید، بهترین مسیر را انتخاب کنید. اگر می‌خواهید برنامه‌نویس باشید، احتمالا برنامه‌ی آموزشی چهارساله‌ی علوم کامپیوتر بهترین انتخاب شماست، اما اگر فقط می‌خواهید مهارت‌های اساسی‌ای را که به جز برنامه نویسی برای مشاغل لازم‌اند، فرابگیرید تا رزومه‌ قوی‌ داشته‌باشید، احتمالا برنامه‌های آموزشی کوتاه و فشرده از مدارک تحصیلی بزرگ‌تر بهتر باشند. اگر این کار را برای این انجام می‌دهید که جالب است و اگر می‌خواهید پیشرفت شغلی داشته باشید، وقت‌ گذاشتن برای یادگیری در شب‌ها و آخر هفته‌ها بهترین انتخاب است.

یک زبان برنامه نویسی انتخاب کنید

به طور معمول، باید ابتدا در اچ‌تی‌ام‌ال، جاوا اسکریپت و سی‌اس‌اس حرفه‌ای شوید، سپس حداقل یک زبان دیگر را انتخاب کنید و در آن حرفه‌ای شوید و یک زبان را هم تا حدی یاد بگیرید که اصول آن را متوجه شوید؛ بعد از این، تعداد زبان‌های اضافی که برای یادگیری آن‌ها زمان می‌گذارید، به درجه‌ی اهمیت برنامه نویسی در شغلتان بستگی دارد.

اگر برنامه نویسی از عملکردهای اصلی شغل است، باید بتوانید بین زبان‌های مختلف جابه‌جا شوید تا انعطاف کاری بالایی داشته‌باشید. اگر کاربرد برنامه نویسی در شغل شما کم‌تر است، همان تعدادی که یاد گرفته‌اید، کافی است.

در یادگیری برنامه نویسی صبور باشید و استقامت به خرج دهید

یادگیری برنامه نویسی ممکن است در ابتدا جذاب باشد، چون با سرعتی بالا مهارت جدیدی را یاد می‌گیرید، اما بعد از این‌که اصول کار را یاد گرفتید، حرفه‌ای شدن و یاد گرفتن مهارت‌های پیشرفته بسیار سخت‌تر می‌شود. اگر صبور باشید و زمان و انرژی لازم را برای یادگیری صرف کنید، از این مرحله‌ی آزاردهنده و یکنواخت خارج می‌شوید و به‌ جایی می‌رسید که برنامه نویسی دوباره هیجان‌انگیز می‌شود؛ در واقع هیجان‌انگیزتر می‌شود، چون حالا می‌توانید کارهای بسیار بزرگ‌تری را انجام دهید.

برای یادگیری در تمام طول زندگی آماده شوید

اگر به این دلیل برنامه نویسی را یاد می‌گیرید که برنامه‌نویس یا توسعه‌دهنده‌ی نرم‌افزار شوید، لازم است یادگیری را در تمام طول زندگی شغلی خود ادامه دهید تا با جدیدترین زبان‌ها و امکانات آشنا بمانید. زمانی را برای اطلاع از آخرین اخبار برنامه نویسی و زبان‌های برنامه نویسی جدید قرار دهید. این زمان حداقل باید ۱ بار در ماه باشد. لازم نیست کاملا تمام زبان‌های جدید را بیاموزید، اما تا حدودی باید با آن‌ها کار کنید تا از نحوه‌ی کار کردن با آن‌ها تصوری داشته‌باشید.