جنگ روسیه و اوکراین محل نمایش برخی از پیشرفته ترین و جدیدترین فناوری های نظامی در دنیا بوده است. اینجا با تعدادی از این موارد آشنا خواهیم شد.

جنگ روسیه و اکراین که از ماه فوریه 2022 آغاز شد بزرگترین درگیری در اروپا پس از جنگ جهانی دوم به شمار می‌رود. با این وجود بر خلاف آن نبرد بزرگ، در جنگ این دو کشور شاهد استفاده از تجهیزات و تکنولوژی‌های بسیار پیشرفته‌ای بوده‌ایم. روسیه به‌عنوان یکی از سه ارتش بزرگ دنیا بر خلاف پیش‌بینی‌ها نتوانست آن‌طور که انتظار می‌رفت نبرد را هدایت کند؛ زیرا اوکراینی‌ها با کمک کشورهای اروپایی و آمریکا مقاومتی باورنکردنی را در برابر آن‌ها به نمایش گذاشتند. در جنگ روسیه و اکراین شاهد استفاده از فناوری های جدید و بسیار پیشرفته ای بودیم که برخی از آن‌ها برای نخستین بار در میدان‌های نبرد به کار گرفته شده بودند. امروز سعی داریم نگاهی داشته باشیم به تعدادی از این جنگ‌افزارها و تکنولوژی‌های فوق‌العاده پیشرفته اما خطرناکی که طی دو سال و نیم اخیر شاهد استفاده از آن‌ها بوده‌ایم.

پیشرفته ترین فناوری ها و جنگ‌افزارهای به کار رفته در جنگ روسیه و اوکراین

از میان تجهیزات نظامی مورد استفاده در جنگ اوکراین برخی با اهداف ارتباطی و شناسایی به کار رفته و برخی دیگر برای نبرد و نابودی طراحی شده‌اند. در عین حال همگی این ابزار که توسط هر دو طرف به کار گرفته شدند، جدید، مرگبار و پیشرفته هستند.

استارلینک

در دنیای مبارزات نظامی مدرن اینترنت نیز یک ابزار کاملا لجستیکی به شمار رفته و اهمیتی هم‌اندازه سلاح، مهمات و جنگ افزارها دارد.‌ تقریبا تمامی جریانات رخ داده در میدان‌های نبرد مدرن، از ارتباطات و مکان‌یابی گرفته تا کنترل جنگ افزارها از طریق اینترنت انجام می‌شود. در این میان، قرار دادن سیستم ارتباط ماهواره‌ای استارلینک در اختیار اکراینی‌ها یکی از دلایلی بود که ایلان ماسک را در صدر اخبار قرار داده است.

در هر دو طرف نبرد، بسیاری جنگ افزارها از طریق اینترنت کنترل می‌شوند. با این وجود استارلینک با بهره‌گیری از ماهواره‌هایی که در مدارهای نزدیک زمین می‌چرخند توانسته دسترسی به اینترنتی پایدار و باکیفیت را در هر نقطه‌ای از دنیا فراهم کند. ارتش اوکراین به کمک استارلینک توانسته در جنگ مدرن در برابر روسیه به برتری نسبی رسیده و از ناوگان پهپادی خود در نقاط مختلف استفاده کند. در کنار استفاده‌هایی شناسایی و نظارتی، ارتش این کشور همچنین از طریق اینترنت پرسرعت استارلینک حملاتی را نیز در داخل خاک روسیه پایه‌ریزی و اجرا نموده است.

تشخیص چهره کمپانی Clearview AI

در عملیات‌های نظامی در میدان‌های نبرد نیاز چندانی به شناسایی چهره‌ها نیست. با این وجود زمانی که میدان نبرد بیش از حد شلوغ شده یا بخشی از عملیات نظامی نیازمند اجرا در مناطق شهری است تشخیص دقیق چهره هدف اهمیت فراوانی می‌یابد.

تا پیش از این حسگرهای اثر انگشت به‌عنوان مهم‌ترین روش‌های شناسایی هویت افراد در سرویس‌های اطلاعاتی و نظامی به شمار می‌رفتند. با این وجود هوش مصنوعی سیستم‌های شناسایی را وارد فضایی جدیدتر کرده است. به‌طور خاص، هوش مصنوعی Clearview یکی از مواردی است که استفاده نظامی گسترده‌ای پیدا کرده و اوکراینی‌ها در بیش از 18 آژانس مختلف خود از فناوری‌های مبتنی بر آن برای شناسایی اهداف استفاده می‌کنند.

Clearview دیتابیس فوق‌العاده گسترده و جامعی داشته و امکان شناسایی سریع ماهیت افراد از طریق نمایش حتی یک تصویر را نیز فراهم می‌کند. عمده استفاده فناوری هوش مصنوعی Clearview از سوی اوکراینی‌ها در پایگاه‌های بین راهی، شناسایی افراد تحت تعقیب، پیدا کردن افراد و کودکان گم‌شده و شناسایی سربازان کشته‌شده است.

پهپاد شاهد 136

یکی دیگر از فناوری های پیشرفته ای که به‌ادعای غربی‌ها در جنگ روسیه و اوکراین به کار گرفته شده است پهپادهای شاهد 136 است. این پهپادهای انتحاری که پهنای بال حدودا 2.5 متری دارد قادر است به حداکثر سرعت 185 کیلومتر بر ساعت رسیده و پدافندهای هوایی را به‌طور جدی محک بزند.

منابع اکراینی ادعا می‌کنند که روسیه از سال 2023 تا کنون حدود 2000 پهپاد شاهد را در نبرد به کار گرفته‌اند. البته شاهد 136 بر خلاف بسیاری پهپادهای شناسایی، صدای موتور واضحی داشته و قابل شناسایی است. با این وجود ماهیت انتحاری آن باعث می‌شود که مقابله با آن‌ها چندان ساده نباشد.

پهپاد شاهد می‌تواند وزنی حدودا 200 کیلویی داشته باشد و در ارتفاع 15 هزارپایی پرواز کند. این پهپاد همچنین توانایی حمل حداکثر 40 کیلوگرم مواد منفجره را نیز داشته و قادر است آسیب‌هایی جدی به مناطق نظامی و غیرنظامی وارد کند.

گزارش‌ها حاکی از آن هستند که نسل جدیدی از پهپادهای شاهد تحت نام شاهد 238 هم‌اکنون در دست توسعه بوده و تولید آن‌ها به‌زودی آغاز خواهد شد.

اف 16 جنرال داینامیکس

علاقمندان به تاریخ احتمالا هواپیماهای F-16 ارتش آمریکا را از جنگ سرد به خاطر دارند؛ جایی‌که این هواپیماها برای غلبه بر جنگنده‌های میگ شوروی طراحی شده و به آسمان اروپا فرستاده شدند.‌ با این حال به نظر می‌رسد سال‌ها پس از فروپاشی شوروی سابق، F-16 این بار فرصت پیدا کرده که این بار در برابر میگ‌های روسیه بایستد.

البته این جنگنده‌های خاطره‌انگیز قرار نیست نقش چندانی در عملیات‌های تهاجمی ارتش اوکراین ایفا کنند؛ بلکه هدف اصلی آن‌ها محافظت از آسمان شهرهای مختلف اوکراین از حملات گسترده هوایی یا پهپادی ارتش روسیه خواهد بود. هواپیماهای اف 16 البته اساسا متعلق به دهه 70 میلادی هستند. با این وجود نیروی هوایی ارتش آمریکا به‌خوبی توانسته آن‌ها را بروز نگه داشته و به جنگنده‌هایی توانمند در نبردهای مدرن تبدیل کند؛ به‌طوری‌که حضور F-16 در ناوگان هوایی اوکراین توانسته برتری قابل توجهی در برخی عملیات‌ها برای‌شان در پی داشته باشد.

چهار کشور نروژ، بلژیک، دانمارک و هلند روی‌هم‌رفته حدود 90 فروند جنگنده F-16 در اختیار ارتش اوکراین قرار داده‌اند.

تانک BMP

یکی دیگر از بازماندگان جنگ سرد تانک BMP شوروی است که زمانی مهم‌ترین جنگ افزار روسیه به شمار می‌رفت. با این وجود در نبرد اخیر روسیه و اکراین شاهد استفاده هر دو کشور از این تانک‌ها بوده‌ایم.

نسل اول تانک BMP متعلق به دهه 1960 میلادی بوده و وزنی حدودا 13.5 تنی داشت. این تانک به یک تیربار 73 میلیمتری و یک مسلسل 20 میلیمتری مجهز شده بود و قادر به حمل حدودا هفت نفر سرنشین بود. در دهه 1980 شوروی این تانک را به نسل دوم ارتقا داد و آن را به توپ‌های 30 میلیمتری مجهز کرد. همچنین نسل سوم این تانک قدرتمند نیز امروزه توانایی شلیک موشک‌های 100 میلیمتری را به دست آورده است.

بخش عمده‌ای از جنگ دو کشور روسیه و اوکراین در میدان‌های نبرد انجام می‌شود و طی دو سال اخیر تانک‌های BMP توانسته‌اند کاربری‌های گسترده‌ای برای هر دو طرف داشته باشند. وخامت اوضاع جنگ افزارها در نبرد اخیر این دو کشور به‌حدی است که بعضا شاهد استفاده از نسل‌های مختلف تانک BMP در برخی درگیری‌ها هستیم.

سامانه‌های موشکی پیشرفته

یکی از مهم‌ترین زمینه‌هایی که جنگ اوکراین و روسیه را به نبردی مثل جنگ جهانی دوم تبدیل می‌کند حضور گسترده جنگ افزارهای سنگین مثل موشک و تانک است. با این وجود فناوری های به کار رفته در جنگ روسیه و اوکراین به‌مراتب پیشرفته تر از دهه 30 و 40 میلادی هستند و راکت‌ها و موشک‌ها عموما از تانک‌ها و موشک‌اندازهای سیار و مدرن پرتاب می‌شوند.

قدرت‌هایی مثل آمریکا و انگلستان با پشتیبانی کشورهایی مثل آلمان، دانمارک، هلند، سوئد و فرانسه در جریان جنگ هزاران دستگاه موشک‌انداز و سامانه‌های موشکی سیار در اختیار اوکراین قرار داده‌اند. به‌طور خاص آمریکا با همکاری کشورهای اروپایی موفق شده‌اند سامانه پدافندی S-300 و چندین سامانه موشکی زمینه به همراه را توسعه داده و به اوکراین کمک بسیاری کنند.

اوکراین همچنین در خلال جنگ موشک‌انداز M777 را در کنار 82 سامانه موشکی HIMARS و موشک‌های دوربرد متعددی را از فرانسه و انگلستان دریافت کرده و آمریکا نیز سیستم موشکی ATACMS با قابلیت حمله به اهداف در فاصله سیصد کیلومتری را در اختیار ارتش اوکراین قرار داده است.

پهپاد بیرقدار TB2

یکی از بزرگترین برتری‌های تکنولوژیکی روسیه بر اوکراین، تسلط ارتش این کشور بر آسمان‌ها بوده است. در پاسخ به این برتری چشم‌گیر، اوکراینی‌ها از پهپاد ترکیه‌ای و پرسروصدای بیرقدار TB2 استفاده کرده و در ماه‌های نخستین جنگ که هنوز ادامه آن در هاله‌ای از ابهام قرار داشت مسئولیت نظارت، شناسایی و حمله به جنگنده‌های روسی را بر عهده گرفت.

البته این پهپاد به هیچ وجه توانایی قد علم کردن در برابر نیروی هوایی فوق‌العاده قدرتمندی چون ارتش روسیه را ندارد؛ اما شهرت آن به‌خاطر درخشش در روزهای نخست جنگ بود که روس‌ها هنوز پدافندهای دفاعی خود را آماده راه‌اندازی نکرده بودند. در عین حال روسیه در نهایت توانست با استراتژی‌های مناسب حضور پهپاد بیرقدار در میدان نبرد را کم‌رنگ کرده و از محبوبیت آن‌ها بکاهد.

باید در نظر داشت که پهپاد بیرقدار ترکیه بدون سرنشین ساخته شده است. بنابراین نمی‌توان اثر انتحاری و تخریبی آن را با هواپیماهای دارای سرنشین مقایسه کرد. در عین حال این پرنده‌ها که در ارتفاع متوسط پرواز می‌کنند توانستند در روزهای اول جنگ دست بالاتر را در حوزه شناسایی و حمله به اوکراینی‌ها بدهند.

ماگورا V5

در میان تمام فناوری های پیشرفته و جدیدی که در جنگ اوکراین و روسیه شاهدشان بودیم تجهیزات دریایی و زیردریایی جایگاه ویژه‌ای دارند. اوکراینی‌ها به‌طور خاص شناور Magura V را در اختیار دارند که دردسر بزرگی برای کشتی‌های روسی ایجاد کرده است.

همان‌طور که احتمالا در جریان هستید بخش بزرگی از نزاع روسیه و اوکراین در دریای سیاه، یعنی جایی که شبه جزیره کریمه واقع شده در جریان است. ماگورا V ستاره نبرد دریایی اوکراین در برابر روسیه است که توانایی حمله‌های دسته‌جمعی وحشتناک به شناورها و کشتی‌های دشمن را دارد. حداکثر سرعت این شناور 100 کیلومتر بر ساعت است و سرعت کروزی معادل 45 کیلومتر بر ساعت دارد. علاوه بر این، طول شناور ماگورا 5 حدود 5.5 متر و عرض آن هم 1.5 متر است.

این شناور توانایی اتصال به آنتن‌های استارلینک را داشته و می‌تواند از طریق آن به دریافت فرامین و اجرای‌شان بپردازد. از سوی دیگر، در صورت نزدیک شدن به خشکی، ماگورا 5 به کمک همین سیستم اتصال قادر است با گیرنده‌های GPS سطح خشکی نیز ارتباط برقرار کند.

لازم به ذکر است که شناور Magura V تا کنون موفق شده یک ناوچه کلاس سرنا و یک ناوچه کلاس آکولا روسیه را غرق کند.

در گجت نیوز بخوانید: پای یوفو به جنگ روسیه و اوکراین باز شد + ویدیو هواپیمای عتیقه روسیه برای جنگ اوکراین آماده شد + عکس قایق های انتحاری و بدون سرنشین اوکراین، کابوس کشتی‌های روسیه می‌شوند + ویدیو