وقتی در آینه نگاه می‌کنید، بازتاب خودتان را می‌بینید و تمام ویژگی‌های شما در آینه معکوس شده‌اند. این پدیده در دنیای کوچک مولکول‌ها نیز وجود دارد. پژوهشی جدید نشان داده در یک دهه آینده، ممکن است موجودات و باکتری‌های آینه‌ای در آزمایشگاه‌ها ایجاد شوند که اگر به بیرون راه پیدا کنند، می‌توانند برای انسان کشنده باشند و محیط‌زیست را تخریب کند.

براساس گزارش Conversation، برخی مولکول‌ها می‌توانند یک جفت آینه‌ای از خودشان داشته باشند که «انانتیومر» (Enantiomer) شناخته می‌شوند. این 2 نمی‌توانند روی هم قرار بگیرند که به آن کایرالیته (Chirality) یا دست‌سانی گفته می‌شود؛ یعنی مانند 2 دست یک شخص که شبیه یکدیگرند اما اگر آنها را روی هم قرار دهید، منطبق نخواهند بود. موجودات آینه‌ای نیز مولکول‌های مشابهی دارند اما می‌توانند اثرات و عملکردهای کاملاً متفاوتی داشته باشند.

باکتری‌های آینه‌ای و خطرات آن برای انسان

گروهی متشکل از 40 دانشمند مختلف در پژوهش جدید خود هشدار داده‌اند در یک دهه آینده، ممکن است شکل‌های آینه‌ای جدیدی متشکل از انانتیومرها ایجاد شود. محققان استدلال می‌کنند این امر خطراتی خواهد داشت. به گفته آنها، باکتری‌های آینه‌ای می‌توانند از سیستم ایمنی افراد فرار کنند و عفونت‌های کشنده ایجاد کنند. چنین عفونت‌هایی می‌تواند روی بخش قابل‌توجهی از گونه‌های گیاهی و جانوری تأثیر منفی بگذارد و چرخه‌های محیط‌زیست را کاملاً مختل کند.

مولکول‌های آینه‌ای از نظر ساختاری یکسان هستند، همان‌طور که دست چپ و راست شما از نظر ساختاری یکسان هستند. این مولکول‌ها نیز دقیقاً همان ویژگی‌های شیمیایی را دارند اما به‌دلایل نامعلوم، طبیعت ترجیح می‌دهد فقط از یک نسخه از این مولکول‌ها در حیات استفاده کند؛ برای مثال، اسیدهای آمینه (بلوک‌های سازنده پروتئین‌ها) چپ دست هستند اما قندها راست دست هستند. مولکول DNA نیز به راست می‌پیچد.

کایرالیته حتی نحوه تعامل مولکول‌ها را مشخص می‌کند. این امر بر نحوه عملکرد داروها و آنزیم‌ها در بدن ما و نحوه درک ما از طعم‌ها و بوها تأثیر می‌گذارد؛ برای مثال، مولکول کاروون (Carvone) می‌تواند بوی نعناع یا دانه زیره بدهد، به این بستگی دارد که این عطر را از کدام نسخه «آینه‌ای» این مولکول دریافت می‌کنید.

اکنون سؤال اصلی محققان این است: «اگر بتوانیم نسخه آینه‌ای مولکول‌های بیولوژیکی مختلف را بسازیم، چه اتفاقی می‌افتد؟» برای رسیدن به جواب این سؤال محققان روی ساختن باکتری‌های آینه‌ای کار می‌کنند. ازآنجایی‌که مولکول‌های آینه‌ای می‌توانند در درمان انواع بیماری‌ها و سرطان کارگشا باشند، نمی‌توان از وسوسه ساختن چنین باکتری‌ها و مولکول‌هایی در آزمایشگاه چشم پوشید.

اگرچه ساخت چنین باکتری‌هایی احتمالاً یک دهه زمان ببرد، درحال‌حاضر نگرانی‌هایی درمورد اینکه این تحقیقات ممکن است به کجا ختم شود، وجود دارد. 40 دانشمند پژوهش حاضر می‌ترسند خروج این گونه‌های آینه‌ای از آزمایشگاه عواقب ویرانگری به بار بیاورد.

یافته‌های این پژوهش در Science منتشر شده است.