1

هر ساله میلیون‌ها نفر به دلیل اثرات منفی سیگار جان خود را از دست می‌دهند، اما یک مطالعه جدید خطر پنهان دیگری را در دود سیگار و زباله‌های سیگاری کشف کرده است.

افزایش مقاومت آنتی‌بیوتیکی در اثر مواد سمی سیگار

پژوهشگران دانشگاه فنی درسدن (TUD) دریافتند که ترکیبات مضر موجود در سیگار باعث افزایش قابل توجه رشد و گسترش باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک می‌شوند، هم در محیط زیست و هم در ریه‌های افراد سیگاری.

خطرات پنهان زباله‌های سیگار

دکتر اولی کلومپر از مؤسسه هیدروبیولوژی دانشگاه درسدن توضیح داد:
«فیلترهای سیگار حاوی بسیاری از مواد سمی موجود در دود سیگار هستند. مطالعه ما نشان داد که وقتی این فیلترها وارد منابع آبی می‌شوند، به تدریج توسط باکتری‌ها و عوامل بیماری‌زا، به‌ویژه باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک، اشغال می‌شوند. این باکتری‌ها به خوبی با شرایط سخت فیلترهای سیگار سازگار شده‌اند.»

گروه تحقیقاتی دریافت که زباله‌های سیگار نه تنها محیط زیست را آلوده می‌کنند، بلکه تهدیدی جدی برای سلامت عمومی محسوب می‌شوند.

با قرار گرفتن ته‌سیگارها در دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و اقیانوس‌ها، باکتری‌های مقاوم به سرعت بر روی آن‌ها تکثیر می‌شوند.

این پدیده می‌تواند به بروز عفونت‌هایی منجر شود که درمان آن‌ها دشوارتر خواهد بود، و این یک نگرانی بهداشت عمومی است که تا پیش از این کمتر مورد توجه قرار گرفته بود.

دکتر کلومپر تأکید کرد: «این مسئله نیاز به اقدامات سختگیرانه‌تری علیه رهاسازی بی‌ملاحظه ته‌سیگارها دارد و یکی دیگر از خطرات پنهان ناشی از مصرف سیگار را نشان می‌دهد.»

زباله‌های سیگار و تأثیر بر جوامع میکروبی

زباله‌های سیگار به روش‌های پیچیده‌ای با اکوسیستم‌های میکروبی تعامل دارند و تعادل و رفتار آن‌ها را تغییر می‌دهند.

ته‌سیگارها، که اغلب بدون توجه دور ریخته می‌شوند، یک محیط سمی ایجاد می‌کنند که موجب بقای مقاوم‌ترین باکتری‌ها می‌شود.

این باکتری‌ها که بسیاری از آن‌ها در حال حاضر مقاوم به آنتی‌بیوتیک هستند، در آب‌های آلوده تکثیر شده و بر روی فیلترهای سیگار، لایه‌های زیستی متراکم (بیوفیلم) تشکیل می‌دهند.

بیوفیلم‌ها اجتماعاتی از میکروب‌ها هستند که به سطوح می‌چسبند و مواد ژنتیکی، از جمله ژن‌های مقاومت آنتی‌بیوتیکی، را بسیار مؤثرتر از باکتری‌های معلق در آب منتقل می‌کنند.

مواد شیمیایی سمی که از فیلترهای سیگار خارج می‌شوند، این فرآیند را تسریع می‌کنند و احتمال انتقال ژن‌های مقاومتی را افزایش می‌دهند.

با گذشت زمان، این اجتماعات مقاوم باکتریایی می‌توانند وارد سیستم‌های طبیعی آب شوند و باعث گسترش عفونت‌های مقاوم از محیط زیست به انسان شوند.

زباله‌های سیگار نه تنها یک آلاینده، بلکه یک محیط پرورش خطرناک برای پاتوژن‌های مقاوم محسوب می‌شوند و این مسئله نیازمند اقدام فوری است.

افزایش خطر عفونت‌های شدید در سیگاری‌ها

علاوه بر پیامدهای زیست‌محیطی، این تحقیق اثرات نگران‌کننده‌ای را برای افراد سیگاری نیز شناسایی کرده است.

افراد سیگاری به طور ناخواسته انتقال باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک را در ریه‌های خود تسریع می‌کنند، که در زمان ابتلا به عفونت، اثربخشی درمان‌های آنتی‌بیوتیکی را کاهش می‌دهد.

پژوهشگران از آزمایش‌هایی استفاده کردند که شرایط درون ریه انسان را در محیط آزمایشگاهی شبیه‌سازی می‌کرد. آن‌ها متوجه شدند که مواد سمی موجود در دود سیگار، باکتری‌های موجود در مایع ریوی را تحت استرس قرار می‌دهند.

در واکنش به این استرس، باکتری‌ها با سرعت بیشتری ژن‌های مقاومت آنتی‌بیوتیکی را مبادله کردند که به گسترش آن‌ها دامن می‌زد.

محققان توضیح دادند:
«در آزمایش‌های ما با محیط شبیه‌سازی‌شده ریه، نشان دادیم که مواد سمی حاصل از دود سیگار باعث واکنش استرسی در باکتری‌ها می‌شود که در نتیجه آن، دفعات انتقال ژن‌های مقاومت آنتی‌بیوتیکی بین باکتری‌ها بیش از دو برابر افزایش می‌یابد.»

این واکنش، فرآیند توسعه و انتشار عفونت‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک را تسریع می‌کند، که درمان‌های پزشکی را پیچیده‌تر کرده و خطر عفونت‌های شدید را افزایش می‌دهد.

لزوم اقدام جهانی علیه آلودگی ناشی از سیگار

هر ساله شمار زیادی از افراد به دلیل بیماری‌های ناشی از سیگار جان خود را از دست می‌دهند، اما این یافته‌های جدید، ضرورت کاهش مصرف سیگار را بیش از پیش نشان می‌دهد.

کاهش زباله‌های سیگار می‌تواند با محدود کردن انتشار باکتری‌های مقاوم در منابع آبی، مزایای گسترده‌ای برای سلامت جامعه داشته باشد.

همچنین، ترک سیگار می‌تواند قرار گرفتن در معرض این باکتری‌های خطرناک را کاهش دهد و بهبود شرایط بهداشتی را در پی داشته باشد.

این تحقیق بر لزوم سیاست‌های سختگیرانه‌تر و افزایش آگاهی عمومی درباره تهدید زباله‌های سیگار، که منبعی نادیده گرفته شده از باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک است، تأکید دارد.

در نهایت، یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که مضرات سیگار فراتر از آن چیزی است که تصور می‌شود و در جنبه‌هایی از سلامت انسان تأثیر می‌گذارد که نیازمند توجه و اقدامات فوری هستند.

این تحقیق به طور کامل در مجله Environmental Health Perspectives منتشر شده است.