1
هوش مصنوعی به یکی از ابزارهای بسیار محبوب و پرکاربرد در سال‌های اخیر تبدیل شده و همین نیز مصرف برق بسیار زیادی را به همراه داشته است. همین نیز کمپانی‌های بزرگ را به تکاپو وا داشته تا فکری به حال این مصرف برق زیاد بکنند. گوگل به‌تازگی از پروژه‌ای جدید رونمایی کرده که هدفش ایجاد یک سیستم برق‌رسانی هوشمندتر و قابل‌اعتمادتر است، آن هم با کمک هوش مصنوعی. این در حالی است که طبق گزارش زیست‌محیطی سال ۲۰۲۴ گوگل، انتشار گازهای گلخانه‌ای این شرکت از سال ۲۰۱۹ تاکنون تقریباً ۵۰ درصد افزایش یافته که بخش بزرگی از آن به خاطر مصرف بالای برق در دیتاسنترهای مربوط به هوش مصنوعی است.
این پروژه جدید با همکاری شرکت PJM Interconnection انجام می‌شود؛ اپراتوری بزرگ برای شبکه برق در نواحی میدوست و آتلانتیک میانی آمریکا که بیش از ۱۰۰۰ شرکت عضو دارد و به حدود ۶۷ میلیون نفر خدمات‌رسانی می‌کند. هدف کوتاه‌مدت این همکاری، افزایش قابلیت اطمینان و کاهش هزینه‌های تأمین برق است، اما در نگاه بلندمدت، تلاشی است برای پاسخ‌گویی به نیاز فزاینده‌ای که از رشد روزافزون ابزارهای هوش مصنوعی ناشی می‌شود.
بر اساس گزارشی از آزمایشگاه ملی برکلی، فرایند فعلی اتصال نیروگاه‌های جدید به شبکه برق ایالات متحده یکی از بزرگ‌ترین گلوگاه‌ها در توسعه تولید انرژی است. گوگل و زیرمجموعه‌ی بلندپروازانه‌ی آلفابت به نام Tapestry قصد دارند با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی، این فرایند را ساده‌تر، سریع‌تر و کارآمدتر کنند. به طور خاص، از هوش مصنوعی برای تسریع بررسی‌ها و ارزیابی‌های لازم در روند اتصال منابع تولید برق جدید استفاده خواهد شد، کاری که در شرایط فعلی ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد.
گوگل امیدوار است که این نوآوری به تأمین بهتر و مقرون‌به‌صرفه‌تر برق در سطح منطقه کمک کند، در حالی که هم‌زمان زیرساخت‌های مورد نیاز برای رشد سریع فناوری‌های پرمصرفی مثل هوش مصنوعی را نیز فراهم می‌آورد.
به عبارت دیگر، گوگل با استفاده از هوش مصنوعی می‌خواهد مشکلاتی را حل کند که خود هوش مصنوعی عامل ایجاد آن‌ها بوده است، مسئله‌ای که از نظر بسیاری، هم هوشمندانه است و هم کمی پارادوکسیکال.
با سرعت گرفتن سرمایه‌گذاری شرکت‌های بزرگ فناوری در حوزه‌ی هوش مصنوعی، مسئله‌ی انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای بیش از پیش به دغدغه‌ای حیاتی تبدیل شده است. گوگل که خود یکی از پیش‌گامان این مسیر است، حالا با اعلام یک همکاری چندساله با اپراتور شبکه‌ی برق PJM، به دنبال آن است تا به شکلی کارآمدتر، منابع انرژی جدید را به شبکه متصل کند و هم‌زمان هزینه‌ها را نیز کاهش دهد.
بر اساس گفته‌های گوگل، بخش بزرگی از صف پروژه‌های معطل در فرایند اتصال به شبکه‌ی PJM، مربوط به منابع انرژی تجدیدپذیر و متغیری چون باد و خورشید است. این منابع پتانسیل بالایی دارند، اما ورودشان به شبکه به دلیل ساختار پیچیده و زمان‌بر فعلی، با چالش مواجه است. گوگل با استفاده از هوش مصنوعی، قصد دارد این فرایند را ساده‌تر و سریع‌تر کند و در نهایت، دسترسی به برق را برای میلیون‌ها نفر در مناطق تحت پوشش PJM بهبود بخشد.
اما برنامه‌های گوگل فقط به این پروژه ختم نمی‌شود. این شرکت اعلام کرده که در حال «تسریع توسعه‌ی فناوری‌های نوین تولید برق» نیز هست. از جمله‌ی این فناوری‌ها می‌توان به زمین گرمایی و انرژی هسته‌ای اشاره کرد، دو گزینه‌ای که پایداری بیشتری نسبت به باد و خورشید دارند و می‌توانند پایه‌های قابل اتکاتری برای تأمین برق دیتاسنترهای آینده باشند.
در یک نگاه کلی، رویکرد گوگل شاید بهترین گزینه‌ی موجود در مقطع فعلی باشد: به‌جای تکیه‌ی بیشتر بر سوخت‌های فسیلی مثل زغال‌سنگ، از ظرفیت هوش مصنوعی برای بهینه‌سازی زیرساخت‌های انرژی و تسریع گذار به منابع پایدار بهره ببرد. هرچند این موضوع، تناقض جالبی را نیز شکل داده: هوش مصنوعی که خود یکی از مقصران اصلی افزایش مصرف برق است، حالا نقش نجات‌دهنده‌ی سیستم برق را ایفا می‌کند.
در نهایت باید دید آیا این تلاش‌ها می‌توانند واقعاً فشار عظیم هوش مصنوعی بر محیط زیست را جبران کنند یا تنها راهی برای خریدن زمان هستند تا فناوری‌های سبزتر به بلوغ برسند.