استارتاپ ها در ژاپن نسبت به بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته یا در حال توسعه با سرعت کمتری رشد کرده‌اند. ژاپن در فضای استارتاپی یک دونده کند بوده است، و این اولین برداشتی است که افراد هنگام تحلیل تعداد استارتاپ‌های یونیکورن در ژاپن به دست می‌آورند.
شروع کند در راه‌اندازی استارتاپ ها در ژاپن اکنون در حال شتاب گرفتن است. ژاپن نشانه‌هایی از رقابتی‌تر شدن در فضای استارتاپی نشان داده است. این تغییرات مثبت نتیجه ترکیبی از تلاش افراد برای کاهش ریسک‌گریزی و بهبود اکوسیستم استارتاپی در ژاپن است.
تا پایان سال ۲۰۲۲، جمعیت ژاپن با ۱۲۵.۱۲ میلیون نفر تنها ۱.۵۷۴٪ از جمعیت جهانی ۷.۹۵ میلیارد نفر بود. با چنین سهم کوچکی از جمعیت جهان، این سومین اقتصاد بزرگ جهان میزبان ۵۳ شرکت از ۵۰۰ شرکت بزرگ جهان از نظر درآمد است.
همچنین بخوانید: استارتاپ‌های چینی چگونه تبدیل به غول‌های جهانی شدند؟
استارتاپ ها در ژاپن : نگاهی به آمارها
در سال ۲۰۲۲، ژاپن بیش از ۱۰,۰۰۰ استارتاپ داشت. اما سؤال بعدی درباره یونیکورن‌ها در ژاپن است، مانند اینکه چند استارتاپ یونیکورن وجود دارد. طبق داده‌های CBS Insights در اک .تبر ۲۰۲۲، ژاپن با داشتن ۶ استارتاپ یونیکورن در اکتبر ۲۰۲۲، تنها ۰.۵٪ از ۱۱۹۱ استارتاپ یونیکورن جهان را در اختیار داشت. این درصد از نیمه اول سال ۲۰۲۲ کاهش یافته بود، زمانی که ژاپن ۸ استارتاپ از ۹۴۳ استارتاپ یونیکورن جهانی داشت.
با این حال، ما همچنین بحث خواهیم کرد که چرا تعداد کمتر استارتاپ‌های یونیکورن ژاپن تصویر کاملی از چشم‌انداز استارتاپ‌های فناوری این کشور ارائه نمی‌دهد و چرا باید عمیق‌تر بررسی کنیم تا ببینیم چرا ژاپن چنین تعداد کمی یونیکورن دارد. این برای این است که ببینیم آیا چیزی فراتر از آنچه به چشم می‌آید وجود دارد یا خیر.
استارتاپ یونیکورن چیست؟
استارتاپ‌های یونیکورن به استارتاپ‌هایی گفته می‌شود که در مدت زمان کمی به درآمد یک میلیارد دلار یا بیشتر می‌رسند.
اولین یونیکورن ژاپن
اولین یونیکورن ژاپن مرکاری( Mercari)بود که یک شرکت تجارت الکترونیک است.
اپلیکیشن بازار مرکاری، یک بازار مبتنی بر جامعه با میلیون‌ها کاربر در سراسر ژاپن، در سال ۲۰۱۳ راه‌اندازی شد.
با رابط کاربری عالی، جستجوی کارآمد، تحویل محصول و شفافیت، این اپلیکیشن به‌سرعت در میان فروشندگان و مصرف‌کنندگان ژاپن محبوب شد و به آنچه هر استارتاپی آرزوی آن را دارد یعنی وضعیت یونیکورن رسید. این شرکت از آن زمان سهامداران، شرکا و کاربران را ناامید نکرده و سفری بسیار موفق و سودآور را ادامه داده است.
مقایسه گرافیکی استارتاپ‌های یونیکورن ژاپن در برابر سایر کشورها
ارقام بیش از کلمات سخن می‌گویند، بنابراین بیایید نمای گرافیکی سهم ژاپن از استارتاپ‌های یونیکورن در جهان را در مقایسه با برخی اقتصادهای توسعه‌یافته و در حال توسعه بررسی کنیم:
استارتاپ‌های یونیکورن ژاپن (اکتبر ۲۰۲۲)
تا ۷ اکتبر ۲۰۲۲، استارتاپ‌های ژاپنی زیر دارای وضعیت یونیکورن بودند:
| نام | تاریخ تأسیس | ارزش (اکتبر ۲۰۲۲) | محصولات/خدمات |
| اسمارت‌نیوز | ژوئن ۲۰۱۲ | ۲.۰۰ میلیارد دلار | اپلیکیشن برای کشف و ارائه ۰.۰۱٪ اخبار برتر از سراسر جهان. |
| پریفررد نتورکز | مارس ۲۰۱۴ | ۲.۰۰ میلیارد دلار | توسعه کاربردهای عملی در دنیای واقعی از یادگیری عمیق، رباتیک و سایر فناوری‌های پیشرفته. |
| اسمارت‌اچ‌آر | ژانویه ۲۰۱۳ | ۱.۶۰ میلیارد دلار | نرم‌افزار ابری منابع انسانی بهینه‌شده برای راه‌حل‌های مدیریت نیروی کار. |
| اسپایبر | سپتامبر ۲۰۰۷ | ۱.۲۲ میلیارد دلار | توسعه بیومواد نسل جدید (پروتئین دم‌شده اسپایبر). |
| اوپی‌ان | ۲۰۱۳ | ۱.۰۰ میلیارد دلار | راه‌حل‌ها و محصولات فین‌تک. |
| پلی‌کو | ۲۰۲۰ | ۱.۰۰ میلیارد دلار | شرکت بازی‌های فوری متمرکز بر ساخت بازی‌هایی که افراد می‌توانند بدون دانلود اپلیکیشن اضافی با هم بازی کنند. |
چه چیزی برای یک اکوسیستم استارتاپی سالم لازم است؟
فرهنگ استارتاپی کاملاً با فرهنگ شرکتی سنتی متفاوت است.
در حالی که یک محیط شرکتی باید بسیار ساختارمند با سلسله‌مراتب، رویه‌ها، پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های مناسب و نیازمند فرهنگ کاری بسیار منضبط باشد، ویژگی‌های ضروری برای شکوفایی یک استارتاپ شامل نوآوری، چابکی فوق‌العاده، سرعت، توانایی تفکر خارج از چارچوب و در صورت لزوم تغییر جهت ناگهانی، ارتباطات در لحظه و سازگاری با اشتهای ریسک است.
فرهنگ شرکتی سنتی نیازمند رویکرد از بالا به پایین است، جایی که همه باید ارزش‌ها و چشم‌انداز اصلی شرکت را دنبال کنند. در حالی که یک استارتاپ نمی‌تواند این جنبه‌ها را کاملاً نادیده بگیرد، باید برای ارزش‌گذاری ایده‌ها و هویت‌های فردی بازتر باشد. یک استارتاپ نمی‌تواند سبک کاری به‌شدت ساختارمند و منضبط را دنبال کند.
فرهنگ استارتاپی به‌طور خلاصه
- نوآوری
- تفکر خارج از چارچوب
- بحث‌های باز و توانایی ارائه ایده‌ها به‌صورت آزاد
- چابکی و سازگاری
- سرعت بسیار بالا
- توانایی تغییر جهت
- اشتهای زیاد برای ریسک
- غیرسلسله‌مراتبی و غیررسمی
بنابراین، در حالی که ژاپن هیچ کمبودی در نوآوری ندارد، یکی از چالش‌های مهم، برآورده کردن فرآیند فکری و الزامات فرهنگی لازم برای یک استارتاپ است.
فرهنگ استارتاپی و ژاپن
جامعه و فرهنگ ژاپنی به ویژگی‌های زیر شناخته شده است:
- انضباط
- فرآیند محور
- هارمونی گروهی و احترام به دیگران
- ساکت بودن و کمتر صحبت کردن
- ایمنی و بنابراین ریسک‌گریزی (ترس از شکست)
- نشان دادن خویشتن‌داری و عدم تقابل
- فرهنگ رسمی
بیشتر جنبه‌های فرهنگی عمیقاً ریشه‌دار ژاپن، با آنچه فرهنگ استارتاپی می گوید در تضاد است. در نتیجه، برای افراد دشوار است که ریسک کنند و کسب‌وکارهای خود را حول یک مفهوم جدید راه‌اندازی کنند. علاوه بر این، شکاف عرضه و تقاضای استعدادهای موجود که با نیازهای سرعت و رشد یک استارتاپ همخوانی داشته باشد، نیز یک چالش است.
سایر عوامل تأثیرگذار بر استارتاپ ها در ژاپن
به‌طور سنتی، برخی از مگاکورporationها کسب‌وکارهای ژاپنی را کنترل می‌کردند. اینها عمدتاً خانه‌های تجاری و بانک‌ها بودند. و تمایز روشنی بین افراد تجاری و نیروی کار شاغل، که در ژاپن به آنها «کارمند» گفته می‌شود، وجود داشت.
به‌طور کلی، ژاپنی‌ها پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه، به دنبال پیوستن به شرکت‌های بزرگ بودند و تا زمان بازنشستگی در آن شرکت می‌ماندند. کار با برندهای بزرگ یک نماد اجتماعی بوده و همیشه به‌عنوان بهترین شبکه ایمنی برای حرفه یک فرد در نظر گرفته شده است. یک استارتاپ این الزامات را برآورده نمی‌کند؛ بنابراین، بسیاری از ژاپنی‌ها برای پیوستن به استارتاپ‌ها تردید دارند. در نهایت، این عامل تأثیر زیادی بر صحنه استارتاپی ژاپن دارد.
ژاپن کشوری است که به ریسک‌گریزی معروف است. در نتیجه، تعداد کمی از ژاپنی‌ها به کارآفرینی برای راه‌اندازی کسب‌وکار خود فکر می‌کردند. علاوه بر این، یک استارتاپ با ایده‌های جدید همیشه عوامل ریسک بیشتری نسبت به یک کسب‌وکار سنتی دارد. این عامل همچنین باعث می‌شود بسیاری از ژاپنی‌ها از تأسیس یک شرکت استارتاپی مقاومت کنند.
وضعیت به‌سرعت در حال تغییر است، اما هنوز با بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه فاصله دارد. شاخص TEA (فعالیت کارآفرینی در مراحل اولیه) این واقعیت را نشان می‌دهد. خواهیم دید که ژاپن یکی از پایین‌ترین شاخص‌های TEA را در میان اکثر اقتصادهای توسعه‌یافته و در حال توسعه دارد. و این یکی از عوامل کمتر بودن استارتاپ‌های مورد انتظار در ژاپن بوده است.
مانیتور جهانی کارآفرینی در سال ۱۹۹۹ به‌عنوان یک پروژه تحقیقاتی مشترک بین کالج بابسون (آمریکا) و مدرسه کسب‌وکار لندن (بریتانیا) آغاز شد. در نتیجه، GEM به غنی‌ترین منبع اطلاعات قابل‌اعتماد در مورد وضعیت کارآفرینی و اکوسیستم‌های کارآفرینی در سراسر جهان تبدیل شده است.
GEM شاخص فعالیت کارآفرینی در مراحل اولیه (TEA) را منتشر می‌کند تا به‌طور کلی درصد جمعیت بزرگسال را که در تلاش برای راه‌اندازی یک کسب‌وکار جدید هستند یا در سه سال و نیم گذشته کسب‌وکار جدیدی ایجاد کرده‌اند، ارزیابی کند.
نمودار زیر نشان می‌دهد که در حالی که برزیل با رتبه TEA 23.3 پیشتاز است و پس از آن آمریکا با ۱۷.۴ قرار دارد، ژاپن با رتبه تنها ۵.۴ بسیار عقب است..
آیا اکوسیستم استارتاپی در ژاپن در حال تغییر است؟
بله، اکوسیستم استارتاپی در ژاپن به سمت بهتر شدن در حال تغییر است. نمودار زیر این سناریوی در حال تغییر را نشان می‌دهد:
چه چیزی باعث تغییر وضعیت استارتاپ ها در ژاپن شده است؟
سه عامل اصلی که بر رشد استارتاپ ها در ژاپن تأثیر می‌گذارند عبارتند از:
- جهانی‌سازی
- افزایش اشتهای ریسک‌پذیری
- برخی شرکت‌های پیشگام که مصمم به ایجاد تغییر هستند
۱. جهانی‌سازی
ژاپن مانند ققنوسی از خاکسترها برخاست، به‌طور شگفت‌انگیزی مدت کوتاهی پس از جنگ جهانی دوم. این یک داستان رشد قابل‌توجه بود، جایی که قدرت اقتصادی در حال ظهور بر تسلط بر بازار داخلی تمرکز داشت. با این حال، موفقیت همچنین می‌تواند جنبه منفی قابل‌توجهی داشته باشد، زیرا گاهی اوقات ما را مغرور می‌کند و توانایی چابکی و تمرکز بر تغییر را از بین می‌برد.
قبل از ادامه، بیایید برخی حقایق را در نظر بگیریم:
- در اواسط دهه ۱۹۹۰، شرکت‌های فورچون ۵۰۰ ژاپنی حدود ۳۵٪ به درآمد کل شرکت‌های فورچون ۵۰۰ کمک می‌کردند. این میزان در سال ۲۰۱۹ به‌طور چشمگیری به ۹.۳۸٪ کاهش یافت. این بدان معناست که در سال ۲۰۱۹، شرکت‌های فورچون ۵۰۰ ژاپنی تنها ۹.۳۸٪ از کل درآمد تولید شده توسط تمام شرکت‌های فورچون ۵۰۰ را ایجاد کردند. اگر به ارقام واقعی صحبت کنیم، در سال ۲۰۱۹، کل درآمد شرکت‌های فورچون ۵۰۰ ژاپنی ۳.۱۲ تریلیون دلار بود، در حالی که کل درآمد تمام شرکت‌های فورچون ۵۰۰، ۳۳.۳ تریلیون دلار بود.
- به همین ترتیب، صادرات کالاهای فناوری اطلاعات و ارتباطات ژاپن به پایین‌ترین سطح خود رسیده است، در حالی که کشورهایی مانند کره جنوبی، تایوان، چین و غیره روزبه‌روز بهتر عمل می‌کنند.
۲. افزایش اشتهای ریسک‌پذیری
اشتهای ریسک زمانی افزایش می‌یابد که افراد مستقیماً با خطرات روبرو شوند. دانستن اینکه در امنیت هستیم، ما را به آرزوی امنیت بیشتر و آگاهی کمتر از ریسک‌های احتمالی سوق می‌دهد. ژاپن به‌عنوان کشوری بسیار امن شناخته شده است.
رشد اقتصادی طی دهه‌ها، همراه با سیستم سنتی استخدام مادام‌العمر، سیستم‌های دستمزد مبتنی بر ارشدیت و جامعه‌ای با قوانین سختگیرانه، عدم قطعیت‌ها را از زندگی ژاپنی‌ها دور نگه داشته بود تا آنها را ریسک‌گریزتر کند.
با این حال، برخی رویدادها باعث شده‌اند که جامعه ژاپن بیشتر در معرض عدم قطعیت‌ها و ریسک‌ها قرار گیرد. ابتدا، شوک لمن در سپتامبر ۲۰۰۸ باعث از دست رفتن ۹۴۰,۰۰۰ شغل در یک سال شد و خیلی زود پس از آن، سونامی ۲۰۱۱ این کار را با ژاپن کرد. کووید-۱۹ مختص ژاپن نیست، اما به زنجیره رویدادها اضافه می‌شود.
افزایش اشتهای ریسک‌پذیری در تغییر شغل در میان ژاپنی‌ها و تمایل بیشتر افراد به فریلنسینگ یا حتی راه‌اندازی کسب‌وکار خود مشهود است. نمودار زیر از داده‌های بانک جهانی روند افزایش کسب‌وکارهای جدید و استارتاپ‌ها در ژاپن را نشان می‌دهد:
۳. شرکت‌های ژاپنی مدرن که انقلابی فرهنگی را رهبری می‌کنند
اخیراً، برخی از شرکت‌های ژاپنی رویکرد سنتی را شکسته‌اند تا تنوع بیشتری ایجاد کنند و در سطح جهانی رقابتی‌تر شوند. شرکت‌هایی مانند پی‌پی و مرکاری و غیره به تنوع کارکنان خود که از بیش از ۴۰ کشور مختلف در ژاپن هستند افتخار می‌کنند.
برخی از شرکت‌های ژاپنی انگلیسی را به‌عنوان زبان رسمی یا یکی از زبان‌های رسمی خود پذیرفته‌اند. برخی دیگر با تأکید کمتر بر مهارت‌های زبان ژاپنی، کارمندان خارجی بیشتری را جذب کرده‌اند. این روند در فضای فناوری اطلاعات رایج‌تر است، که برای ریشه‌دار شدن استارتاپ‌های فناوری بیشتر در ژاپن مهم است.
برخی از این شرکت‌های ژاپنی عبارتند از:
- پی‌پی
- راکوتن
- لاین
- فست ریتلینگ
- شیسیدو
- هوندا
- بریجستون
- نیسان (۴۰٪ از افسران شرکتی غیرژاپنی هستند)
تغییرات فرهنگی همیشه کند هستند، اما آغاز مهم است. و امواج تغییرات قبلاً آغاز شده است. این تغییرات و هجوم کارمندان خارجی بیشتر در فضای فناوری اطلاعات، افزایش اشتهای ریسک‌پذیری ژاپنی‌ها و جهانی‌سازی کلی باید ژاپن را به یکی از بازیگران اصلی در نقشه استارتاپی جهان تبدیل کند.
بهبود اکوسیستم استارتاپ ها در ژاپن
یک اکوسیستم استارتاپی قوی مهم‌ترین عامل برای رقابت‌پذیری هر کشوری در فضای استارتاپی است. اکوسیستم استارتاپی تلاش مشترکی برای بهبود شبکه‌های اجتماعی و جامعه، حمایت سرمایه‌گذاری، حمایت زیرساختی و توسعه مهارت‌ها است. علاوه بر این، این اکوسیستم از طریق تلاش‌های مشترک نهادهای مرتبط مختلف تقویت می‌شود تا اطمینان حاصل شود که کشور رقابتی می‌شود.
نهادهایی که این اکوسیستم استارتاپی را تشکیل می‌دهند شامل افراد، استارتاپ‌ها، دولت، نهادهای نظارتی و همه سازمان‌های مرتبطی هستند که می‌توانند به کارآفرینان جدید کمک کنند تا استارتاپ‌های خود را رشد دهند، موفق شوند و مقیاس‌پذیر کنند و به آنها کمک کنند تا استارتاپ‌ها را به کسب‌وکارهای بزرگ پایدار تبدیل کنند.
اکوسیستم استارتاپی ژاپن با مشارکت دولت‌های مرکزی و محلی و حمایت صنعت در حال بهبود است.
دولت ژاپن ویزای استارتاپ ویژه‌ای برای جذب کارآفرینان خارجی به ژاپن راه‌اندازی کرد. تا سال ۲۰۲۲، این برنامه توسط ۱۴ شهرداری زیر در ژاپن پشتیبانی می‌شود:
- شهر فوکوئوکا
- شهر کوبه
- شهر اوزاکا
- استان کیوتو
- استان هوکایدو
- استان گیفو
- شهر سندای
- استان ایباراکی
- دفتر شهر شیبویا، توکیو
- شهر یوکوهاما
- شهر هاماماتسو
- استان آیچی
- استان میه
- استان اویتا
علاوه بر حمایت ویزا برای ترویج استارتاپ‌ها، METI (وزارت اقتصاد، تجارت و صنعت ژاپن)، در همکاری با JETRO (سازمان تجارت خارجی ژاپن) و NEDO (سازمان توسعه فناوری صنعتی و انرژی جدید) ابتکار J-Startup را راه‌اندازی کردند.
J-Startup استارتاپ‌ها را با دولت و دیگر حامیان استارتاپ مانند شرکت‌های بزرگ، سرمایه‌گذاران خطرپذیر و شتاب‌دهنده‌ها متصل می‌کند تا از استارتاپ‌های ژاپنی حمایت کند.
سایر ابتکارات دولتی و بخش خصوصی برای توسعه اکوسیستم استارتاپی برای حمایت از استارتاپ ها در ژاپن
- J-Startup City
- کنسرسیوم اکوسیستم استارتاپی مرکز ژاپن
- حمایت از استارتاپ‌های دانشگاه توکیو
- حمایت از استارتاپ‌های دولت متروپولیتن توکیو
- برنامه شتاب‌دهنده استارتاپ تویوتا
- هوندا اکسلراتور
- گوگل برای شتاب‌دهنده استارتاپ‌ها
در نهایت،ژاپن به‌خاطر نوآوری‌های فناوری شناخته شده است، که بذرهای ساخت یک اقتصاد استارتاپی هستند. متأسفانه، ژاپن به ظاهر در رقابت استارتاپی به دلیل مسائل فرهنگی مانند ریسک‌گریزی و سایر عوامل مرتبط با فرهنگ و سنت عقب مانده است.
زیرساخت حمایت برای ساخت یک اکوسیستم استارتاپی قوی و کارآمد می‌توانست کارآمدتر باشد. با این حال، همه چیز به‌سرعت در حال تغییر است و شکی نیست که با ذهنیت‌های نوآورانه، ژاپن در راه ایجاد جایگاه خود در صحنه استارتاپی جهانی است.
source