در یک نگاه اجمالی به بازار کتاب دیجیتال ایران، دو نام بیشتر از همه خودنمایی می‌کنند: طاقچه و فیدیبو. اما کدام یک از این دو پلتفرم در جذب کاربر، درآمدزایی و مدل اقتصادی موفق‌تر عمل کرده‌اند؟ در این گزارش تحلیلی، نگاهی دقیق به عملکرد، مدل مالی و رفتار کاربران این دو برند شناخته‌شده می‌اندازیم.

معرفی اولیه؛ وقتی فناوری وارد دنیای کتاب شد

طاقچه و فیدیبو هر دو فعالیت خود را از اوایل دهه ۹۰ آغاز کردند و در مسیر توسعه فرهنگ کتاب‌خوانی دیجیتال در ایران نقشی پررنگ ایفا کردند. اما تفاوت در سرمایه‌گذاران و استراتژی‌های رشد، مسیر آن‌ها را تا حدی متفاوت ساخته است.

مدل‌های درآمدی و اشتراک‌ها

طاقچه:

• مدل درآمدی: ۶۰٪ از درآمد هر فروش به ناشر و ۴۰٪ به پلتفرم تعلق می‌گیرد.​

• سرویس «طاقچه بی‌نهایت»: مدل اشتراکی با دسترسی نامحدود به کتاب‌ها، با توزیع درآمد بین ناشران بر اساس الگوریتم‌های مطالعه کاربران.​

فیدیبو:

• مدل درآمدی: اطلاعات دقیقی منتشر نشده است، اما با توجه به مالکیت دیجی‌کالا، احتمالاً مدل ترکیبی از فروش مستقیم، اشتراک و تبلیغات را دنبال می‌کند.​

• سرویس «فیدی‌پلاس»: اشتراک ماهانه با دسترسی به مجموعه‌ای از کتاب‌ها و تخفیف‌های ویژه.​

📈 آمار و ارقام کلیدی

طاقچه:

• تعداد نصب‌ها: بیش از ۱۲ میلیون نصب فعال تا پایان سال ۱۴۰۲.

• تعداد کتاب‌های موجود: بیش از ۱۳۰ هزار عنوان کتاب الکترونیکی و صوتی. ​

• نظرات کاربران: بیش از ۱۳ میلیون و ۱۴۴ هزار نظر ثبت‌شده تا پایان سال ۱۴۰۲.

• افزایش سرانه مطالعه: افزایش ۱۰ دقیقه‌ای سرانه مطالعه جمعیت باسواد کشور.

• زمان‌های اوج مطالعه: بیشترین ساعات مطالعه بین ۹ شب تا ۱ بامداد. ​

فیدیبو:

• میانگین مطالعه کاربران:

  • کاربران عادی: ۳۶۳ دقیقه مطالعه کتاب متنی در سال (حدود ۱ دقیقه در روز). ​خرید و دانلود کتاب متنی، صوتی با فیدیبو+۲پیوست+۲مرکز رصد فرهنگی کشور+۲

  • کاربران فیدی‌پلاس: ۱۴۳۳ دقیقه مطالعه کتاب متنی در سال (حدود ۴ دقیقه در روز).

  • کاربران فیدیبوک: ۲۳۸۵ دقیقه مطالعه کتاب متنی در سال (حدود ۶.۵ دقیقه در روز).

• تعداد استفاده از اپلیکیشن:

  • کاربران عادی: میانگین ۷۵ بار در سال.

  • کاربران فیدی‌پلاس: میانگین ۲۰۸ بار در سال.

  • کاربران فیدیبوک: میانگین ۲۱۷ بار در سال. ​

• پرفروش‌ترین کتاب‌ها در سال ۱۴۰۳:

رفتار کاربران و الگوهای مطالعه

طاقچه:

• زمان‌های اوج مطالعه: بین ۹ شب تا ۱ بامداد. ​

• روزهای پرمطالعه: دوشنبه‌ها بیشترین میزان مطالعه را دارند.

• موضوعات محبوب: ادبیات، داستان و رمان، موفقیت و خودیاری.

فیدیبو:

• میانگین مطالعه روزانه:

  • کاربران عادی: حدود ۱ دقیقه.

  • کاربران فیدی‌پلاس: حدود ۴ دقیقه.​

  • کاربران فیدیبوک: حدود ۶.۵ دقیقه 

• روزهای پرمطالعه: شنبه تا چهارشنبه بیشترین میزان مطالعه را دارند.

• موضوعات محبوب: روان‌شناسی، توسعه فردی و رمان‌های پرفروش جهانی.​

رضایت کاربران و نظرات

طاقچه:

• نظرات ثبت‌شده: بیش از ۱۳ میلیون و ۱۴۴ هزار نظر تا پایان سال ۱۴۰۲.

• نقاط قوت: تنوع محتوایی، مدل اشتراکی «طاقچه بی‌نهایت».​

• نقاط ضعف: برخی مشکلات فنی و نیاز به بهبود در پشتیبانی.​

فیدیبو:

• نظرات کاربران: اطلاعات دقیقی در دسترس نیست، اما با توجه به امتیازهای بالا در فروشگاه‌های اپلیکیشن، رضایت کاربران در سطح مطلوبی قرار دارد.​

• نقاط قوت: تجربه کاربری روان، تنوع ژانری، همکاری با گویندگان معروف در کتاب‌های صوتی.

• نقاط ضعف: اطلاعات محدود در مورد مدل درآمدی و اشتراک‌ها.​

 چشم‌انداز آینده

با توجه به روندهای فعلی، پیش‌بینی می‌شود:

• طاقچه با تمرکز بر توسعه زیرساخت‌ها، افزایش تنوع محتوایی و بهبود تجربه کاربری، سهم بیشتری از بازار را به دست آورد.

• فیدیبو با بهره‌گیری از اکوسیستم دیجی‌کالا و توسعه خدمات اشتراکی، به جذب کاربران جدید ادامه دهد.

• بازار کتاب دیجیتال ایران با افزایش نفوذ اینترنت و گوشی‌های هوشمند، رشد قابل‌توجهی را تجربه خواهد کرد.

جایگاه در بازار کتاب دیجیتال ایران

براساس گزارش پلتفرم‌های تبلیغاتی و تحلیل بازار:

• طاقچه بیش از ۵ میلیون نصب فعال دارد.
• فیدیبو نیز در کنار دیجی‌کالا از مزیت ترافیک بالا برخوردار است.
• هر دو پلتفرم با چالش‌های مشترکی مانند کپی‌رایت، دسترسی کاربران به نسخه‌های رایگان غیرقانونی، و کاهش خرید در شرایط اقتصادی مواجه‌اند.

اما طاقچه به دلیل خلاقیت در مدل اشتراکی و تمرکز بر محتوای بومی، در جذب مخاطب علاقه‌مند به کتاب‌های ایرانی موفق‌تر عمل کرده است.

 جمع‌بندی

در بازه زمانی فروردین ۱۴۰۳ تا فروردین ۱۴۰۴، هر دو پلتفرم «طاقچه» و «فیدیبو» تلاش‌های قابل‌توجهی برای جذب کاربران و افزایش سهم بازار انجام داده‌اند. انتخاب بین این دو پلتفرم بستگی به نیازها و ترجیحات فردی کاربران دارد. اگر به دنبال تنوع محتوایی و مدل اشتراکی هستید، «طاقچه» گزینه مناسبی است. اگر به دنبال تجربه کاربری روان و همکاری با گویندگان معروف در کتاب‌های صوتی هستید، «فیدیبو» می‌تواند انتخاب بهتری باشد.

آیا شما از طاقچه استفاده کرده‌اید یا فیدیبو؟ کدام تجربه برایتان جذاب‌تر بوده؟ در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.