عبارت «داری میدرخشی» اغلب به عنوان تعریفی مثبت به کار میرود و عموما سطحی از سلامتی، شادی یا وضعیت خاصی در بدن را توصیف نمیکند. اما در واقعیت، انسانها (و تمام موجودات زنده دیگر) واقعاً از خود درخششی ساطع میکنند که عمدتاً ناشی از فرآیندهای متابولیکی و سلولی بدن است.
در زبان علمی، این درخشش از چیزی به نام «بیوفوتون» (یا فوتون بسیار ضعیف) ناشی میشود. دانشمندان دهههاست این پدیده را مطالعه کردهاند و تغییرات آن را در اثر سن، جنسیت، وضعیت سلامت و عوامل دیگر بررسی کردهاند. اکنون پژوهشگرانی از دانشگاه کلگری، انتشار این فوتونها را در موشها قبل و بعد از مرگ بررسی کردهاند و نشان دادهاند که چگونه این درخشش بهسرعت پس از مرگ خاموش میشود. نتایج این مطالعه در نشریه The Journal of Physical Chemistry Letters منتشر شده است.
دان اوبلاک، نویسنده ارشد این پژوهش به New Scientist میگوید:
« اکنون دیگر تردیدی نیست که پدیده انتشار فوتونهای بسیار ضعیف واقعاً وجود دارد. این تحقیق نشان میدهد که این پدیده صرفاً یک نقص یا نتیجه فرآیندهای دیگر زیستی نیست، بلکه واقعاً از خود موجودات زنده نشأت میگیرد.»
برای ثبت این فرآیند در زمان واقعی، اوبلاک و تیمش با استفاده از دوربینهای دیجیتال پیشرفته که قادر به ثبت فوتونهای منفرد هستند، دو تصویر با نوردهی یکساعته از چهار موش تهیه کردند. پیش از هر بار تصویربرداری، موشهای زنده و مرده به مدت ۳۰ دقیقه در تاریکی قرار داده شدند تا با شرایط تطبیق یابند. نتایج، تفاوت مشخصی را در انتشار فوتون بسیار ضعیف (UPE) میان موشهای زنده و مرده نشان داد؛ باقیماندههای درخشش در موشهای مرده با مناطقی که پیش از مرگ فعالیت متابولیکی بالایی داشتند، همراستا بودند.
نویسندگان مقاله نوشتند:
«در حالی که موشهای زنده، UPE قابل توجهی را ساطع میکنند که احتمالاً نشاندهنده فرآیندهای زیستی و فعالیت سلولی در حال انجام است، انتشار فوتون در موشهای مرده تقریباً به طور کامل متوقف میشود؛ تنها چند نقطه درخشان باقی میماند که با نقاط پرنور در موشهای زنده مطابقت دارد و منعکسکننده توقف فعالیت متابولیکی و انرژی است.»
این انتشار فوتون البته به قلمرو حیوانات محدود نمیشود. اوبلاک و تیمش همین روش را برای بررسی UPE در گیاهان بهکار بردند؛ بهویژه در گونهای به نام درخت چتری (Heptapleurum arboricola). آنها بررسی کردند که صدمات وارده به گیاه و همچنین کاربرد برخی مواد شیمیایی مانند الکل ایزوپروپیل، پراکسید هیدروژن (H₂O₂) و بنزوکائین چگونه بر انتشار بیوفوتون تأثیر میگذارند. در هر دو مورد، انتشار بیوفوتون در گیاه افزایش یافت؛ یافتهای که میتواند برای پایش سلامت جنگلها بسیار کاربردی باشد.
در مقاله آمده است:
شدت انتشار بیوفوتونها در گیاهان به دما و آسیبدیدگی بستگی دارد و میتواند بهعنوان روشی ساده و غیرتهاجمی برای بررسی سلامت و رشد گیاهان بهکار رود. این پژوهش همچنین نخستین بررسی جامع در سطح یک موجود کامل زنده و مرده است و نشان میدهد که در آینده میتوان از این درخششها برای پایش سلامت انسان نیز بهره گرفت.