پژوهشی جدید که توسط یک دانشمند ایرانی انجام شده، نشان می‌دهد که هرچند «سندروم قلب شکسته» بیشتر در زنان دیده می‌شود، اما مردان دو برابر بیشتر در اثر این عارضه جان خود را از دست می‌دهند.

همه ما با درد روانی قلب شکسته کاملا آشنا هستیم و تاکنون کتاب‌ها، آهنگ‌ها و فیلم‌های بی‌شماری درباره آن نوشته و ساخته شده است. اما شواهد علمی نیز نشان می‌دهند که این پدیده می‌تواند به‌طور واقعی باعث مرگ شود. اصطلاح علمی این وضعیت، «کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو» (Takotsubo Cardiomyopathy) یا همان «سندروم قلب شکسته» است که در اثر استرس شدید فیزیکی یا احساسی باعث ضعیف شدن عضله قلب می‌شود.

اکنون پژوهشی جدید از دانشگاه آریزونا که روی داده‌های مربوط به نزدیک به 200 هزار بیمار در ایالات متحده و بین سال‌های 2016 تا 2020 انجام شده، نتایج نگران‌کننده‌ای را نشان می‌دهد.

در حالی که بروز این سندروم در طول دوره مطالعه هم در زنان و هم در مردان اندکی افزایش یافته، اما به‌طور کلی، موارد ابتلا در میان زنان بیشتر بوده است. با این حال، نرخ مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری در مردان بیش از دو برابر زنان گزارش شده است: 11.2 درصد در مردان در مقایسه با 5.5 درصد در زنان. نرخ کلی مرگ‌ومیر نیز 6.5 درصد بوده است.

نمودار بالا نشان می‌دهد که نرخ مرگ‌ومیر ناشی از «سندروم قلب شکسته» طی سال‌های 2016 تا 2020 همواره افزایش یافته است. نکته قابل توجه اینکه نرخ مرگ در میان مردان (خط آبی) در تمام سال‌ها به‌طور چشم‌گیری بالاتر از زنان (خط نارنجی) بوده و فاصله بین این دو گروه به مرور بیشتر شده است. در سال 2020، مرگ‌ومیر مردان به حدود 14 درصد رسیده، در حالی که این رقم برای زنان تنها اندکی بیش از 6 درصد بوده است.

به گفته دکتر «رضا موحد»، متخصص قلب مداخله‌ای از دانشگاه آریزونا:

«ما از اینکه نرخ مرگ‌ومیر ناشی از کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو تا این حد بالا بوده و طی پنج سال بدون تغییر محسوس باقی مانده، شگفت‌زده شدیم. همچنین میزان بروز عوارض در بیمارستان نیز بالا بود.»

عوارض و دلایل بروز سندروم قلب شکسته

سندروم قلب شکسته معمولاً از هجوم هورمون‌های استرس در بدن ناشی می‌شود؛ این استرس می‌تواند فیزیکی (مانند جراحی یا عفونت) یا احساسی (مانند طلاق یا فوت عزیزان) باشد. به‌نظر می‌رسد مردان بیشتر در معرض استرس‌های فیزیکی قرار دارند و همین موضوع می‌تواند علت افزایش نرخ مرگ‌ومیر در میان آن‌ها باشد. همچنین تفاوت‌های هورمونی بین مردان و زنان نیز ممکن است نقش داشته باشد.

از جمله عوارض گزارش‌شده ناشی از این سندروم می‌توان به نارسایی احتقانی قلب (35.9 درصد از بیماران)، فیبریلاسیون دهلیزی (20.7 درصد)، شوک قلبی (6.6 درصد)، سکته مغزی (5.3 درصد) و ایست قلبی (3.4 درصد) اشاره کرد.

از آن‌جا که علائم این بیماری شباهت زیادی به حمله قلبی یا درد قفسه سینه دارد، اغلب به‌اشتباه تشخیص داده می‌شود. اما پژوهشگران این مطالعه امیدوار هستند که بتوانند آگاهی عمومی درباره این سندروم را افزایش دهند تا تشخیص دقیق‌تر و درمان مؤثرتری برای آن فراهم شود.

دکتر موحد در ادامه می‌گوید:

«برخی از عوارض، مثل سکته مغزی آمبولیک، ممکن است با تجویز زودهنگام داروهای ضد انعقاد در بیمارانی که دچار ضعف شدید در عضله قلب هستند یا ریتم قلبی نامنظم دارند، قابل پیشگیری باشد.»

با وجود اینکه پزشکان سال‌ها از وجود سندروم تاکوتسوبو آگاه هستند، هنوز پرسش‌های زیادی درباره نحوه تشخیص، درمان و پیشگیری از عوارض آن باقی مانده است.

نتایج این پژوهش در ژورنال انجمن قلب آمریکا منتشر شده است.