حسام آرمندهی، بنیانگذار گروه هزاردستان (کافه‌بازار، دیوار، بلد و…)، و حمید محمدی، هم‌بنیانگذار دیجی‌کالا، با انتشار مطالبی در لینکدین، از تاثیر مخرب شبنامه‌ها و اتهامات امنیتی سال‌های گذشته بر اکوسیستم استارتاپی ایران انتقاد کردند.
محمدی تاثیر این پدیده را با حمله مغول به ایران مقایسه کرده و آرمندهی آن را عامل اصلی عقب‌ماندگی ایران نسبت به کشورهای منطقه در حوزه اقتصاد دیجیتال دانسته است.
آرمندهی در پست خود با یادآوری جایگاه پیشرو ایران در منطقه در زمینه استارتاپ‌ها و شرکت‌های اینترنتی در سال‌های نه چندان دور، این سوال را مطرح کرده است که چه شد کشورهایی مانند ترکیه، امارات، عربستان و اردن یکی یکی از ایران پیشی گرفتند. او سرنخ این عقب‌ماندگی را در پدیده‌ای به نام «شبنامه» عنوان کرد.
به گفته آرمندهی، عده‌ای برای جلوگیری از رشد ایران در این حوزه جریانی را آغاز کردند که با انتشار “شبنامه”های بی‌نام و نشان، فضای کسب‌وکار را امنیتی کرده و ذهن مدیران و کارمندان شرکت‌ها را از رشد به حواشی منحرف کرد.
او با اشاره به اینکه این “شبنامه”ها هر روز یک نام شناخته شده را با مطالب مبهم هدف قرار می‌دادند، تاکید کرد که این “امنیتی کردن فضای سالم کسب و کار” ماه‌ها و سال‌ها ادامه یافت و تاثیر منفی عمیقی بر رشد تمامی شرکت‌ها گذاشت.
بنیانگذار هزاردستان به پیامدهای این فضا اشاره کرد و نوشت که “همه به هم و حتی به خودشون مشکوک شدن!” و در نتیجه “تعداد زیادی از بهترین‌هامون از مدیرعامل تا برنامه نویس برای فرار از این جو در دهه ۲۰ زندگیشون از ایران مهاجرت کردند.”
آرمندهی با انتشار تصاویری از کلیدواژه “تغییر” در مطالب “شبنامه”ها، این پدیده را نتیجه نگاه متحجر یا مغرضانه‌ای دانست که رشد و تغییر را به تهدید ترجمه کردند. او معتقد است همین فضا باعث شد سرمایه‌گذاری در صنعت استارتاپی کشور به مرور کمتر و کمتر شده و در نهایت محدود به چند نهاد خاص شود و امسال (۱۴۰۴) به “صفر مطلق” برسد. به گفته او، این در حالی است که شرکت‌های منطقه‌ای همچون شرکت‌های ترکیه‌ای، اماراتی و حتی اردنی در همین دوره جذب سرمایه‌های ده‌ها و صدها میلیون دلاری را تجربه کرده‌اند.
او در پایان با انتقاد از عدم معرفی یا محاکمه افراد پشت “شبنامه”ها، اظهار داشت که آن‌ها در هدف خود که “سرکوب امید و رشد استارتاپ‌ها” بود، “بسیار موفق عمل کردند!”
مقایسه با حمله مغول از نگاه هم‌بنیانگذار دیجی‌کالا
در همین راستا، حمید محمدی، هم‌بنیانگذار دیجی‌کالا، با بازنشر پست حسام آرمندهی در لینکدین، دیدگاه مشابهی را مطرح کرد و تأثیر این پدیده را بسیار عمیق دانست.
محمدی نوشت: «داشتم فکر می‌کردم اگه چند دهه بعد به این اتفاقات نگاه کنیم، تاثیر شبنامه در آینده ایران رو مثل تاثیر چه اتفاقی در تاریخ ایران می‌بینیم؟»
او در ادامه با مقایسه‌ای کم‌سابقه، افزود: «هر چی فکر کردم و خیلی منصفانه، چیزی غیر از حمله مغول به ذهنم نرسید؛ با این تفاوت که تاثیرات این حمله چند سال طول میکشه که خودش رو برای همه نشون بده.»
محمدی نیز مانند آرمندهی، بر ابهام در نیت پشت این جریان تاکید کرد و اظهار داشت: «کاش می‌شد نیت پشت این جریان رو فهمید!»
این اظهارات دو تن از چهره‌های کلیدی اکوسیستم استارتاپی ایران، نشان‌دهنده عمق نگرانی‌ها نسبت به پیامدهای بلندمدت اتهامات امنیتی و فضاسازی‌های منفی سال‌های گذشته بر آینده اقتصاد دیجیتال کشور است.
source