پس از تهاجم اخیر اسرائیل به کشورمان و در پی مسائل امنیتی، اینترنت در ایران برای مدتی قطع، یا به بیان بهتر، ملی شد. از روز چهارم تیر ماه، دسترسی به اینترنت بین‌الملل مجدد فراهم شد اما همانطور که شما هم در نظرسنجی‌های قبلی زومجی اعلام کردید، هنوز بیش‌تر از ۸۰ درصد کاربران امکان تجربه بازی‌های آنلاین را ندارند و این، برخلاف وعده وزارت ارتباطات مبنی بر بازگشت اینترنت به شرایط قبل از قطعی است.

وضعیت فعلی دسترسی به اینترنت، جدا از محدود کردن تجربه آنلاین بازی‌ها، محدودیت‌های زیادی هم برای فعالین حوزه ویدیو گیم از جمله استریمرها، یوتیوبرها و کلا تولید کننده‌های محتوا در پی داشته است. در این راستا مصاحبه‌ای با امیر گلخانی، ژورنالیست باسابقه حوزه بازی و استریمر و یوتیوبر داشته‌ایم که در ادامه می‌توانید آن را بخوانید. زومجی ضمن تشکر از امیر گلخانی برای همکاری در این مصاحبه، پیشنهاد می‌کند که محتوای او را از طریق کانال یوتیوب یا صفحه رسمی توییچ دنبال کنید.

افشین پیروزی: این روزها وضعیت دسترسی به بازی‌های آنلاین از ایران رو چطور می‌بینی؟ چه بازی‌هایی دیگه قابل اجرا یا اتصال نیستن؟

امیر گلخانی: «سخت و البته پر از مشکل. روزهای ابتدایی که دسترسی اینترنت بین‌المللی قطع بود، طبعا هیچ ارتباطی با هیچ یک از سرورهای آنلاین بازی برقرار نمی‌شد و با توجه به اعلام قطعی اینترنت، برای ما گیمرها هم این مورد قابل درک بود. به مرور و با بازگشت دسترسی‌ها اما، انگار دسترسی گیمرها کامل از یاد برده شده. به‌واسطه تحریم‌ها، سرویس‌های داخلی قانونی هستند که رایگان و یا با دریافت مبلغی، به شما DNS اختصاصی می‌دهند. تمامی این سرویس‌ها با مشکلات اتصال مقطعی دست و پنجه نرم می‌کنند. به این معنا که شاید بتوانید برای دقایقی با آن‌ها به سرورهای بازی متصل شوید؛ اما برای اتصال پایدار و بازی آنلاین، بدون شک دچار مشکل می‌شوید. من شخصا در این بازی با بازی‌های مختلفی دست و پنجه نرم کردم و هر یک مشکلات خود را داشتند. من با توجه به وابستگی کارم به اینترنت و ویدئوگیم، همواره دسترسی به چندین ISP دارم و روی تلفن همراه هم اینترنت رو چک می‌کنم. به همین خاطر می‌تونم بگم این تجربه رو با توجه به استفاده از چند اینترنت بازگو می‌کنم. بازی‌های ورزشی مثل NBA 2K25 و EA Sports FC25 تنها به سرورهای بخش‌های اصلی خود مثل MyTeam و Ultimate Team متصل می‌شوند و برای بازی کردن و گشت و گذار در منوها، بدون شک با مشکل مواجه خواهید بود.

علاوه بر این، در این مدت درگیر تجربه Death Stranding 2: On The Beach هم بودم. اثری که برای برقراری ارتباط بین گیمرهای خود به دسترسی دائم اینترنت، با سرعتی هرچند پایین نیاز دارد. در هنگام تجربه عنوان مذکور، همواره و به فاصله کمتر از سی الی چهل دقیقه، مجبور به مراجعه به منو Log-In و ورود مجدد به سرورهای بازی شدم. این روند، روز به روز در حال بهبود است؛ اما هم‌چنان با آن‌چه پیش از این‌ها در دسترس داشتیم تفاوت‌هایی دارد و حداقل کیفیت مطلوب برای تجربه آنلاین را در اختیارمان قرار نمی‌دهد.»

افشین پیروزی: چه تأثیری این وضعیت روی فعالیت حرفه‌ای شما، مخصوصاً استریم یا تولید محتوا گذاشته؟

امیر گلخانی: «هر دو از روزهای ابتدایی محدودیت دسترسی، تحت تاثیر شدید قرار گرفتند. این را قبل‌تر و در قالب پیام به جامعه کاربران محتواهایم هم گفتم، نباید از نقش مثبت رسانه‌های ویدئوگیم مانند زومجی در این بازه غافل شویم. در شرایطی که دسترسی همه ما محدود بود، زومجی و دیگر وب‌سایت‌های ویدئوگیم اخبار را به دستمان می‌رساندند. با این حال و با شرایط کنونی دسترسی اینترنت، امکان بازنشر و تهیه محتوا از این خبرها برای ما وجود نداشت و ندارد. البته امروز (یکشنبه) که صحبت می‌کنیم، دسترسی از روزهای قبل آسان‌تر شده.

در نظر بگیرید هیچ محتواساز مستقلی، دسترسی‌ها و منابع زومجی و یا هر وب‌سایت خبری ویدئوگیم را ندارد. طبیعی است که در چنین شرایطی، مجموعه‌های بزرگ به تولید محتوا خود ادامه دهند؛ اما انجام این کار برای ما غیرممکن بود.

یادداشت زومجی: متاسفانه در روزهای قطعی اینترنت اخیر، زومجی هم به اینترنت متفاوتی دسترسی نداشت و تنها با کمک برخی اعضای تحریریه که در خارج از ایران هستن، توانست روند انتشار اخبار را تا حدی حفظ کند.

امیر گلخانی: این را با مثال روشن‌تر می‌گویم: قبل از عرضه دث استرندینگ ۲، برنامه داشتم تا دو ویدئو با محوریت قصه بازی منتشر کنم، سپس سراغ محتواهای زمان عرضه بروم و … . نزدیک پنج ویدئو پیش از عرضه و پنج ویدئو تا به حال (سه روز پس از عرضه رسمی) از بازی منتشر می‌شد. این یعنی محتوای بیش‌تر برای مخاطب من و البته درآمد بیش‌تر برای من به واسطه تماشا شدن آن‌ها.

حالا شرایط من چطور بود؟ حتی برای دریافت دیتا ۹۵ گیگابایتی بازی هم دچار مشکل بودم و زمان برد تا بتوانم با محدودیت‌ها آن را دریافت کنم.

راجع به استریم کردن هم پیش‌تر گفتم. با توجه به نوساناتی که در اینترنت وجود دارد، با قطعی‌های زیادی همراه خواهد بود. شخصا ترجیح می‌دهم تا پایداری این مورد بیشتر به تولید ویدئو بپردازم تا تمرکز روی پخش زنده. تضمین کیفیت پخش زنده در چنین شرایطی ممکن نیست و باعث آزرده خاطر شدن مخاطب و حتی خود محتواساز خواهد شد.»

افشین پیروزی: آیا راه‌حل‌هایی برای دور زدن این محدودیت‌ها پیدا کردید؟ اگر آره، چقدر این راه‌حل‌ها هزینه‌بر، پایدار یا قابل‌اعتماد هستن؟

امیر گلخانی: «استفاده از ابزارهایی مثل VPN و … برای گیمرهایی که بازی آنلاین تجربه می‌کنند، به‌شدت به تجربه بازی – خصوصا روی کنسول‌های خانگی و با توجه به شرایط اینترنت – لطمه می‌زند. به همین خاطر راه‌حل مشترک گیمرهای ایرانی همواره استفاده از DNSها بوده. موردی که متاسفانه از دید من، پشتیبانی مناسبی در طول این روزها نداشت و حتی در مواردی که نسخه اشتراکی قانونی با پرداخت وجه در اختیار گیمرها قرار می‌گرفت، شاهد عدم اتصال پایدار بودیم.

در این بین افراد سودجوی بسیاری هم بودند و هستند که اقدام به فروش DNSهای جدید می‌کنند. خوشبختانه حس می‌کنم گیمرها از قبل نسبت به این افراد آگاه‌تر باشند و کم‌تر از قبل در دام فریب‌هایشان بیافتند.

در انتها، اگر امروز گیمرها به شبکه‌های آنلاین بازی وصل هستند، به‌نظرم قدرت هم‌دلی و همراهی آن‌ها با هم است. کامنت‌های وب‌سایت‌های مختلف بازی را نگاه کنید. همه مشغول دست به دست کردن DNSهایی هستند تا بتوانند دوستانشان را برای دقایقی به سرورهای گیم متصل کنند. پشتیبانی که متاسفانه به عقیده من تا به حال از سوی شرکت‌های ارائه‌دهنده DNS ندیدیم.»

افشین پیروزی: مشکلات اخیر، چه تاثیری روی آمار بازدیدها و به موازات اون درآمد شما داشته؟

امیر گلخانی: «از دو جهت به ضرر محتوای مستقل بازی و تکنولوژی شد: هم ما نمی‌توانستیم محتوایی بسازیم، هم کاربرمان امکان تماشای آن را نداشت. وقتی من نمی‌توانم محتوا را دست اول تجربه کنم، طبعا این امکان وجود ندارد که تجربه‌ای دست اول از آن را در اختیار مخاطبم بگذارم.

این یعنی نه‌تنها به شکل روتین به پتانسیل‌ها و سرمایه‌های درآمدی کانال (ویدئوها) اضافه نمی‌شد، بلکه بخش زیادی از درآمد جاری آن (تماشای ویدئوهای قبلی توسط کاربران) با مشکل مواجه بود. با بازگشت دسترسی اینترنت بین‌المللی، شاهد بهبود بازدیدها هستیم؛ اما متاسفانه طی این روزها اکثر پارامترهای آماری بین ۲۰ الی ۴۰ درصد افت داشتند و برخی مانند جذب سابسکرایبر روند نزولی شدیدی به خود گرفتند. امیدوار بودیم و هستیم که این روندها بهبود پیدا کنند، اگرچه ضرر مالی این اتفاق‌ها برای تمامی کسب‌وکارهای این فضا از محتواسازان مستقل تا وب‌سایت‌های بزرگ غیرقابل انکار است.»