در همین راستا، هفته گذشته نامهای از سوی انجمن واردکنندگان خودرو خطاب به وزیر صمت، در رسانهها منتشر شد؛ نامهای که حاوی برخی انتقادات نسبت به سیاستهای وارداتی فعلی بود. واردکنندگان در این نامه، دو مطالبه اصلی خود را مطرح کردند؛ نخست، خروج قیمتگذاری خودروهای وارداتی از زیرمجموعه سازمان حمایت و واگذاری آن به خود شرکتهای واردکننده و دوم، تسهیل و تسریع در فرآیند واردات از طریق انتقال مسئولیت صدور مجوز پیشفروش به اداره کل خودرو و نیرومحرکه.
این نامه در شرایطی خطاب به وزیر صمت نگاشته شده که از ابتدای امسال خودرویی وارد کشور نشده و از سوی دیگر نزدیک به ۵ ماه است که سامانه عرضه خودروهای وارداتی متوقف و مجوزهای پیشفروش هم معلق مانده است؛ روندی که منجر بهاتلاف و حبس سرمایههای بخشخصوصی، بلاتکلیفی مردم و بیثباتی در بازار خودرو وارداتی شده است.
بررسی بازار خودروهای وارداتی نشان از بلاتکلیفی در این بازار دارد. در شرایطی که بازار خودروهای وارداتی امسال را تحتتاثیر تورم انتظاری با رشد آغاز کرد، اما در ادامه ورق برگشت و رکود عجیبی در این بازار حکمفرما شد. از سوی دیگر، ابلاغ آییننامه واردات خودرو با وقفه نزدیک به سه ماه در ۲۵ خردادماه، انتظارات را مبنی بر افزایش قابلتوجه قیمت باطل کرد؛ چراکه نکته قابلتوجه در آییننامه واردات، کاهش حقوق ورودی خودروها بود.
همین شرایط سبب شده است بازار خودرو با وجود اتمام بحرانهای اخیر مثل جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و نوسانات نرخ ارز، هنوز از حالت بیحسی خارج نشود؛ بهگونهای که بررسیها از تغییرات قیمتی ۱۰ مدل خودرو وارداتی در بازه زمانی ۱۶ فروردین تا ۲۵ تیرماه نشان میدهد قیمت این خودروها بهطور میانگین کاهش بیش از یک درصدی را تجربه کرده است.
همین شرایط موجب شده است واردکنندگان دستبهکار شوند و با ارسال نامهای به محمد اتابک، وزیر صمت پیشنهادهایی را بهمنظور جلوگیری از توقف عملیات واردات و عرضه خودرو ارائه دهند.
یکی از انتقادات اصلی واردکنندگان متوجه جلسه ۷۳۰ شورایرقابت در ۲۱ اسفندماه است که جزئیات آن نشان میدهد فقط بازار خودروهای سواری تولیدی و مونتاژی انحصاری تشخیص داده شده و باید مشمول قیمتگذاری دستوری شوند و خودروهای وارداتی از این بند خلاصی یافتهاند. اما با ورود ستاد تنظیم بازار، مجددا عرضه خودروهای وارداتی منوط بهعرضه در سامانه یکپارچه عرضه خودرو و قیمتگذاری تحتنظارت سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان شده است. ضمن اینکه عرضه خودرو و صدور مجوز پیشفروش منوط بهتصمیم کمیته خودرویی وزارت صمت است.
با توجه به اینکه این کمیته متشکل از سه معاون است، بهگفته واردکنندگان از ابتدای سال جاری تاکنون کمیته مذکور جلسهای تشکیل نداده؛ بهطوری که بهنگرانی واردکنندگان مبنی بر توقف واردات دامن زده است.
البته در ادامه، واردکنندگان خودرو پیشنهادهای خود را برای جلوگیری از توقف واردات اعلام کردهاند؛ آنها از وزارت صمت خواستهاند اجازه دهد همانند روالی که در گذشته وجود داشته، عرضه خودرو در سامانه شرکتهای واردکننده و با نظارت سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان بهعنوان رکن ناظر انجام شود. همچنین بهجای اعطای مجوز پیشفروش از سوی کمیته وزارتخانه با حضور سه معاون، این امر بهاداره کل خودرو و نیرومحرکه یا مدیر پروژه واردات خودرو واگذار شود.
اکنون باید منتظر واکنش وزارت صمت بهنامه انتقادی واردکنندگان ماند؛ نامهای که پاسخ به آن میتواند زمینهساز تسهیل ورود ۹۰ هزار دستگاه خودرو وارداتی شود. خودروهایی که درحال حاضر نیز سایه تردید بر واردات آنها در مدتزمان محدود باقیمانده، سنگینی میکند. با توجه به کاهش احتمال تحقق این میزان واردات، نمیتوان پیامدهای احتمالی آن را برای بازار نادیده گرفت؛ چراکه به باور کارشناسان، عدم تامین کافی خودرو از مسیر واردات، موجب تضعیف امید به اصلاح و تعادل بازار خواهد شد.
ریزش قیمتها در بازار آزاد
خودروهای داخلی روز گذشته افت بهای یک تا ۱۱ میلیونتومانی را تجربه کردند. جایی که دنا پلاس (۵ دنده) (۱۴۰۴) با ۱۱ میلیونتومان کاهش ۹۳۶ میلیونتومان، دنا اتومات آپشنال (۱۴۰۴) با ۱۰ میلیونتومان کاهش یکمیلیارد و ۱۸۰ میلیونتومان، سهند اتومات (۱۴۰۴) با ۹ میلیونتومان کاهش ۷۹۰ میلیونتومان، سورن پلاس EF۷ (بدون رینگ) (۱۴۰۴) با ۸ میلیونتومان کاهش ۹۶۰ میلیونتومان و پژو ۲۰۷ پانوراما ارتقا یافته (۱۴۰۴) با ۵ میلیونتومان کاهش یکمیلیارد و ۱۶۲ میلیونتومان قیمتگذاری شدند.
همچنین در میان خودروهای مونتاژی شاهد افت بهای ۱۰ تا ۴۰ میلیونتومانی بودیم. جایی که فیدلیتی پرستیژ ۵ نفره (۱۴۰۴) با ۴۰ میلیونتومان کاهش ۲ میلیارد و ۸۳۰ میلیونتومان، فونیکس تیگو ۸ پرومکس اکسلنت (۱۴۰۴) با ۳۰ میلیونتومان کاهش ۳ میلیارد و ۵۵۰ میلیونتومان، کیامسی X۵ (۱۴۰۴) با ۲۰ میلیونتومان کاهش یکمیلیارد و ۸۸۰ میلیونتومان و اکستریم TXL (۱۴۰۴) با ۱۵ میلیونتومان کاهش ۴ میلیارد و ۱۳۵ میلیونتومان خرید و فروش شدند.
همچنین در میان خودروهای وارداتی شاهد افت بهای ۵۰ میلیونتومانی بودیم. جایی که ارزش کیا سلتوس (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیونتومان کاهش به ۳ میلیارد و ۴۵۰ میلیونتومان، جیایسی امکو (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیونتومان کاهش به ۳ میلیارد و ۵۰ میلیونتومان و جیایسی GS۳ Emzoom (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیونتومان کاهش به ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیونتومان رسید.