1
یکی از قدیمی‌ترین پرسش‌های بشر بار دیگر توجه‌ها را به خود جلب کرده است:
آیا در این جهان پهناور تنها هستیم؟ آیا سیاره‌ای دیگر می‌تواند میزبان حیات باشد؟
دانشمندان چینی ممکن است یک گام بزرگ به پاسخ این پرسش نزدیک شده باشند. در قالب یک همکاری بین‌المللی به رهبری رصدخانه‌های یون‌نان، وابسته به آکادمی علوم چین، کشفی خارق‌العاده به وقوع پیوسته است:
کشف یک سیاره فراخورشیدی جدید در ناحیه‌ی قابل سکونت یک ستاره شبیه خورشید، که به‌عنوان یک ابرزمین (Super Earth) شناخته می‌شود.
معرفی سیاره‌ی Kepler-725c
ویژگی‌های اصلی سیاره
- نام سیاره: Kepler-725c
- روش کشف: روش «تغییرات زمان گذر» یا Transit Timing Variation (TTV)
- جرم: حدود ۱۰ برابر جرم زمین
- دوره‌ی گردش به دور ستاره: ۲۰۷/۵ روز زمینی
- جایگاه: در کمربند قابل سکونت ستاره‌ی Kepler-725
این کشف مهم در مجله علمی معتبر Nature Astronomy منتشر شده و قدرت بالای روش TTV را در شناسایی سیارات با جرم پایین و دوره‌های مداری طولانی به نمایش گذاشته است.
چرا این کشف اهمیت دارد؟
شباهت ستاره میزبان به خورشید
طبق یافته‌های پژوهش:
- ستاره‌ی میزبان، Kepler-725، از نظر طیف نوری شباهت زیادی به خورشید دارد.
- با این حال، بسیار جوان‌تر است – تنها ۱٫۶ میلیارد سال عمر دارد.
- سطح آن دارای فعالیت‌های مغناطیسی شدیدتر و فعال‌تری نسبت به خورشید ما است.
منطقه قابل سکونت و احتمال وجود آب
مهم‌ترین نکته در مورد Kepler-725c، قرار گرفتن آن در منطقه‌ی قابل سکونت ستاره‌ی مادر است. این بدان معناست که وجود آب مایع روی سطح این سیاره، از نظر نظری، ممکن است – یکی از مهم‌ترین عوامل موردنیاز برای شکل‌گیری حیات.
روش کشف: تکنیک هوشمندانه TTV
TTV چیست و چگونه کار می‌کند؟
به‌گفته‌ی دکتر «وانگ شیاوبین» از رصدخانه یون‌نان:
«این روش مانند بررسی کردن ساعت برای تشخیص این است که آیا کسی به‌طور مخفیانه عقربه‌ها را جابجا کرده یا نه.»
در واقع، حتی اگر سیاره‌ی هدف مستقیماً دیده نشود، دانشمندان می‌توانند با بررسی تغییرات کوچک در زمان عبور سیارات دیگر (که با آن در تعامل گرانشی هستند)، وجود آن را به‌طور غیرمستقیم تأیید کنند.
گام به‌سوی پروژه «زمین 2.0»
نقش این کشف در پروژه‌های آینده فضایی چین
- این کشف، پتانسیل روش TTV را برای پروژه‌های فضایی آینده‌ی چین مانند تلسکوپ فضایی CSST و مأموریت «زمین 2.0» اثبات می‌کند.
- پژوهشگران با تحلیل سیگنال‌های TTV سیاره‌ی گازی Kepler-725b (با مدار ۳۹/۶۴ روزه)، توانستند به‌دقت جرم و پارامترهای مداری Kepler-725c را مشخص کنند.
دکتر «سان لی‌لی»، نویسنده اصلی و مسئول مشترک این مطالعه، می‌گوید:
«این کشف، نقطه عطفی برای تلاش‌های چین در جستجوی زمین 2.0 به‌شمار می‌رود.»
همکاری علمی بین‌المللی
تیم پژوهشی گسترده و جهانی
تحقیقات توسط تیمی بین‌المللی از مراکز زیر انجام شده است:
- دانشگاه شی‌آن جیاتونگ-لیورپول (Xi’an Jiaotong-Liverpool University)
- مؤسسه نانجینگ برای اپتیک و فناوری‌های نجومی
- رصدخانه هامبورگ در آلمان
ترکیب روش‌های نوین تحقیقاتی
علاوه بر روش TTV، پژوهشگران در آینده از تکنیک‌هایی مانند:
- طیف‌سنجی عبوری سیاره‌ای (Transit Spectroscopy)
- طیف‌سنجی نشر (Emission Spectroscopy)
- تصویربرداری مستقیم (Direct Imaging)
نیز بهره خواهند گرفت تا بررسی کنند که آیا این سیارات، واقعاً می‌توانند میزبان زندگی مانند زمین باشند یا نه.
نگاه به آینده: همکاری با اروپا
دکتر وانگ شیاوبین در پایان اشاره کرد:
«ما قصد داریم به‌صورت فعال در تحلیل داده‌های مأموریت‌های اروپایی مانند PLATO و ARIEL شرکت کنیم و تلاش‌های جهانی برای کشف حیات فرازمینی را گسترش دهیم.»
نتیجه‌گیری: امید به حیات در جایی دیگر
کشف Kepler-725c به‌عنوان یک ابرزمین در منطقه قابل سکونت، نه‌تنها برای علم سیاره‌شناسی بلکه برای چشم‌انداز آینده‌ی بشر در کشف حیات فرازمینی، یک گام بزرگ و امیدبخش به‌شمار می‌آید.