کشفی که تاریخ را تغییر داد
در حفاریهای سال ۲۰۰۱ در جیرفت، شهری از هزاره سوم پیش از میلاد کشف شد که:
-
۵۰۰ سال قدیمیتر از تمدن ایلام بود
-
نشانههایی از خط ناشناخته داشت
-
گورستانهایی با ظروف مرمرین بینظیر
هنر شگفتانگیز جیرفت
۱. سنگنگارههای پیچیده:
۲. ظروف مرمرین:
معماری منحصر به فرد
-
دیوارهای دفاعی به ضخامت ۴ متر
-
سیستم آبرسانی با لولههای سفالی
-
کارگاههای صنعتی سازمانیافته
جدول یافتههای کلیدی:
کشف | تاریخ | اهمیت |
---|---|---|
لوحهای گلی | ۲۵۰۰ ق.م | قدیمیترین خط در ایران |
مجسمههای مفرغی | ۲۳۰۰ ق.م | نشاندهنده مهارت فلزکاری |
جواهرات لاجوردی | ۲۲۰۰ ق.م | تجارت با بدخشان |
پرسشهای بیپاسخ:
۱. چرا این تمدن در متون میانرودانی ذکر نشده؟
۲. آیا رقیب تمدن سومر بوده است؟
۳. ارتباط آن با دره سند چه بوده؟
ارتباطات فرامنطقهای شگفتانگیز
۱. شبکه تجاری گسترده:
-
مهرههای لاجورد بدخشان در محوطههای باستانی
-
ظروف کلرایت با منشأ پاکستانی
-
سنگهای قیمتی از عمان و میانرودان
۲. نشانههای فرهنگی مشترک:
-
شباهت نقوش با تمدن هاراپا در دره سند
-
مشابهتهای معماری با شهر سوخته سیستان
-
الگوهای مشترک در سفالگری با بینالنهرین
فناوریهای پیشرفته
جدول مقایسهای با تمدنهای همعصر
ویژگی | جیرفت | سومر | هاراپا |
---|---|---|---|
تاریخ | ۲۵۰۰ ق.م | ۲۹۰۰ ق.م | ۲۶۰۰ ق.م |
خط | ناشناخته | میخی | خط هندی |
معماری | دیوارهای عظیم | زیگورات | شهرهای شبکهای |
کشفیات جدید (۲۰۲۴)
۱. معبدی سهطبقه با نقوش اساطیری
۲. ابزارهای نجوم از جنس سنگهای آسمانی
۳. بقایای کشتیهای تجاری در حاشیه هلیلرود
پرسشهای کلیدی بیپاسخ
۱. آیا جیرفت مهد تمدن شرق بوده است؟
۲. چرا این تمدن ناگهان ناپدید شد؟
۳. ارتباط آن با اسطورههای ایرانی چیست؟