1
تابستان‌های فونیکس دیگر فقط طاقت‌فرسا نیستند؛ بلکه ممکن است روند پیری بدن شما را نیز تسریع کنند. فقط در سال ۲۰۲۳، این شهر بیش از ۱۴۰ روز دمایی بالاتر از ۱۰۰ درجه فارنهایت را تجربه کرد.
پی‌آمدهای فراتر از آسیب‌های کوتاه‌مدت
تحقیقات جدید نشان می‌دهد که شرایط گرمایی شدید فقط به مشکلات مقطعی منجر نمی‌شود، بلکه می‌تواند روند پیری زیستی بدن را نیز تسریع کند. طبق مطالعه‌ای که به‌تازگی در ژورنال Science Advances منتشر شده است، قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض گرمای زیاد باعث افزایش سرعت پیری در سطح سلولی و مولکولی می‌شود.
نشانه‌های پیری زودرس در شهرهای گرم
مطالعه نشان می‌دهد که افرادی که در شهرهای داغ مانند فونیکس زندگی می‌کنند، نشانه‌هایی از پیری زودرس را در سطح مولکولی بروز می‌دهند.
گرما، درست مانند سیگار، شما را پیر می‌کند
«تأثیر گرما مشابه با تأثیر مصرف سیگار و الکل است،» این را دکتر ایونیونگ چوی، نویسنده اصلی تحقیق و متخصص سالمندی در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی می‌گوید. تیم او بزرگسالان مسن را از شهرهای مختلف آمریکا با هم مقایسه کرد؛ از جمله شهرهای گرم مانند فونیکس و شهرهای خنک‌تری مانند سیاتل.
بر اساس نتایج، افرادی که در مناطق گرم زندگی می‌کردند، از نظر بیولوژیکی حدود ۱۴ ماه پیرتر از همتایان خود در مناطق خنک‌تر بودند. این یافته نشان می‌دهد که قرارگیری مداوم در معرض گرما ممکن است به‌طور خاموش و تدریجی، سیستم‌های درونی بدن را فرسوده کند.
تأثیرات پیری بر سلامت و اقتصاد
به گفته دکتر دبرا کار، متخصص سالمندی در دانشگاه بوستون، حتی تفاوت‌های اندک در روند پیری نیز اهمیت دارند. «این موضوع تنها فشار زیادی بر زندگی فردی افراد و خانواده‌ها و مراقبان‌شان وارد نمی‌کند، بلکه پیامدهای گسترده‌ای برای جامعه نیز دارد.»
پیری زودرس و بیماری‌های مزمن
پیری سریع‌تر ممکن است منجر به بروز زودهنگام بیماری‌هایی مانند دیابت، زوال عقل و بیماری‌های قلبی‌عروقی شود. این مسائل می‌توانند افراد را زودتر از بازار کار خارج کنند یا آنها را نیازمند مراقبت‌های پرهزینه و بلندمدت سازند. دکتر کار می‌گوید: «این تأثیرات می‌توانند بسیار چشمگیر باشند.»
اثر گرما بر عملکرد ژن‌ها
در این پژوهش، تمرکز بر “سن زیستی” بوده نه صرفاً “سن تقویمی”. برای این منظور، نمونه‌های DNA بررسی شدند تا تغییراتی که با فرآیند “متیلاسیون” مرتبط هستند، ردیابی شوند. متیلاسیون یک فرآیند شیمیایی است که تعیین می‌کند ژن‌ها چگونه رفتار کنند؛ این فرآیند می‌تواند ژن‌ها را فعال یا غیرفعال کند.
متیلاسیون، کلید روشن و خاموش کردن ژن‌ها
متیلاسیون توالی DNA را تغییر نمی‌دهد، اما نحوه بیان ژن‌ها را دگرگون می‌سازد. این تغییرات می‌توانند در واکنش به عوامل محیطی مانند استرس، تغذیه نامناسب، کم‌تحرکی، آلودگی و گرما رخ دهند.
افزایش گرما، شتاب‌دهنده پیری
قرار گرفتن در معرض گرمای بیشتر، در چندین نوع «ساعت اپی‌ژنتیکی» به پیری سریع‌تر مرتبط است. حتی مواجهه کوتاه‌مدت (در حد چند روز یا هفته) باعث افزایش در شاخص «PCPhenoAge» شده که به پیری فیزیولوژیکی کلی مربوط است.
مواجهه طولانی‌مدت با گرما چه می‌کند؟
مواجهه طولانی‌مدت (بین یک تا شش سال) نیز باعث تسریع در ساعت‌های «PCGrimAge» و «DunedinPACE» شده است که به‌ترتیب با ریسک مرگ‌ومیر و سرعت زوال جسمی در ارتباط هستند.
مطالعات حیوانی نیز این یافته‌ها را تأیید می‌کنند. استرس گرمایی می‌تواند یک «حافظه اپی‌ژنتیکی» پایدار ایجاد کند که عملکرد سلول‌های ایمنی و قلب را تغییر دهد، و این تغییرات حتی پس از پایان دوره گرمایی نیز باقی بمانند.
در انسان‌ها، گرما با کاهش متیلاسیون ژن‌هایی مانند TLR-2 (که نقش مهمی در التهاب و ایمنی دارند) مرتبط بوده است. این تغییرات می‌تواند توضیحی برای افزایش سرعت بروز بیماری‌ها بر اثر گرما باشد.
گرمای فزاینده، تهدیدی در حال گسترش
در طول موج‌های گرمایی، میزان مراجعه به اورژانس و مرگ‌ومیر به‌شدت افزایش می‌یابد. با تغییرات اقلیمی، این خطرات نیز بیشتر می‌شوند. طبق گزارش ارزیابی ملی آب‌وهوا در آمریکا، تا میانه قرن جاری، این کشور ممکن است هر سال بین ۲۰ تا ۳۰ روز دیگر با گرمای شدید مواجه شود.
آسیب‌پذیری سالمندان در برابر گرما
چوی هشدار می‌دهد که افزایش گرما هم‌زمان با پیرتر شدن جمعیت اتفاق می‌افتد. افراد مسن توانایی خنک کردن بدن‌شان را کمتر دارند. داروها و کاهش گردش خون نیز آسیب‌پذیری آنها را بیشتر می‌کند.
اما این فقط سالمندان نیستند که در خطرند. دکتر رابرت مید، متخصص فیزیولوژی گرما در دانشگاه هاروارد، می‌گوید: «مثل این است که شما وسط آب تقلا می‌کنید و کسی یک آجر هم به‌دست‌تان می‌دهد. یک وزن اضافه.»
دمای خانه هم نقش دارد
موضوع فقط گرمای بیرونی نیست. شرایط داخلی خانه‌ها نیز بسیار متفاوت است. بعضی افراد در کاروان‌ها یا آپارتمان‌هایی بدون سیستم سرمایشی زندگی می‌کنند، در حالی که برخی دیگر به کولرهای مطمئن دسترسی دارند.
ضرورت داده‌های شخصی‌سازی‌شده
تحقیقات آینده بر آن است تا این تفاوت‌ها را بررسی کند. داده‌های شخصی‌سازی‌شده می‌توانند نشان دهند که قرارگیری روزانه در معرض گرما، چگونه بر سلامت بلندمدت اثر می‌گذارد. این یافته‌ها می‌توانند راهنمایی برای تدوین سیاست‌های سلامت عمومی باشند.
گرما و پیری طولانی‌مدت
محققان یادآور می‌شوند که همه تغییرات ژنی لزوماً منفی نیستند. برخی ممکن است نشان‌دهنده سازگاری بدن با گرما باشند. با این حال، شواهد فعلی بیشتر به‌سمت آسیب اشاره دارند تا سازگاری.
آثار تجمعی استرس گرمایی
قرارگیری طولانی‌مدت در معرض گرما می‌تواند باعث کاهش فعالیت بدنی، اختلال در خواب و افزایش استرس شود. این عوامل با گذر زمان روی هم انباشته شده و حتی بدون علائم مشهود، بدن را به سمت پیری سریع‌تر سوق می‌دهند.
با استفاده از ابزارهای دقیقی مانند ساعت‌های اپی‌ژنتیکی، دانشمندان اکنون دید روشن‌تری نسبت به تأثیر گرما بر سلامت اساسی بدن پیدا کرده‌اند.
نتیجه‌گیری
مطالعه‌ای که در ژورنال Science Advances منتشر شده است، بر نقش کلیدی گرمای محیطی در تسریع روند پیری بدن تأکید دارد. این یافته‌ها زنگ خطری برای سیاست‌گذاران حوزه سلامت، طراحان شهری و عموم مردم است؛ به‌ویژه در جهانی که هم‌زمان در حال گرم‌تر شدن و پیرتر شدن است.