1

من همیشه می‌دانستم گوگل اطلاعات زیادی از من دارد، اما «زیاد» یک کلمه مبهم است. می‌خواستم سند و مدرک ببینم. همین شد که به ابزاری برخوردم که درست جلوی چشم‌ها پنهان بود: Google Takeout. این ابزار راهی در اختیارم گذاشت تا داده‌هایم را مستقیماً از سرورهای گوگل، آن هم مرتب و بسته‌بندی‌شده برای بررسی دانلود کنم.

Google Takeout چیست؟

Google Takeout یک سرویس رسمی است که در سال ۲۰۱۱ توسط تیمی در گوگل به نام Data Liberation Front راه‌اندازی شد. مأموریت آن‌ها ساده بود: اینکه کاربران راحت‌تر بتوانند داده‌هایشان را از محصولات گوگل خارج کنند؛ چه برای گرفتن نسخه پشتیبان، چه برای تغییر پلتفرم، یا حتی صرفاً از روی کنجکاوی.

به بیان ساده، این یک ابزار خروجی گرفتن (export) است. شما سرویس‌های مورد نظر را انتخاب می‌کنید و Takeout یک آرشیو می‌سازد که داده‌های شخصی شما از همان سرویس‌ها در آن ذخیره شده است. این می‌تواند شامل ایمیل‌ها، اسناد، عکس‌ها، تاریخچه جست‌وجو و مرور، سابقه تماشای یوتیوب، گزارش مکان‌ها، فعالیت‌های Google Fit، سوابق پرداخت و خیلی موارد دیگر باشد.

چه سرویس‌هایی را می‌توان خروجی گرفت؟

یکی از اولین چیزهایی که در Google Takeout توجه‌تان را جلب می‌کند، تعداد زیاد سرویس‌های تحت پوشش آن است. در زمان نگارش این مقاله، شما می‌توانید داده‌های زیر را خروجی بگیرید:

• جیمیل (همه پیام‌ها، پیوست‌ها و پیش‌نویس‌ها).
• فایل‌ها و پوشه‌های Google Drive.
• مخاطبین و آدرس‌های ذخیره‌شده.
• رویدادهای Google Calendar.
• داده‌های Google Maps شامل مکان‌های پین شده، نقد و بررسی‌ها، مکان‌های ذخیره‌شده و ویرایش‌های نقشه.
• یوتیوب و YouTube Music شامل تاریخچه تماشا و جست‌وجو، لیست‌های پخش، اشتراک‌ها و نظرات.
• آلبوم‌ها و متادیتای Google Photos.
• فعالیت و سوابق سلامت Google Fit.
• تاریخچه تراکنش‌های Google Pay.
• لاگ‌های گفت‌وگوی Gemini (که پیش‌تر Google Bard نام داشت).
• تاریخچه دانلود و نقد اپلیکیشن‌ها در Google Play Store.
• یادداشت‌های Google Keep.
• وظایف (Tasks)، گروه‌ها (Groups)، Google Voice، Google News و چندین محصول دیگر.

لیست واقعاً طولانی است و برای بسیاری از افراد، شامل اپلیکیشن‌هایی می‌شود که سال‌هاست حتی استفاده نمی‌کنند. مثلاً خودم متعجب شدم وقتی دیدم داده‌های مربوط به Google Podcasts هم در آن هست، سرویسی که فکر می‌کردم مدت‌ها پیش منسوخ شده است.

روند خروجی گرفتن گام‌به‌گام

استفاده از Google Takeout بسیار ساده است:

۱. به وب‌سایت Google Takeout بروید و وارد حساب کاربری گوگل خود شوید.

۲. به طور پیش‌فرض، همه سرویس‌هایی که تابه‌حال استفاده کرده‌اید انتخاب شده‌اند. می‌توانید همه را خروجی بگیرید یا فقط برخی را انتخاب کنید. مثلاً اگر فقط جیمیل و یوتیوب می‌خواهید، بقیه را غیرفعال کنید.

۳. روی Next Step کلیک کنید. اینجا باید موارد زیر را مشخص کنید:

• روش دریافت (لینک دانلود ایمیل یا آپلود مستقیم روی Google Drive، Dropbox، OneDrive یا Box).
• تناوب خروجی (فقط یک بار یا هر دو ماه یک‌بار برای یک سال).
• نوع فایل (.zip یا .tgz).
• حداکثر حجم هر فایل (۱، ۲ یا ۴ گیگابایت). اگر داده‌ها بیشتر باشند، گوگل آن‌ها را در چند فایل تقسیم می‌کند.

بعد از انتخاب، روی Create Export بزنید و منتظر بمانید. بسته به حجم داده‌ها، آماده‌سازی می‌تواند از چند دقیقه تا چند روز طول بکشد. برای من که سال‌ها ایمیل و عکس داشتم، خروجی تقریباً ۲۴ ساعت زمان برد.

وقتی آماده شد، گوگل لینکی برای دانلود می‌فرستد. هر سرویس در پوشه جداگانه قرار دارد و شامل فایل‌های HTML (قابل مشاهده در مرورگر) یا JSON (داده‌های ساختارمند) است. عکس‌ها و ویدیوها هم در فرمت اصلی ذخیره می‌شوند.

نکاتی که باید بدانید

• اطلاعات حذف‌شده وجود ندارند: ایمیل‌ها یا تاریخچه جست‌وجویی که پاک کرده‌اید، در خروجی نخواهد بود.
• فقط آنچه گوگل نشان می‌دهد: Takeout نسخه مؤدبانه داده‌های شماست. ممکن است شامل همه اطلاعاتی که گوگل جمع‌آوری کرده نباشد، مخصوصاً داده‌های خام یا استنباط‌هایی که برای تبلیغات استفاده می‌شود.
• مهلت دانلود محدود است: فایل‌ها حدود ۷ روز برای دانلود در دسترس‌اند.
• حجم فایل‌ها ممکن است بسیار زیاد باشد: اگر سال‌ها ایمیل و عکس ذخیره کرده باشید، ممکن است خروجی شما به ده‌ها یا صدها گیگابایت برسد.

بزرگ‌ترین شگفتی‌هایی که پیدا کردم

در پوشه Gmail ایمیل‌هایی از دوران جوانی‌ام بود: درخواست‌های شغلی، مکاتبات عجیب با دوستان قدیمی، رسید خریدهای اینترنتی و خبرنامه‌هایی که زمانی شیفته‌شان بودم. مرور آن‌ها مثل نگاه به ذهنیت نسخه‌ای قدیمی‌تر از خودم بود. خروجی یوتیوب هم برایم خنده‌دار بود: دوره‌هایی از اعتیاد به شوخی‌های اینترنتی، آموزش‌های بی‌پایان گیتار باس، یا ویدیوهای بررسی گوشی که روزی مرا غرق خود کرده بودند.

اما چیزی که بیش از همه مرا تکان داد، متادیتای Google Photos بود. بسیاری از عکس‌ها، از شام‌های ساده تا گردش‌های ساحلی هنوز هم مختصات GPS دقیق داشتند. این یعنی در طول سال‌ها عملاً ردپای مکانی زندگی‌ام را هم‌زمان با عکس‌ها بارگذاری کرده بودم. فهمیدن این‌که کسی می‌تواند با آن داده‌ها زندگی‌نامه‌ام را بازسازی کند، واقعاً هشیارکننده بود.

تغییراتی که بعد از دیدن داده‌هایم ایجاد کردم

بعد از مرور آرشیوم، دیگر نتوانستم مثل قبل از سرویس‌های گوگل استفاده کنم. چند تغییر اساسی ایجاد کردم:

• فعال‌سازی حذف خودکار داده‌های جست‌وجو و فعالیت بعد از سه ماه.
• خاموش کردن کامل تاریخچه مکان (Location History).
• پاک‌سازی Google Drive و Google Photos و حذف فایل‌ها و اسکرین‌شات‌های غیرضروری.

البته گوگل همچنان بخشی از زندگی روزمره‌ام است، اما حالا مطمئنم ردپای دیجیتالم تا این حد دائمی و گسترده باقی نمی‌ماند. این تجربه نه‌تنها کنجکاوی‌ام را رفع کرد، بلکه کمک کرد آگاهانه‌تر از سرویس‌های گوگل استفاده کنم.