چند ماهواره در فضا وجود دارد و کدام کشور بیشترین تعداد را در اختیار دارد؟ پرتاب اسپوتنیک در ۴ اکتبر ۱۹۵۷، آغازگر عصر فضا بود. اکنون، نزدیک به هفت دهه بعد، ده‌ها هزار ماهواره در مدار زمین قرار دارند.

اسپوتنیک، اولین ماهواره‌ی ساخت بشر، اگر امروز در فضا بود، در میان انبوهی از ۴۵۰۰۰ شیءِ ساخته‌ی دست بشر گم می‌شد. هرکدام از این اشیاء، در واقع یک ماهواره محسوب می‌شوند؛ زیرا ماهواره به هر جسمی گفته می‌شود که به دور جسم دیگری در فضا می‌چرخد. اما بخش بزرگی از این اشیاء، زباله‌های فضایی هستند که تا سال ۲۰۲۲ حدود ۳۲۷۵۰ مورد از آن‌ها ردیابی می‌شدند.

تعداد ماهواره‌ها در فضا چقدر است؟

دفتر امور فضایی سازمان ملل متحد، ۱۳۷۲۷ ماهواره را در مدار زمین ثبت کرده است. این ماهواره‌ها متعلق به ۸۲ کشور و سازمان مختلف هستند که چین با ۱۱۲۱، روسیه با ۱۴۷۱ و انگلستان با ۷۲۲ ماهواره از جمله آن‌ها محسوب می‌شوند. اما آمریکا با اختلاف زیاد، در صدر این فهرست قرار دارد. ۹۲۰۳ ماهواره‌ی آمریکایی در حال حاضر در مدار زمین قرار دارند؛ یعنی بیش از شش برابر تعداد ماهواره‌های روسیه که در رتبه‌ی دوم قرار دارد. با توجه به رشد تصاعدی استفاده از ماهواره‌ها، این عدد روزبه‌روز در حال افزایش است. تنها در سال ۲۰۲۴، ۲۶۹۵ ماهواره به فهرست ماهواره‌های فضایی اضافه شد؛ در حالی که در سال ۲۰۲۰، فقط ۳۳۷۱ ماهواره در مدار زمین وجود داشت.

ماهواره‌ها در فضا چه می‌کنند؟

ماهواره‌ها زندگی ما را تغییر داده‌اند. از سیستم‌های ناوبری ماهواره‌ای تا اینترنت جهانی، جهان مدرن به دلایل مختلفی به ماهواره‌ها وابسته است. پیش‌بینی آب‌وهوا، پخش سیگنال‌های تلویزیونی و تلفنی یا سرویس استارلینک ایلان ماسک، از جمله کاربردهای شناخته‌شده‌ی ماهواره‌ها هستند. اما نزدیک به ۱۴۰۰۰ ماهواره‌ی در حال گردش به دور زمین، وظایف متنوع دیگری نیز دارند. برای مثال، تراکنش‌های مالی گاهی از طریق لینک‌های ماهواره‌ای انجام می‌شوند. بنابراین، ممکن است هنگام سفارش پیتزا با کارت اعتباری، سیگنال پرداخت شما از یک ماهواره عبور کند.

از دیگر کاربردهای کمتر شناخته‌شده‌ی ماهواره‌ها می‌توان به نظارت بر شبکه‌های انرژی، بهره‌برداری از تلسکوپ‌های فضایی مانند هابل، ردیابی جریان‌های اقیانوسی و حتی حمل خاکستر انسان به مدار سیاره‌ها اشاره کرد. کاربردهای نظامی ماهواره‌ها نیز گسترده است که شامل ارتباطات، سیستم‌های هشدار اولیه، GPS و نظارت لحظه‌ای می‌شود. در سال ۲۰۲۳، آمریکا با ۲۴۷ ماهواره‌ی نظامی، پیشتاز بود و پس از آن چین با ۱۵۷، روسیه با ۱۱۰ و فرانسه با ۱۷ ماهواره قرار داشتند. اسرائیل، انگلستان، آلمان و لوکزامبورگ از دیگر کشورهایی هستند که ماهواره‌های نظامی در مدار دارند.

از بوق‌های اسپوتنیک ۱ که به تنهایی در فضا می‌چرخید تا انبوه ماهواره‌هایی که اکنون ما را به هم متصل می‌کنند، هدایت می‌کنند و زیر نظر دارند، رقابت فضایی و ماهواره‌های حاصل از آن، جامعه را متحول کرده‌اند. با اضافه شدن روزانه هفت تُن سخت‌افزار فضایی به فضا، به نظر می‌رسد این رقابت به این زودی‌ها متوقف نخواهد شد.