نقل و انتقال خودرو فرآیندی چند مرحله‌ای با پیچ‌وخم‌های حقوقی و قانونی متعددی است که با وجود سادگی آن‌ها، مستلزم توجه کافی خریدار و فروشنده خواهد بود. یکی از دغدغه‌های مهم، مسئله جریمه‌های قبلی خودرو است؛ جریمه‌هایی که مالک یا راننده قبلی مرتکب شده و هنگام انتقال مالکیت باید تکلیفشان مشخص شود. سوال بسیاری از افراد به‌خصوص خریداران این است که آیا هنگام تعویض پلاک و انتقال سند، جریمه‌ها باید کاملا تسویه شده باشند؟ در این صورت، این قانون مشمول همه جریمه‌ها می‌شود؟

در ادامه به این سوالات به تفصیل و با جزئیات کامل پاسخ می‌دهیم. همچنین نگاهی نیز به دیگر هزینه‌های مستلزم تسویه به‌منظور انتقال مالکیت خودرو می‌پردازیم.

امکان انتقال خودرو جریمه دار: آری یا خیر؟

پاسخ به این سوال به‌طور ساده و خلاصه، خیر است. بر اساس قانون، به‌منظور تعویض پلاک، انتقال سند و در نهایت انتقال مالکیت خودرو، پرداخت همه جریمه‌های قبلی و معوقه آن الزامی است. پرداخت‌کننده این جریمه می‌تواند مالک، راننده یا فرد دیگری باشد؛ بااین‌حال لازم است همه آن‌ها تا پیش از روز تعویض پلاک، تسویه شوند. در غیر این صورت، کارشناسان حاضر در مرکز، ادامه فرآیند را متوقف خواهند کرد.

نکته مهم و قابل توجه برای هر دو طرف معامله، یعنی خریدار و فروشنده، لزوم پرداخت همه جریمه‌هاست. به عبارت دیگر، قانون، استثنایی از نظر نوع جریمه‌ها اعم از جریمه دو برگی، الصاقی و تسلیمی در این زمینه تعیین نکرده است. هیچ حداقل و حداکثری هم در مورد میزان جریمه‌ها وجود ندارد. بنابراین، به‌عنوان خریدار باید مراقب باشید که فروشنده هیچ هزینه‌ای از این نظر به شما تحمیل نکند.

همان‌طور که گفتیم، در صورت عدم پرداخت جریمه‌های قبلی خودرو که به آن‌ها به‌اختصار خلافی گفته می‌شود، امکان فروش قانونی و رسمی خودرو به فرد دیگر وجود ندارد. این قانون در مورد نقل و انتقال‌های رسمی بدون پرداخت هزینه نیز صدق می‌کند. همچنین وظیفه پرداخت جریمه‌های دیرکرد نیز به‌عهده فروشنده یا مالک قبلی است.

اهمیت پرداخت جریمه ها پیش از انتقال خودرو

علاوه بر الزام قانونی پرداخت جریمه‌ها قبل از روز تعویض پلاک و انتقال خودرو، این موضوع اهمیت زیادی نیز در شکل‌گیری اعتماد میان طرفین معامله دارد. کم نیستند توافق‌ها و حتی قول‌نامه‌هایی که به این دلیل از سوی خریدار لغو شده و به زبان ساده، معامله به‌هم خورده است. حتی در صورت ادامه تمایل خریدار به خرید خودرو، مراجعه مجدد به مراکز تعویض پلاک قطعا وقت و انرژی زیادی از هر دو طرف تلف خواهد کرد؛ موضوعی که بر تجربه خرید و فروش معامله‌گران در بنگاه‌های معامله اتومبیل نیز تاثیر قابل توجهی دارد.

از نظر قانونی و حقوقی، پرداخت این هزینه‌ها از وارد آمدن هزینه‌ها و حتی بار حقوقی اضافه به خریدار جلوگیری می‌کند. دلیل الزام آن از نظر مراجع قانون‌گذار نیز دقیقا همین موضوع است. به‌عنوان خریدار توصیه می‌شود برای ارزیابی صداقت فروشنده و جلوگیری از اتلاف وقت، انرژی و هزینه‌های رفت‌وآمد، از او بخواهید پیش از انجام معامله، رسید پرداخت خلافی و صفر شدن آن را برای شما ارسال کند.

دیگر بدهی های لازم به پرداخت قبل از انتقال خودرو

به غیر از جریمه و به عبارت دیگر خلافی، خودروی مورد معامله ممکن است بدهی‌های دیگری نیز داشته باشد. اطلاع از آن‌ها و مسئولیت پرداخت هریک نیز پیش از مراجعه برای تعویض پلاک ضروری است. علاوه بر این بدهی‌ها، مسئله مالیات خرید و فروش خودرو نیز مطرح است. در ادامه به هریک از این هزینه‌ها و بدهی‌ها می‌پردازیم.

مسئول پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو

نقل و انتقال خودرو، مشمول پرداخت مالیات است. این هزینه، جزو بدهی‌های خودرو نیست، اما مانند کمیسیون، کارشناسی و … از هزینه‌های معامله آن به‌شمار می‌رود. پیش از انجام معامله نیز باید تحقیق کنید که مالیات نقل و انتقال خودرو چطور محاسبه می‌شود؟ در این زمینه باید به آخرین قوانین بسته به نوع خودرو و تاریخ معامله دقت کنید. بر اساس عرف و قانون، وظیفه پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو به عهده مالک یا فروشنده است؛ بااین‌حال، طرفین می‌توانند توافق کنند که خریدار، آن را پرداخت نماید.

انواع عوارض لازم به پرداخت قبل از انتقال مالکیت خودرو

علاوه بر خلافی، معمول‌ترین بدهی یک خودرو، عوارض مختلفی است که به‌مرور مشمول پرداخت آن‌ها شده است. این هزینه‌ها قبلا از سوی مراجع مربوطه از طریق پیامک به اطلاع صاحب خودرو رسیده‌اند و عدم پرداخت به‌موقع آن‌ها نیز عمدتا مشمول جریمه دیرکرد می‌شود. این عوارض یا بدهی‌ها به سه دسته کلی زیر قابل تقسیم هستند:

۱- عوارض سالانه شهرداری: شهرداری‌ها، علاوه بر ساختمان‌ها، خودروها را نیز مشمول پرداخت عوارض سالانه می‌کنند. این هزینه، تنها شامل خودروهایی می‌شود که در شهرها تردد می‌کنند.

۲- عوارض طرح ترافیک: درصورتی‌که خودرو بدون خرید مجوز عبور و مرور، وارد محدوده‌های تعیین‌شده تحت عنوان طرح ترافیک شود، مشمول پرداخت عوارض طرح ترافیک خواهد شد.

۳- عوارض آزادراهی: هنگام تردد در آزادراه‌ها، دوربین‌های راهنمایی و رانندگی پلاک خودروها را ثبت کرده و پلیس راهور برای آن‌ها هزینه تردد در آزادراه تعیین می‌کند؛ هزینه‌ای که مدت‌زمان محدودی برای پرداخت دارد و در غیر این صورت، مالک خودرو مشمول پرداخت هزینه دیرکرد نیز می‌شود.

روش های پرداخت جریمه و دیگر بدهی های خودرو

روش‌های متنوعی برای پرداخت بدهی‌ها و جریمه‌های خودرو پیش از اقدام به انتقال مالکیت آن وجود دارد. مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• سامانه‌ها و اپلیکیشن‌های پرداخت آنلاین
• پیشخوان‌های آنلاین و حضوری دولتی
• اپلیکیشن‌های بانکی
• مراجعه به عابربانک
• سامانه‌های پیامکی
• سایت پلیس راهور ناجا
• مراجعه به پلیس به اضافه ۱۰

در این بین، روش‌های آنلاین نظیر سامانه‌ها و اپلیکیشن‌های پرداخت، سهولت و سرعت بیشتری دارند. برخی از آنها مانند آیتول به‌طور اختصاصی برای استعلام و پرداخت هزینه‌های خودرو طراحی شده‌اند. با مراجعه به آن‌ها کافی است اطلاعات هویتی خود و خودرو نظیر پلاک و… را وارد کرده و پس از مشاهده هزینه‌ها، آن‌ها را با اتصال به شبکه بانکی پرداخت کنید.

سخن آخر درباره بدهی‌های خودرو

همان‌طور که در این مطلب گفتیم، پیش از انتقال خودرو پرداخت بدهی‌های آن از جمله انواع جریمه‌ها و عوارض سه‌گانه ضروری است. مالیات نقل و انتقال خودرو نیز هزینه دیگری است که طرفین می‌توانند بر سر پرداخت‌کننده آن توافق کنند. برای این منظور، روش‌های مختلفی وجود دارند که در میان آن‌ها، سامانه‌های آنلاین و اپلیکیشن‌های پرداخت، ساده‌تر بوده و در زمان شما نیز صرفه‌جویی می‌کنند.