عضو شورای سردبیری روزنامه دنیای خودرو در این باره نوشت :
چالش ناترازی انرژی در کشور دیگر یک هشدار کارشناسی نیست؛ بحرانی واقعی است. امروز کشور نه فقط مصرفکنندهای بزرگ در حوزه بنزین است بلکه به واردکنندهای وابسته، بدل شده؛ آن هم درحالی که سالها شعار خودکفایی در سوخت و انرژی، بخش ثابتی از ادبیات رسمی کشور بوده است.
در چنین شرایطی، هرگونه اصلاح قیمتی بدون اصلاح ساختار مصرف و تنوع سبد سوخت، صرفا مُسکنی موقت خواهد بود.
مشکل از آنجا آغاز شد که دهههاست نگاه ما به انرژی، نه بهعنوان منبع ارزشمند اقتصادی بلکه بهمثابه «حق اجتماعی» تثبیت شده است.
نتیجه آنکه، بنزین با قیمتی عرضه میشود که حتی هزینه تولید و واردات آن را پوشش نمیدهد. این سیاست اگرچه در کوتاهمدت رضایت عمومی میآورد، اما در بلندمدت، مردم را با پیامدهای تورمی، آلودگی هوا و اتلاف منابع روبهرو میکند.
امروز که بحث اصلاح تدریجی قیمت سوخت پیش کشیده میشود، باید توجه داشت که چنین اصلاحی بدون یک بسته سیاستی جامع در حوزه انرژی، موفق نخواهد شد.
نخستین گام در این مسیر، تنوعبخشی به سبد سوخت کشور است. تجربه جهانی نشان میدهد که کشورهایی توانستهاند وابستگی خود را به بنزین کاهش دهند که در کنار اصلاح قیمتها، گزینههای جایگزین را نیز توسعه دادهاند؛ از گاز طبیعی فشرده (CNG) و گاز مایع گرفته تا انرژی برق و هیدروژن.
در کشور نیز ظرفیتهای مغفول زیادی وجود دارد. توسعه زیرساختهای CNG در دهه ۸۰ گام مثبتی بود، اما در سالهای اخیر با بیتوجهی روبهرو شده است.
بسیاری از جایگاههای CNG با کمبود قطعات، افت فشار و کاهش ایمنی مواجه هستند. از سوی دیگر، خودروهای دوگانهسوز و برقی همچنان سهم ناچیزی از بازار دارند؛ چراکه سیاستگزاری در این حوزه نه پایدار بوده و نه تشویقی.
اگر امروز دولت واقعا بهدنبال کاهش ناترازی است، باید با سرمایهگذاری هدفمند و مشوقهای مالیاتی، زمینه رقابتپذیری سوختهای جایگزین را فراهم کند.
در کنار اصلاح سبد سوخت، واردات خودروهای کممصرف و هیبریدی باید از حالت نمادین به سیاست واقعی تبدیل شود. تحریمها و محدودیتهای ارزی نباید توجیهی برای عقبماندگی در این بخش باشد.
مصرف سوخت خودروهای داخلی، بهطور میانگین دو برابر خودروهای همرده جهانی است؛ این یعنی هر خودرو داخلی، دو برابر بیشتر از سهم طبیعی خود یارانه میبلعد.
واردات محدود و هوشمند خودروهای کممصرف، نهتنها به کاهش مصرف بنزین کمک میکند، بلکه خودروسازان داخلی را وادار به رقابت و بهبود فناوری میسازد.
نمیتوان از یکسو مردم را به صرفهجویی دعوت کرد و از سوی دیگر، با نبود گزینههای کارآمد، آنان را در برابر تنها انتخابِ بنزینِ یارانهای رها کرد.
سیاست انرژی باید چندمسیره باشد؛ یعنی هر خانوار بتواند با انتخاب میان بنزین، CNG، برق یا خودروهای هیبریدی، بخشی از هزینه خود را مدیریت کند. درنهایت، اصلاح قیمتی سوخت اگر قرار است به نتیجهای پایدار برسد، باید بر پایه اعتماد عمومی و شفافسازی درباره حجم یارانه پنهان، بیان صادقانه واقعیتهای تولید و واردات و ارائه راهحل جایگزین باشد و این درواقع کلید موفقیت در هر اصلاح اقتصادی است.
اقتصاد انرژی کشور دیگر تحمل آزمون و خطا ندارد. دوران تصمیمهای مقطعی به پایان رسیده است.
راه نجات، نه در بنزین گرانتر، بلکه در اقتصاد هوشمندتر، سوخت متنوعتر و خودرو کممصرفتر است.