1

دنیای انیمه همواره پر از آثار شگفت‌انگیزی است که از مرزهای داستان‌گویی و منطق عبور می‌کنند. برخی از این آثار به‌قدری عجیب و غیر قابل پیش‌بینی‌ هستند که بیننده در نخستین تماشا تصور می‌کند آن‌ها زاییده‌ی خیال‌اند. با این حال، همین آثار به ظاهر غیرعادی، گاه به عمیق‌ترین پرسش‌های انسانی و فلسفی می‌پردازند. در ادامه به معرفی هشت انیمه غیرمعمول پرداخته می‌شود که هر کدام به شکلی منحصربه‌فرد، ساختارهای روایی و بصری را زیر و رو کرده‌اند.

Bobobo-bo Bo-bobo (2003)

ساخته‌ی یوشیو ساوای، یکی از عجیب‌ترین کمدی‌های تاریخ انیمه است. این سریال با تمسخر کلیشه‌های شونن، داستان‌هایی بی‌منطق و سرشار از بازی‌های زبانی را روایت می‌کند. قهرمانان آن با موهای خود می‌جنگند و در جهانی زندگی می‌کنند که منطق در آن معنایی ندارد. در پسِ این هرج‌ومرج کودکانه، ریتم کمدی دقیقی نهفته است که از تکرار و اغراق تغذیه می‌کند. انیمه Bobobo-bo Bo-bobo در واقع نوعی طنز ساختارشکن است که با بی‌نظمی کنترل‌شده، قواعد ژانر را از نو تعریف می‌کند.

Cat Soup (2001)

انیمه کوتاه Cat Soup ساخته‌ی تاتسو ساتو، سفری سورئال میان مرگ و زندگی است. داستان، یک بچه‌گربه را دنبال می‌کند که در جهانی کابوس‌وار به جست‌وجوی روح خواهرش می‌پردازد. فیلم بدون دیالوگ است و بیننده را وادار می‌کند معنا را در ریتم، صدا و تصویر بجوید. این اثر کوتاه اما پرقدرت، مرگ را نه به‌عنوان پایان، بلکه به‌صورت چشم‌اندازی شاعرانه و وهم‌آلود به تصویر می‌کشد.

Mind Game (2004)

اثر مایوساکی یوسا، ترکیبی از دیوانگی بصری و آزادی بی‌حد است. فیلم بر اساس مانگایی از روبین نیشی ساخته شده و داستان نی‌شی، مردی ۲۰ ساله را دنبال می‌کند که پس از مرگی ناگهانی، فرصتی دوباره برای زندگی پیدا می‌کند. Mind Game از قوانین روایی و بصری پیروی نمی‌کند؛ رنگ‌ها، فرم‌ها و دیدگاه‌ها مدام تغییر می‌کنند. پیام اصلی آن ساده است: ارزش زندگی در حرکت و انتخاب نهفته است، نه در امنیت. اثری که تماشایش مانند رؤیایی پرهیجان و خسته‌کننده است، اما در نهایت الهام‌بخش باقی می‌ماند.

Dorohedoro (2020)

ساخته‌ی Q هایاشیدا، جهانی تیره و خون‌آلود را به نمایش می‌گذارد که در آن جادو، خشونت و انسانیت در هم تنیده‌اند. شخصیت اصلی، کایمن، مردی با سر مارمولک است که در پی کشف هویت واقعی خود است. در میان خشونت و طنز سیاه، لحظاتی از محبت و همدلی پدیدار می‌شود. Dorohedoro با طراحی خشن و پرجزئیات خود، تضاد میان زشتی و زیبایی را نشان می‌دهد و در عین حال از اخلاق و انسانیت سخن می‌گوید.

Angel’s Egg (1985)

فیلم نمادین استودیو دین به کارگردانی مامورو اوشی، اثری شاعرانه و اسرارآمیز است که به‌سختی می‌توان خلاصه‌اش کرد. انیمه Angel’s Egg با دیالوگ‌های اندک و تصاویری سنگین از نمادهای مذهبی، داستان دختری را روایت می‌کند که در جهانی متروک از یک تخم مرموز نگهداری می‌کند. فیلم همچون نیایشی تصویری است که مخاطب را به تفسیر وادار می‌کند. هیچ پاسخ روشنی در کار نیست، تنها سکوت، انتظار و پرسش درباره ایمان و معنا.

Tekkonkinkreet (2006)

اثر میشل آریاس اقتباسی از مانگای محبوبی به همین نام است. داستان دو یتیم به نام‌های بلک و وایت را روایت می‌کند که در شهر خیالی تاکاراماچی میان هرج‌ومرج و خشونت زندگی می‌کنند. طراحی شهری اثر به طرز خیره‌کننده‌ای زنده است؛ خیابان‌ها نفس می‌کشند و فرو می‌پاشند. Tekkonkinkreet درباره‌ی دوستی، بقا و تعادل میان نور و تاریکی است. فیلم با ترکیب تکنیک‌های غربی و حساسیت ژاپنی، تجربه‌ای منحصربه‌فرد از انیمیشن شهری خلق می‌کند.

Neon Genesis Evangelion (1995)

شاهکار هیدئاکی آنو، تلفیقی از نبردهای روباتیک و فروپاشی روانی انسان است. در ظاهر، سریالی درباره‌ی نوجوانانی است که باید با هیولاهای فضایی بجنگند، اما در واقع سفری به درون اضطراب، افسردگی و بحران هویت است. Neon Genesis Evangelion به تدریج از ژانر اکشن فاصله می‌گیرد و به تأملی فلسفی درباره وجود و رنج بدل می‌شود. ساختار نامعمول و پایان مبهم آن باعث بحث‌های بی‌پایان شد و انیمه را به اثری تاریخی در تلویزیون ژاپن تبدیل کرد.

Gankutsuou: The Count of Monte Cristo (2004)

محیرو مائدا با اقتباس از رمان کلاسیک الکساندر دوما، اثری بصری و مفهومی خلق کرد که در سال ۵۰۵۳ میلادی و در پاریسی آینده‌نگر می‌گذرد. داستان انتقام ادموند دانتس در میان اشراف فاسد، با رنگ‌ها و الگوهای متحرک روایت می‌شود که هر صحنه را به تابلویی زنده بدل می‌کنند. انیمه Gankutsuou هم‌زمان زیبا و تراژیک است؛ اثری درباره‌ی وسواس، طبقه، و بهای سنگین انتقام. جلوه‌های بصری‌اش چنان نوآورانه‌اند که بیشتر به یک نمایش هنری شباهت دارند تا انیمه معمولی.