1
بیشتر موشهای آزمایشگاهی زندگیای کاملاً قابل پیشبینی دارند. غذا همیشه در زمان مشخصی فراهم میشود، فضا محدود است، تغییر محسوسی از روزی به روز دیگر رخ نمیدهد.
دانشمندان دهههاست که از این حیوانات برای مطالعه ترس و اضطراب استفاده میکنند. اما پژوهشی جدید از دانشگاه کرنل یک پرسش اساسی مطرح میکند: اگر این پیشبینیپذیری از بین برود، چه اتفاقی میافتد؟
پاسخ این پرسش در یک فضای باز نزدیک به محوطه دانشگاه شکل گرفت. زمانی که پژوهشگران موشهای آزمایشگاهی را در این محیط طبیعی رها کردند، حیوانات رفتارهایی نشان دادند که هرگز در قفس دیده نشده بود.
زندگی بیرون از قفس
این موشها تا پیش از آن تنها دیوارههای پلاستیکی و کفهای صاف را تجربه کرده بودند. محیط جدید شامل چمن، خاک، زمین ناهموار، باد، آسمان باز بود.
موشها مکث کردند، اطراف را بررسی کردند، هوا را بو کشیدند، سپس شروع به دویدن و پریدن کردند. الگوی حرکت تغییر کرد. جهش جای قدمهای محتاطانه را گرفت. کاوش جای تردید را پر کرد.
این تغییر، آغاز فرآیندی بود که پژوهشگران آن را بازوحشیسازی مینامند.
در این مطالعه، چندین گروه از موشها طی دو سال بررسی شدند. برخی در شرایط استاندارد آزمایشگاهی باقی ماندند. گروهی دیگر برای چند روز یا چند هفته در محیطهای بزرگ، محصور اما طبیعی زندگی کردند.
رویکردی متفاوت برای بررسی اضطراب
در بیشتر مطالعات رفتاری، هدف کاهش تنوع تجربه است. قفسهای آزمایشگاهی این کار را آسان میکنند. اما در این پژوهش، دامنه تجربه بهطور هدفمند گسترش یافت.
برای سنجش اضطراب، از آزمون ماز بعلاوه مرتفع استفاده شد. این ماز شامل بازوهای بسته و بازوهای باز است. بازوهای بسته حس امنیت ایجاد میکنند، بازوهای باز حیوان را در معرض محیط قرار میدهند.
تأثیر محیط طبیعی بر ترس
موشهایی که در آزمایشگاه باقی ماندند، الگوی قابل انتظار نشان دادند. با هر بار تکرار آزمون، زمان حضور آنها در بازوهای باز کاهش یافت.
در مقابل، موشهایی که در محیط طبیعی زندگی کرده بودند، زمان بیشتری را در بازوهای باز سپری کردند. در برخی موارد، واکنش ترسی تقریباً مشاهده نشد.
حتی موشهایی که پیش از این اضطراب تثبیتشده داشتند، پس از یک هفته زندگی در محیط طبیعی، کاهش چشمگیری در رفتارهای اضطرابی نشان دادند.
چرا آزادی اهمیت دارد
عامل کلیدی در این تغییر رفتار، حس کنترل است. زندگی در محیط طبیعی مستلزم تصمیمگیریهای مداوم است. حیوان انتخاب میکند کجا برود، چه زمانی پنهان شود، چگونه با موانع روبهرو شود.
غذا بهصورت خودکار فراهم نمیشود. شرایط محیطی تغییر میکند. رقابت برای فضا وجود دارد.
این حس کنترل، نحوه ارزیابی خطر را در مغز تغییر میدهد. موقعیتهای جدید بهجای تهدید، قابل مدیریت تلقی میشوند.
تجربه چگونه قضاوت را تغییر میدهد
هر روز زندگی در محیط طبیعی تجربهای تازه ایجاد میکند. حفاری، بالا رفتن، پناه گرفتن از باران، تعاملات اجتماعی، همگی دامنه تجربه را گسترش میدهند.
تجربه محدود، قضاوت را محدود میکند. تجربه غنی، توان تشخیص تهدید واقعی را افزایش میدهد.
محیط چگونه ترس را شکل میدهد
این یافتهها نشان میدهند که محیط بهتنهایی میتواند نتایج رفتاری را بهطور اساسی تغییر دهد.
این پژوهش ادعا نمیکند که اضطراب انسان را توضیح میدهد، اما به نکتهای روشن اشاره دارد: تجربه، انتخاب، آزادی نقش مهمی در کاهش ترس دارند.
اگر به موضوع تأثیر محیط بر اضطراب علاقهمند هستید، دیدگاه خود را در بخش نظرات بنویسید یا این مقاله را با دیگران به اشتراک بگذارید.