عزت نفس؛ ریشه در تربیت

عزت نفس، احساس ارزشمندی و لیاقت فرد نسبت به خود است. این احساس از کودکی شکل می‌گیرد و تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله تعاملات با والدین قرار دارد. والدین به عنوان اولین و مهم‌ترین الگوهای کودکان، نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری عزت نفس آن‌ها ایفا می‌کنند.

رفتارهای والدینی که به کاهش عزت نفس منجر می‌شوند

• انتقاد بیش از حد و مقایسه با دیگران: مقایسه مداوم کودک با دیگران و برجسته کردن تفاوت‌ها، باعث می‌شود کودک احساس ناکافی بودن کند.
• توقع بیش از حد: انتظارات غیر واقعی و فشار برای دستیابی به کمال، می‌تواند به کودک احساس شکست و ناامیدی بدهد.
• عدم حمایت و تشویق: زمانی که کودکان احساس نکنند که والدینشان به آن‌ها اهمیت می‌دهند و از تلاش‌هایشان حمایت می‌کنند، عزت نفس آن‌ها کاهش می‌یابد.
• استفاده از عبارات تحقیرآمیز: استفاده از کلماتی مانند «احمق»، «تنبل» یا «بی‌عرضه» می‌تواند به شدت به عزت نفس کودک آسیب برساند.
• محافظت بیش از حد: محافظت بیش از حد از کودک و جلوگیری از تجربه کردن چالش‌ها، باعث می‌شود کودک اعتماد به نفس لازم برای رویارویی با مشکلات را کسب نکند.

چگونه عزت نفس کودک را تقویت کنیم؟

• توجه به نقاط قوت کودک: به جای تمرکز بر نقاط ضعف، به نقاط قوت کودک توجه کرده و آن‌ها را تقویت کنید.
• تشویق و حمایت: از تلاش‌های کودک قدردانی کرده و به او نشان دهید که به او افتخار می‌کنید.
• ایجاد فضای امن: محیطی گرم و صمیمی ایجاد کنید تا کودک احساس کند می‌تواند آزادانه افکار و احساسات خود را ابراز کند.
• آموزش حل مسئله: به کودک کمک کنید تا مهارت‌های حل مسئله را یاد بگیرد و بتواند به تنهایی با مشکلات روبرو شود.
• پذیرش بی‌قید و شرط: کودک را به خاطر آنچه هست بپذیرید و به او نشان دهید که او را دوست دارید.

نتیجه‌گیری

عزت نفس پایین در کودکان می‌تواند عواقب جدی برای آینده آن‌ها داشته باشد. والدین با ایجاد تغییرات کوچک در رفتار خود، می‌توانند نقش مهمی در تقویت عزت نفس فرزندانشان ایفا کنند. به یاد داشته باشید، کودکان به والدینی نیاز دارند که آن‌ها را دوست داشته باشند، حمایت کنند و به آن‌ها باور داشته باشند.