فرقه حق (آیین حق، آیین حقیقت یا دین حقیقت) آیینی با باورهای رازورانه (باطنی) است که در اجتماعاتی از مردمان کشاورز و دامدار شکل گرفته، و گسترش یافته است. 

اهل حق

اهل حق (یارسیان) به پیزوان کرد، لر و ترک زبان طریقتی مذهبی- عرفانی گفته می‌شود که اعتقادات و آداب و رسوم مذهبی خاص خود را دارند که هرچند در بستر اسلام رشد کرده اما در برخی موارد با دین اسلام مطابقت ندارد. اهل حق به تناسخ معتقد هستند و باور دارند خدا در بشر ظهور می‌کنند و مقام حضرت علی (ع) را بسیار والا دانسته و باور دارند حضرت علی(ع) محل بروز ذات الهی و حضرت محمد(ص) مظهر صفات الهی است.  

یارسایان ایرانی، اکثرا در استان‌های کرمانشاه، لرستان، آذربایجان شرقی، زنجان، همدان، تهران و خراسان زندگی کرده و در خارج از ایران  نیز در کشورهای ترکیه، عراق، آلبانی، افغانستان و سوریه زندگی می‌کنند. آثار اهل حق به زبان‌های کردی، لری و ترکی نوشته شده، اما آنچه برای همه آنان حجت است آثار کردی است.

پردیور برای اهل حق مکان مقدسی است که هم رتبه کعبه است و سرسپردگی، برگزاری مراسم در جمخانه، روزه غار، حرام بودن تراشیدن سبیل، اعتقاد به نذر و نیاز، برپایی آتش سر قبر میت در اولین شب درگذشتش و غیره از احکام و آداب اهل حق است.

قدیمی‌ترین متون مذهبی فرقه حق تا سدهٔ چهارم هجری رسیده و قدمت برخی از نیایشگاه‌های آن به پیش از اسلام نیز می‌رسد، اما ساختار کنونی فرقه حق توسط سلطان سهاک بنیان گذاشته شده‌است و وی در اعتقادات اهل حق بالاترین جایگاه نظام آیینی را دارد. از بین آثار پرشمار فرقه حق، «دفاتر» و «دوره»های کردی (گورانی) مورد استناد همه پیروان این مذهب است و به همین دلیل به این آیین «آیین کردان» نیز گفته می‌شود.

نماز اهل حق

رهبران و مرشدان اهل حق نماز را نهی نکرده‌اند اما به ادای آن نیز اهمیتی نمی‌دهند و پیروان خود را به نمازگزاری ترغیب نمی‌کنند و به همین دلیل اغلب اهل حق نماز نمی‌خوانند و از آن جا که نماز بالاترین فروعات و از ضروریات دین اسلام است، ترک نماز، این فرقه را در مقابل همه مسلمانان قرار می‌دهد. عده‌ای از اهل حق اعتقاد دارند نماز و نیاز و عبادات به خاطر نزدیک شدن به حق انجام می‌شوند و اهل حق طبق دستور سلطان اسحاق، نذر و نیاز را همراه با عبادات در جم خانه به طریق مخصوص به خود انجام می دهند و نوع عبادت مهم نیست، مهم هدف قرب الهی است.

خاکسپاری اهل حق

اهل حق در شب اول پس از مرگ بر روی قبر متوفی آتش روشن می‌کنند و حق تیمم، غسل و غسل میت دارند. 

اصول چهارگانه اخلاقی اهل حق

• پاکی
• راستی
• نیستی
• ردا

اسامی هفت تن اهل حق

• حضرت پیر بنیامین (اشو زرتشت)
• حضرت داود (بهمن)
• حضرت پیر موسی (شهریور)
• حضرت مصطفی (خورداد)
• حضرت رزبار (سپندار مزد)
• حضرت زرده بام (امرداد)
• حضرت روچییار (اردی بهشت)

حکم ازدواج با اهل حق

حضرت آیت الله خامنه‌ای

اگر توحید و نبوت و هیچیک از ضروریات دین اسلام را انکار نکنند، و معتقد به نقصی در رسالت رسول اکرم (ص) نباشند، حکم به کفر و نجاست آنها نمی‌شود. در غیر اینصورت باید هنگام تماس با آن‌ها یا خوردن غذای آنان، مسئله طهارت و نجاست مراعات شود.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی

در صورتی که منکر ضروری دین نباشند، معامله با آن‌ها مانعی ندارد، مشروط بر اینکه باعث تقویت فرقه آن‌ها نشود، ولی بهتر است از این ازدواج صرف‌نظر کنید.

حضرت آیت الله صافی گلپایگانی

اگر واقعاً حضرت امیر (ع) را خدا می‌دانند، ازدواج با آن‌ها جایز نیست و باطل است و پاک هم نیستند و معاشرت با آن‌ها و چه بسا برای بعضی اشخاص جایز نباشد.

حضرت آیت الله فاضل لنکرانی

اگر اعتقاد آنان برگشت به انکار یکی از اصول دین داشته باشد، نجس هستند و مثل بهایی‌ها هستند.

حضرت آیت الله سبحانی:

هرگاه اهل حق نماز می‌خوانند و روزه می‌گیرند، با آن‌ها مانند برادر اسلامی رفتار کنید.

حضرت آیت الله وحید خراسانی:

چنانچه از غلّات باشند، یعنی آن‌هایی که قائل به خدایی یکی از ائمه (ع) می‌باشند، یا بگویند خدا در او حلول کرده است، یا یکی از ضروریات دین را مثل نماز و روزه با علم به اینکه ضروری دین است، منکر شود یا از نواصب باشند، یعنی کسانی که دشمن یکی از ائمه (ع) یا حضرت فاطمه زهرا (س) باشند، نجسند و ازدواج با آن‌ها حرام است و باطل.

خاندان اهل حق

• شاه ابراهیمی
• بابا یادگاری
• عالی قلندری
• خاموشی
• میرسوری
• سیدمصطفی
• حاجی باویسی
• زنوری
• آتش‌بیگی
• باباحیدری
• شاه هیاسی

لطفا نظرات و پیشنهادات خود را در انتهای همین مطلب با ما و کاربران محترم سایت ستاره به اشتراک بگذارید.