با استفاده از داده‌های تصویربرداری عصبی نزدیک به 12000 شرکت‌کننده، محققان تأیید کردند که برای تشخیص، تحقیق و درمان اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی (ADHD) به ارزیابی رویکرد کل مغز نیاز است.

مطالعات قبلی بر روی مناطق یا شبکه‌های خاصی در مغز متمرکز می‌شدند. اما اکنون دانشمندان دانشگاه اورگن (OHSU) و مینه‌سوتا معتقدند جنبه‌هایی از خطرات این بیماری که با بزرگ‌نمایی و مشاهده تصویر بزرگتر مغز قابل تشخیص است نباید نادیده گرفته‌ شود.

«مایکل مونی»، استادیار انفورماتیک پزشکی و اپیدمیولوژی بالینی به‌عنوان یکی از نویسندگان این مطالعه گفت:

«با ارزیابی اثرات مناطق سراسر مغز، ما اکنون به ADHD به‌عنوان مسئله کلی در مغز نگاه می‌کنیم. این دیدگاه می‌تواند پیش‌بینی اینکه کدام کودکان مبتلا به ADHD هستند و ممکن است این اختلال چقدر شدید باشد را آسان‌تر کند. ما امیدواریم که این به شناسایی زودهنگام کودکان در معرض خطر کمک کند تا بتوانند در اسرع وقت خدمات موردنیاز خود را دریافت کنند.»

ADHD که طیف وسیعی از علائم را شامل می‌شود، 3.5 درصد جمعیت ایالات متحده یا بیش از 11 میلیون نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. البته تصور می‌شود که رقم واقعی بسیار بیشتر باشد. درحال حاضر، هیچ آزمایش واحدی وجود ندارد که بتوان از آن برای تشخیص این بیماری که هم در کودکان و هم در بزرگسالان وجود دارد استفاده کرد. بهترین چیزی که فعلا استفاده می‌شود، ترکیبی از آزمایش‌های پزشکی برای رد سایر شرایط، بررسی‌ شرح حال و «چک لیست علائم» است که اساس تشخیص و درمان را تشکیل می‌دهند.

در این مطالعه، محققان از داده‌های تصویربرداری عصبی نزدیک به 12000 کودک 9 و 10 ساله استفاده کردند، که در طی یک دهه، رشد رفتاری و اجتماعی مغز را ترسیم می‌کرد. با این کار، آن‌ها یک سیستم نشانه و ملاک خطر آسیب عصبی (PNRS) برای تخمین احتمال تشخیص ADHD براساس اتصالات سراسر مغز ایجاد کردند.

چیزی که دریافت شد این بود که بین میزان امتیاز این شاخص و تشخیص اختلال، زمانی که کل مغز و اتصالات آن در نظر گرفته می‌شد، ارتباط معنی‌داری وجود داشت.

مونی گفت: «هیجان‌انگیز است، زیرا بسیاری از تحقیقات قبلی بر روی مناطق خاص و جداگانه مغز متمرکز بودند. اما مطالعه ما نشان می‌دهد که سیگنال‌هایی از تمام نواحی مغز در خطر ADHD نقش دارند.»

این تیم می‌گوید گام بعدی این است که مقایسه کنند آیا نتایج در سنین مختلف با هم سازگار است یا خیر، تا بتوانند یک ابزار عصبی قوی برای تشخیص فراهم کنند. آنها همچنین امیدوارند که این سیستم بتواند به محققان کمک کند تا به جای بررسی نحوه اتصالات در سراسر مغز، مبنایی برای درمان بهتر فراهم کند.

روش‌های تشخیص فعلی، قدیمی در نظر گرفته می‌شوند. اما اکنون اطلاعات بیشتری درمورد ADHD و بسیاری از نشانه‌های رفتاری آن وجود دارد. درحالی‌که علائم ADHD می‌تواند شامل بیش‌فعالی، تکانش‌گری و اختلال باشد، یک نوع کم‌توجهی و حواس پرتی نیز وجود دارد. همچنین، دسته سومی شبیه به ترکیبی از این دو حالت هم مشاهده شده‌ است.

مونی گفت: «امید ما این است که تحقیقات در این زمینه را ادامه دهیم. در آینده، ما می‌توانیم این روش را تا حدی بهبود ببخشیم و پیش‌بینی و ارزیابی خطر ADHD را ارائه دهیم.»

نتایج پژوهش حاضر در مجله Journal of Neuroscience منتشر شده است.