محققان ابزار مبتنی‌بر هوش مصنوعی جدیدی را توسعه داده‌اند که می‌تواند نقاشی‌هایی که در گذر زمان آسیب دیده‌اند را تنها در چند ساعت بازسازی کند.

در این روش با کمک هوش مصنوعی و ابزارهای دیجیتال، نسخه‌ای بازسازی‌شده از نقاشی آسیب‌دیده تولید می‌شود و سپس روی یک ورقه پلیمری شفاف چاپ می‌شود. پس از آن این ورقه به‌دقت روی اثر هنری اصلی قرار می‌گیرد.

«الکس کاچکین»، پژوهشگر مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT)، این روش را روی اثری آسیب‌دیده با نام «ستایش مجوس» (Adoration of the Magi) از یک نقاش هلندی ناشناس آزمایش کرده است. این تابلو به‌شدت ترک‌خورده، تکه‌تکه و دارای هزاران نقطه رنگ‌ریخته بوده است.

نحوه بازسازی آثار هنری با هوش مصنوعی

کاچکین ابتدا نقاشی را اسکن کرده و موفق به شناسایی 5612 بخش آسیب‌دیده آن شده است. او سپس با استفاده از فتوشاپ، نقاط رنگی ازدست‌رفته را با نمونه‌های مشابه ترمیم کرده؛ ازجمله چهره یک نوزاد که از تابلوی دیگری از همین هنرمند کپی شده است. درنهایت، این نسخه با بیش از 57 هزار رنگ متفاوت روی یک ورقه پلیمری چاپ و با لایه‌ای از ورنی پوشانده شده تا از پخش شدن رنگ در آن جلوگیری شود. این لایه به‌راحتی قابل جداسازی است و هیچ آسیبی به نقاشی اصلی وارد نمی‌کند.

کاچکین می‌گوید اگر این نوع ترمیم به‌صورت سنتی انجام می‌شد، حدود 200 ساعت زمان می‌برد. او از نتیجه نهایی بسیار راضی است و آن را حاصل سال‌ها تلاش برای توسعه این روش می‌داند. همچنین باید اشاره کرد که این تکنیک فقط روی نقاشی‌هایی که سطح صاف و ورنی‌شده دارند قابل استفاده است.

بااینکه این روش امکان بازسازی آثار کم‌ارزش‌تر را فراهم می‌کند و می‌تواند به نمایش عمومی آثار ذخیره‌شده در انبارها منجر شود، اما با نگرانی‌هایی اخلاقی نیز همراه است؛ ازجمله اینکه استفاده از یک لایه پوشاننده آیا بر تجربه بصری بیننده تأثیر منفی می‌گذارد یا خیر و اینکه کپی‌برداری از اجزای دیگر آثار تا چه حد قابل‌قبول است.

به‌گفته «هارتموت کوتسکه»، استاد دانشگاه اسلو، این روش می‌تواند بازسازی آثار هنری را سریع‌تر و ارزان‌تر کند، هرچند احتمالاً برای آثار بسیار ارزشمند مناسب نباشد. بااین‌حال، می‌تواند راهی تازه برای دسترسی عمومی به نقاشی‌های آسیب‌دیده فراهم کند.