جنگنده F-22 رپتور که یکی از پیشرفته‌ترین هواپیماهای جنگی جهان است، تنها در اختیار نیروی هوایی آمریکاست. با وجود فناوری خیره‌کننده و توانایی‌های رادارگریزی بالا، تعداد این جنگنده‌ها بسیار محدود است و این مسئله برای بسیاری از تحلیل‌گران به معما تبدیل شده است.

جنگنده F-22 رپتور (F-22 Raptor) اولین جنگنده نسل پنجمی بود که به پرواز درآمد. این هواپیمای نظامی برای نخستین بار در دسامبر ۲۰۰۵ عملیاتی شد و از آن زمان تاکنون، فقط توسط نیروی هوایی ایالات متحده مورد استفاده قرار گرفته است. نکته جالب این‌که به‌دلیل سطح بالای فناوری به‌کار رفته در این جنگنده، قانون‌گذاران آمریکایی صادرات اف 22 رپتور را ممنوع کرده‌اند.

چرا ناوگان F-22 آمریکا این‌قدر کوچک است؟

توسعه پیشرفته، اما پرهزینه

برنامه ساخت F-22 شامل توسعه فناوری‌هایی نوین در حوزه پیشرانش و رادارگریزی بود. نتیجه، ساخت یک جنگنده قدرتمند و مخفی‌کار بود که البته هزینه‌های هنگفتی را به‌همراه داشت. همین موضوع باعث شد تولید این جنگنده با محدودیت‌های جدی مواجه شود.

در نهایت، نیروی هوایی آمریکا تنها ۱۹۵ فروند F-22 دریافت کرد. از این تعداد، ۸ فروند برای اهداف آزمایشی استفاده شد و فقط ۱۸۷ فروند به خدمت عملیاتی درآمدند. این عدد بسیار کمتر از برنامه اولیه ساخت ۷۵۰ فروندی است که در ابتدا پیش‌بینی شده بود.

مخالفت سیاسی با ادامه تولید

در سال ۲۰۱۰، سنای آمریکا با ادامه تامین بودجه تولید F-22 مخالفت کرد. این تصمیم در تضاد با برنامه مجلس نمایندگان بود، اما رئیس‌جمهور وقت، باراک اوباما، تهدید کرد در صورت ادامه تامین مالی این پروژه، لایحه بودجه را وتو خواهد کرد. نیروی هوایی درخواست تامین ۴ میلیارد دلار برای ساخت ۲۰ فروند جدید را مطرح کرده بود، اما پس از مخالفت سنا، این عدد به صفر رسید.

با این حال، کنگره به‌طور کامل پروژه را متوقف نکرد. با انتقال ۱.۷ میلیارد دلار از سایر پروژه‌ها، تولید ۷ فروند نهایی F-22 انجام شد. در عین توقف تولید، جنگنده‌های موجود همچنان در حال ارتقا هستند.

هزینه هنگفت هر جنگنده F-22 رپتور

تا زمان پایان پروژه، هزینه هر فروند F-22 حدود ۳۶۹.۵ میلیون دلار تمام شد و کل هزینه‌ها به ۶۷.۳ میلیارد دلار رسید. این در حالی است که جنگنده F-35A که اکنون به‌عنوان گزینه اصلی نیروی هوایی آمریکا شناخته می‌شود، تنها ۱۱۰.۳ میلیون دلار قیمت دارد. این بدان معناست که با قیمت یک فروند F-22، امکان خرید بیش از سه فروند F-35A وجود دارد.

در چنین شرایطی، طبیعی بود که ارتش ایالات متحده تمرکز خود را به جنگنده‌ای ارزان‌تر و با قابلیت‌های عملیاتی گسترده‌تر معطوف کند.

آیا F-22 همچنان آینده‌دار است؟

اگرچه تولید این جنگنده متوقف شده، اما ارتش آمریکا همچنان برنامه‌هایی برای ارتقای تجهیزات آن دارد. سنسورهای پیشرفته و به‌روزرسانی‌های فناورانه، تضمین می‌کنند که جنگنده‌های موجود تا دهه ۲۰۴۰ همچنان در وضعیت عملیاتی باقی بمانند.

بیشتر بخوانید