با وجود گسترش اینترنت پرسرعت در کشور، از فیبر نوری گرفته تا اینترنت همراه نسل چهارم و پنجم، هنوز هم عده‌ای از کاربران به اینترنت دیال‌آپ متصل می‌شوند. این پدیده در نگاه نخست عجیب به نظر می‌رسد؛ چراکه دیال‌آپ به‌عنوان یک فناوری قدیمی، سرعتی بسیار پایین و محدودیت‌های جدی دارد. اما واقعیت آن است که دلایل مختلف اجتماعی، اقتصادی و حتی فنی، موجب شده این شیوه اتصال همچنان در برخی نقاط کشور زنده بماند.
تاریخچه‌ای کوتاه از اینترنت دیال‌آپ
اینترنت دیال‌آپ از دهه ۷۰ خورشیدی در ایران فراگیر شد و نخستین تجربه آنلاین شدن بسیاری از کاربران ایرانی به شمار می‌رود. اتصال از طریق خط تلفن ثابت و شنیدن صدای آشنا و پرهیاهوی مودم، بخشی از خاطره جمعی کاربران اینترنت در دو دهه گذشته است. اما با ورود اینترنت پرسرعت ADSL و بعدتر اینترنت همراه، انتظار می‌رفت دیال‌آپ برای همیشه به تاریخ بپیوندد.
با این حال، هنوز شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی در فهرست سرویس‌های خود گزینه دیال‌آپ را نگه داشته‌اند و گزارش‌ها نشان می‌دهد در برخی نقاط کشور همچنان مشتری دارد.
چرا برخی کاربران همچنان دیال‌آپ را انتخاب می‌کنند؟
۱. نبود زیرساخت مناسب در مناطق محروم
یکی از مهم‌ترین دلایل استفاده از دیال‌آپ، نبود دسترسی به اینترنت پرسرعت در برخی روستاها و شهرهای کوچک است. اگرچه طی سال‌های اخیر پروژه‌های توسعه‌ای متعددی اجرا شده، اما همچنان مناطقی وجود دارد که تنها راه اتصال به شبکه جهانی اینترنت، همان خط تلفن ثابت است.
۲. هزینه پایین برای کاربران خاص
برخی افراد که استفاده محدودی از اینترنت دارند – مثلاً تنها برای دریافت ایمیل یا کارهای اداری ساده – ترجیح می‌دهند به‌جای پرداخت هزینه ثابت ماهانه برای اینترنت پرسرعت، با هزینه کمتر و به‌صورت موردی از دیال‌آپ استفاده کنند.
۳. کاربرد در سازمان‌ها و دستگاه‌های قدیمی
جالب است بدانید هنوز برخی دستگاه‌ها و نرم‌افزارهای قدیمی در ادارات و بانک‌ها تنها با خطوط دیال‌آپ کار می‌کنند. به‌روزرسانی این سیستم‌ها پرهزینه است و سازمان‌ها ترجیح می‌دهند تا زمانی که سیستم فعال است، همان روش اتصال سنتی را ادامه دهند.
۴. محدودیت‌های فنی یا امنیتی
در برخی موارد، کاربران یا حتی شرکت‌ها برای افزایش امنیت ترجیح می‌دهند از دیال‌آپ استفاده کنند. چون اتصال دائمی نیست و هر بار نیازمند شماره‌گیری مجدد است، احتمال برخی تهدیدهای سایبری کمتر به نظر می‌رسد.
مشکلات و محدودیت‌های دیال‌آپ
با وجود دلایل استفاده، دیال‌آپ محدودیت‌های جدی دارد:
-
سرعت بسیار پایین (معمولاً حداکثر ۵۶ کیلوبیت بر ثانیه) که عملاً استفاده از بسیاری از خدمات آنلاین را غیرممکن می‌سازد.
-
اشغال خط تلفن ثابت هنگام اتصال به اینترنت.
-
کیفیت پایین و قطع و وصل‌های مکرر به‌ویژه در مناطقی با خطوط فرسوده.
-
عدم امکان استفاده برای سرویس‌های چندرسانه‌ای مانند ویدیو، تماس تصویری یا آموزش آنلاین.
این محدودیت‌ها باعث شده دیال‌آپ بیشتر نقش راه‌حلی اضطراری یا جایگزین موقت را ایفا کند تا یک انتخاب اصلی.
آینده دیال‌آپ در ایران
کارشناسان معتقدند با توسعه اینترنت سیار نسل چهارم و پنجم و همچنین اجرای پروژه ملی فیبر نوری، دیال‌آپ به‌تدریج کاملاً حذف خواهد شد. با این حال، سرعت پایین اجرای پروژه‌ها در برخی مناطق و همچنین هزینه‌های بالای تجهیزات، باعث شده عمر این فناوری قدیمی بیش از انتظار طولانی شود.
به‌ویژه در مناطقی که جمعیت کمی دارند و از نظر اقتصادی برای اپراتورها صرفه چندانی ندارد، احتمالاً دیال‌آپ آخرین گزینه باقی‌مانده خواهد بود.
جمع‌بندی
اینکه هنوز برخی افراد از اینترنت دیال‌آپ استفاده می‌کنند، نشان‌دهنده شکاف دیجیتال در کشور است. شکافی که میان شهرهای بزرگ با دسترسی به اینترنت پرسرعت و روستاهای کوچک با تنها یک خط تلفن، فاصله‌ای عمیق ایجاد کرده است. در حالی‌که جهان به سمت اینترنت نسل پنجم و حتی ششم حرکت می‌کند، وجود کاربرانی که هنوز باید با صدای مودم به اینترنت وصل شوند، نشان می‌دهد توسعه زیرساخت‌های ارتباطی همچنان یکی از چالش‌های جدی کشور است.
source